Bilgi Toplumu Ve E-Devlet

Yanıt Açıklaması: Teknolojik gelişmeler sonucunda vatandaşların ve diğer paydaşların parlamenterlerle iletişim kurabilecekleri kanallar da çeşitlenmiştir: E-Parlamento uygulamaları öncesinde vatandaşlar parlamentoları fiziksel olarak ziyaret ederek görüş ve taleplerini yüz yüze iletişimle dile getirmek durumundaydı. Günümüzde ise bu bölümde örneklerle anlatılan web sitesi, kısa mesaj, sosyal medya iletişimi ve mobil hizmet sunumu gibi alternatif iletişim kanalları ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: UYAP şemsiyesi altına alınan birimler aşağıda sıralanmıştır: a. Adli Yargı Birimleri (Cumhuriyet başsavcılıkları, adalet komisyonları, farklı türde adli mahkemeler ve icra daireleri), b. İdari Yargı Birimleri (Adalet komisyonları, bölge idare ve vergi mahkemeleri), c. Devlet Güvenlik Mahkemeleri, d. Ceza ve Tutukevleri, e. Adli Tıp Kurumu f. Diğer Taşra Birimleri (Adalet meslek liseleri, hâkim evleri ve dinlenme tesisleri).

Yanıt Açıklaması: Parlamentolar-Arası Birlik, e-Parlamento konusunda faaliyet göstermek amacıyla 2018 yılı Aralık ayında yeni bir araştırma ve uygulama merkezi daha kurmuştur. “Parlamentolarda Yenilikçilik Merkezi” (Centre for Innovation in Parliament) adı verilen merkez, Parlamentolar-Arası Birlik ile ulusal düzeydeki parlamentolar arasında bir ortaklık şeklinde örgütlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: yeni imza çeşitlerinin kullanımı için gerekli yasal altyapının oluşturulması amacıyla 2004 yılında 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu yasalaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: İnternet, bilindiği üzere, Amerika Birleşik Devletleri tarafından Soğuk Savaş döneminde askerî amaçlarla geliştirilmiş bir teknolojidir.

Yanıt Açıklaması: Siber güvenlik ve bilgi güvenliğini artırıcı projeler geliştirmek. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu kurumlarının resmi bir web sitesi kurarak bilgi sunmaya başladığı “kataloglama basamağı”dır.

Yanıt Açıklaması: E-Devlette teknoloji bir amaç değil, araç olduğundan elektronik sözcüğü cümle başlarında olmasına rağmen küçük harfle yazılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de parlamentonun resmi web sitesi 1996 yılında “http://www.tbmm.gov.tr” adresinde işlerlik kazanmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rosa, Teixeira ve Pinto (2013), Belçika, Brezilya, Cape Verde, Portekiz ve Singapur’daki e-Yargı uygulamalarını inceleyerek bu sistemlerdeki başarı göstergelerini ve risk faktörlerini tespit etmeye çalışmışlardır: İnceledikleri ülkelerde e-Yargı sistemlerinin başarı göstergeleri olarak; (i) sistemin daha verimli işlemesi, (ii) adalet sisteminin daha şeffaf, hesap verebilir ve denetlenebilir bir hâle gelmesi ile (iii) yolsuzluğun azalması faktörleri öne çıkmaktadır (Rosa, Teixeira ve Pinto, 2013: 249). E-Yargı uygulamalarında başarısızlık ihtimalini artıran risk faktörleri ise; (i) teknoloji altyapısındaki eksiklikler, (ii) dil ve iletişimden kaynaklanan sorunlar, (iii) farklı hükümet düzeyleri arasında yaşanan eşgüdüm ve iletişim problemleri, (iv) e-Yargı alanındaki hizmet kalitesinin artırılmasında ve ölçümünde yaşanan sorunlar, (v) e-Yargı sisteminin işleyişi hakkında paydaşlardaki bilgi ve eğitim eksiklikleri ile (vi) elektronik sistemlerin vatandaşla kamu yönetimi sistemi arasındaki bire bir ilişkiyi zayıflatması ihtimali olarak belirlenmiştir (Rosa, Teixeira ve Pinto, 2013: 250).

Yanıt Açıklaması: Bu yeni imza çeşitlerinin kullanımı için gerekli yasal altyapının oluşturulması amacıyla 2004 yılında 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu yasalaşmıştır. Kanun’un 5. maddesinde “Güvenli elektronik imza, elle atılan imza ile aynı hukukî sonucu doğurur.” hükmü bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: E-Yargı sistemleri ile ilgili bir başka önemli kavram olan “elektronik imza (e-İmza)”, 2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda “Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veri” olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: UYAP Avukat Portalı avukatlara, UYAP üzerinden dava ve icra takibi açabilme, yetkileri dâhilinde sistemdeki vekâletleri bulunan açık ve kapalı dosyaları inceleyebilme imkânı sunmaktadır. Ayrıca bu portal yardımıyla; dava dosyalarından suret almak, sistemdeki dava dosyalarına evrak (mazeret, cevap, vekâlet vb.) gönderebilmek, safahat bilgilerine ulaşabilmek, duruşma günlerini sorgulayabilmek ve internet üzerinden harç ve masraf ödeyebilmek mümkün hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1994 yılında, bir televizyon kanalı olarak kurulan (Sobacı, 2012b) Meclis Televizyonu (Meclis TV, http://tv.tbmm.gov.tr/) da zamanla televizyon yayınını web sitesi üzerinden de yapar hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: UYAP Vatandaş Portalı ile SMS Bilgi Sistemi üzerinden “devletten vatandaşa” elektronik etkileşim kategorisinde sunulan bilgi ve hizmetlere erişilebilir. UYAP Kurum Portalı ’nda ise “devletten devlete” etkileşim kategorisinde sunulan bilgi ve hizmetler mevcuttur. UYAP Avukat Portalı ve Bilirkişi Portalı vasıtasıyla ağırlıklı olarak “devletten özel sektöre” etkileşim kategorisindeki bilgi ve hizmetler sunulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki uygulamalarda dikkat çeken bir baş- ka husus ise, parlamento seçimlerinde e-Oylama sistemlerinin kullanılmasına başlanmasıdır. Örneğin; Estonya’da 2005 yılından beri yerel ve ulusal (2007, 2011, 2015) seçimler ile Avrupa Parlamentosu seçimlerinde (2009, 2014) e-Oylama sistemi etkin olarak kullanılmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Elektronik devlet kavramının Türkçedeki alternatif karşılıkları olarak uzmanlarca önerilen ama çeşitli nedenlerle kamuoyunda ve akademik camiada daha az kabul gören “dijital devlet” (digital government) ve “elektronik yönetişim” (electronic governance veya e-governance) gibi farklı adlandırmalar da mevcuttur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de parlamentonun resmi web sitesi 1996 yılında “http://www.tbmm.gov.tr” adresinde işlerlik kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 2018 Dünya E-Parlamento Raporu’na göre milletvekillerinin %96’sı vatandaşlarla mobil cihazlar üzerinden iletişim kurmaktadırlar. Aynı çalışmaya göre milletvekillerinin %80’i bu tür teknolojik etkileşimlerin gelecekte daha da artacağını öngörmektedir. Vekillerin en çok kullandıkları etkileşim araçları ise e-posta ve sosyal medya iletileridir.

Yanıt Açıklaması: E-Devlet alanında, özellikle devletin vatandaşa hizmet vermesini içeren “devletten vatandaşa” elekt­ronik etkileşim kategorisi çerçevesinde en önemli aktörlerden biri de belediyelerdir. Gerek 5.000 ki­şiden fazla nüfusa sahip yerleşim yerlerinde kurulan belediyeler, gerekse de 750.000 kişiden fazla nüfusa sahip anakentlerde kurulan büyükşehir belediyeleri, bilgi ve hizmet sunum süreçlerinde teknolojiden gi­derek daha fazla yararlanmaktadırlar.  Bu çerçevede, giderek daha fazla sayıda beledi­ye, elektronik hizmet sunma kanalları olarak resmi belediye web siteleri, mobil platformlar ve resmî belediye sosyal medya hesaplarına ek olarak, ulusal e-Devlet kapısı olan “turkiye.gov.tr” adresinden de bilgi ve hizmet sunar hâle gelmektedir. Yerel yöne­timlerin e-Devlet Kapısı vasıtasıyla sunduğu hiz­metler 2019 yılı Mart ayı itibarıyla incelendiğinde, 72 ilden toplam 301 adet belediyenin sunduğu hiz­metlerin yanı sıra, belediyelere bağlı olarak ulaşım, su ve kanalizasyon gibi hizmetleri veren 14 adet ye­rel hizmet kurumunun da e-Devlet Kapısı üzerinde aktif olduğu görülmektedir.