Ekonomik Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Veblen çalışmalarında ortaya attığı teorisini bu içgüdüler temeline oturtarak kurumsal yapının değişim sürecini incelemiştir. Ancak günümüzde Veblen’in iktisadın evrimsel olması gerektiğine dair görüşleri hâlâ etkili iken bu görüşle bağlantılı olarak geliştirdiği içgüdü yaklaşımı fazla ilgi görmemektedir. Bunun nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Veblen kullandığı içgüdü terimini yeterince açık tanımlamamıştır. Bazı durumlarda aynı ifadeyi “refleks” olarak bazen de “his” (ebeveynlik hissi gibi) olarak tanımlamıştır. Yine sık kullandığı bir terim olan yönelim (tropsim) ve içgüdüyü kesin olarak ayırt etmemesi çalışmalarının kabul görürlüğünü azaltmıştır. • Veblen bu içgüdüler dışında bireyi etkileyen daha birçok faktöre değinmiştir. Ancak neden bu üç güdünün özel olduğunu çalışmalarında açıklamamıştır. Veblen’in yaklaşımında kurumsal yapının birçok parçası zamanla varyasyonlar göstermekte, değişmekte ve mutasyona uğramaktadır, peki bu üç içgüdü niye sabit kalmaktadır? Veblen iktisatta evrensel ya da genel bir teorinin olamayacağını ifade etmişken kendisinin önceden belirlenmiş ve evrensel yapıya sahip kavramlarla çalışmasını açıklamamıştır. • Bu içgüdülerin kalıtsal olduğu görüşü de birçok akademisyen tarafından kabul görmemiştir. Bu akademik fikir ayrılıklarının yanı sıra İkinci Dünya Savaşı sırasında genetiğin ve dolayısıyla evrimsel bazı fikirlerin çarpıtılarak soykırım için bahane olarak kullanılması da Veblen’in evrimsel iktisat yaklaşımından uzaklaşılmasına yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Emeği hareketliliğe sevk eden göç kararının çeşitli belirleyicileri vardır. Bunlar: Yaş, eğitim, işsizlik, uzaklık ve medeni durumdur. Yaş, göç kararını belirleyen faktörlerin basında gelmektedir. Genç yasta olanlar, ileri yaşta olanlara göre coğrafi olarak daha hareketlidirler. Yaşın artması ile hareketlilik azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde dünya genelinde sendikaların karşı karşıya kaldığı en büyük sorun, sendikasız ve oldukça sömürülen iş gücünün giderek artmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Olağanüstü bir hızla ucuzlayarak ve yaygınlık kazanan bilgi teknolojileri, küreselleşme sürecinin hızlandırmaktır. 1945 yılından beri, bilgi teknolojileri; okyanus ötesi taşıma maliyetlerinin % 50, hava taşımacılığı maliyetleri % 80 ve transatlantik telefon görüşmesi maliyetleri % 99 oranında geriletmiştir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme süreci ile birlikte temel kararların kamusal alandan özel alana aktarıl­ması sonucunda bugün, dünyanın en büyük 200 ekonomisinin yarıdan fazlasını ülkeler değil, şirketler oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğal kaynaklar, doğada kendiliğinden oluşmuş, bu oluşum sürecinde insanoğlunun herhangi bir katkısının olmadığı yeraltı ve yer üstü zenginlikleridir. Bu zenginliklerin olu­şumunda insanoğlunun katkısı olmamasına karşılık söz konusu materyaller (zenginlikler) insanoğlu tarafından kullanılmakta veya kullanıma hazır olarak doğada bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Esnek çalışma biçimlerinden bir diğeri ise evde çalışmadır. Diğer esnek çalışma biçimleri ise; iş paylaşımı, esnek zamanlı çalışma, tele çalışma ve çağrı üzerine çalışmadır. Bunlar gibi esnek çalışma biçimleri ile bireyler iş yeri dışında iş yeri ile bağlantılı olarak çalışma imkânı bulurken, kendilerine de sosyal olarak daha fazla zaman ayırabilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Ayres ‘evrimsel’ kelimesini kullanımında da Veblen’den farklılık göstermektedir. Veblen ‘evrimsel’ kelimesini Darwinci anlamı ile almıştır. Ayres ise “evrimsellik” kelimesini en genel anlamı olan “gelişim” manasında ve biyolojik anlamlarında kullanmıştır. Bunun nedeni ise Ayres’in Veblen tarafından benimsenen kurumsal iktisadın önemli temellerinden olan Darwinci evrimsellikten uzak duruşuydu. Bunun üzerinde Darwinci görüşlerin savaş sonrası dönemde popülaritelerini yitirmiş olmasının da etkisi vardır. Ayres analizlerinin temelini oluşturacak tanımlayıcı ve süreçsel analitik yapıyı kurum-teknoloji dikotomisi üzerine inşa etmiştir

Yanıt Açıklaması: Çevre üzerinde baskıyı ölçmede kullanılan karbon ayak izi nde insan faaliyetlerinin çev­reye verdiği zarar hesaplanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan yabancı yatırımlar; şirketler tarafından denizaşırı ülkelerde üretim amacıyla; sıfırdan kurmak, satın almak dâhil olmak üzere yapılan yatırımlardır. Doğrudan yabancı yatırımlar küresel ölçekte 1945 yılından bu güne kadar, mal ticaretinin artmasına eşlik eder biçiminde artış göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Schumpeter’e göre inovasyonun içeriği *Yeni bir ürün ya da yeni kalite düzeyinde ürün yaratmak, • Yeni bir üretim metodu yaratmak, • Yeni bir piyasa açmak, • Yeni bir tedarik kaynağı ele geçirmek, • Yeni bir endüstri organizasyonu kapsamaktadır. Yeni bir teoriye dayanmak Schumpeter'in inovasyon içeriğinde yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tüm ifadeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Fosil kaynaklı bir yakıt olan doğalgaz, metan, etan, propan gibi hafif moleküler ağırlıklı hidrokarbonlardan meydana gelir. Rusya doğalgaz üretiminde ABD’nin ardından ikinci sırada yer alsa da doğal gaz ihracatında ilk sırada yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatının kısaltılmış yazılımı OECD şeklinde yazılır. Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyadaki ülkelerin ekonomilerine yönelik çeşitli araştırmalar yaparak yön vermektedir. OECD temel olarak küresel işbirliğinin önemine dikkat çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tedarikçiler, Üretim Merkezleri, Dağıtım Merkezleri ve Pazarlar, tedarik zinciri ağında yer almaktadırlar. Bu nedenle "Yerel tüketiciler", tedarik zinciri ağında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çevre üzerinde baskıyı ölçmede kullanılan karbon ayak izinde insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zarar hesaplanmaktadır

Yanıt Açıklaması: Küresel ekonomide istihdam işin egemen kategorisi hâline gelirken, istihdamın coğrafi etki alanı son derece dengesizdir. Tablo 6.4’e bakıldığında, Dünya istihdamının coğrafi olarak dengesiz dağılımı açık bir şekilde görülmektedir. Tabloya göre, başta Çin ve Hin­distan olmak üzere, ABD, Endonezya, Brezilya ve Rusya Federasyonu gibi ülkeler Dünya istihdamının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Aynı zamanda aynı ülkeler, dünya emek gücünün büyük bir miktarını barındırmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Yeni ulusal işbölümü, küreselleşme sürecinde bilişim teknolojisin yarattığı etkilerden biri değildir. Aksine, Yeni uluslararası işbölümünün doğmasına sebep olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hem kurumsal iktisadın hem de evrimsel iktisadın önemli ve ortak bir karakteristiği pati­ka bağımlılığıdır.

Yanıt Açıklaması: Karar mekanizmalarına Çok Uluslu Şirketler kadar etki etmeseler de birçok ülke üzerinde bağlayıcı kararlar alabilen kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşlara Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü örnek gösterilebilir. Doğru cevap E'dir.