Ekonomik Coğrafya

Yanıt Açıklaması: 1914’ten 1970’lerin sonuna kadar küresel ekonominin baş aktörü olan İngiltere sermaye kaynağı ve yatırımcı kimliğini Amerika Birleşik Devletleri karşısında kaybetmiştir. Bu dönemde özellikle ikinci dünya savaşı sonrası Avrupa’nın yeniden imar edilmesi sürecinde Amerikan Doları küresel para birimi haline gelmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ustalık içgüdüsü bireyin bir şeyler ortaya koyma ve bunu yapabildiği en iyi şekilde yapma ihtiyacını, Aylak merak içgüdüsü bilinmeyene duyulan merakı, Ebeveynlik eğilimi ailenin veya topluluğun diğer üyelerine duyulan sempati, onların refahı için duyulan endişe ve onlarla ilgilenme dürtüsünü ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çok Uluslu Şirketler (Ç.U.Ş.) son derece esnek bir yapıya sahiptir. Sermayelerini, istih­damlarını, üretim yapılarını, satışlarını hızla yeni koşullara göre ayarlayabilme yeteneği­ne sahiptir. Dünya ekonomisinin küresel piyasa güçlerinin denetimi altına girmesi, Çok Uluslu Şirketler aracılığı ile olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1999-2013 arası dönem için bazı OECD ülkelerindeki sendikalaşma oranlarını incelediğimizde, 1999 yılından 2013 yılına kadar geçen sürede İtalya hariç, bütün ülkelerde sendikalaşma onanlarının düştüğünü görmekteyiz.

Yanıt Açıklaması: Madenin üstyapısı, madenlerin işletilmesini etkileyen faktörlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi üretiminin hâkim olduğu yapıda (Fordizmde), isçilerin işyerleri ile bağlantıları daha kuvvetlidir. Çünkü isçiler genellikle çalışma yaşantılarının önemli bir süresini aynı iste geçirme eğilimindedirler. Dolayısıyla böyle bir yapıda sendikal örgütlenme daha kolay ve daha fazladır.

Yanıt Açıklaması: Esnek çalışma biçimleri işverenler lehinde bir iş ilişkisinin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Esnek çalışma biçimleri işçiler açısından ise, sürekli olmayan bir çalışma ortamı yaratabileceği ve böylece isçilerin güvencesiz olmasına yol açabileceği için isçiler açısından olumsuzluklar barındırmaktadır. Örneğin, esnek çalışma biçimlerinden evde çalışma biçiminde, evde çalışanlar kendi hesabına çalışanlar olarak kabul edilir. Hâlbuki bu şekilde çalışanların çoğu bir firma ile sözleşmeli olarak islerini evlerinde yapan ücretli çalışanlardır. Evde çalışanların kendi hesabına çalışan sınıfına sokulması firmaların istihdam ettikleri isçilere karşı olan yasal yükümlülüklerini yerine getirmemelerine imkân tanır. Böylece evde çalışanlar, kendi hesabına çalışanlar olarak kabul edilip iş sağlığı yasalarının kapsamı dışına çıkarılır; hastalık, işsizlik ve is göremezlik sigortalarından yararlanamazlar.

Yanıt Açıklaması: Evrimsel iktisat yaklaşımıyla Kurumsal İktisat büyük benzerlik göstermektedir. Her iki okulda Neoklasik teorilerin temelinde yatan varsayımları eleştirmiş, iktisadı mekanik olmaktan çok organik bir yapı olarak görmüşlerdir. Ancak iki okulun farklılıkları bu noktadan sonra ortaya çıkmaktadır. Kurumsal İktisat; tarih, sosyoloji gibi bilim dallarını yoğun olarak kullanırken evrimsel iktisat yine 1970’lerde büyük gelişme gösteren matematiksel modelleme konularını temel almıştır. Kurumsal İktisat özellikle Veblen’in etkisiyle matematikten uzak durmuştur. Veblen, yaşadığı dönemde matematiksel modellerin çok sayıda birimin olduğu ve birimlerin zaman içinde etkileşim gösterdiği sistemleri anlatmakta yeterince başarılı olmadığından matematiksel yaklaşımı benimsememiştir. Bunun yanında; Neoklasik yaklaşımın temelini oluşturduğu için de matematikten uzak durmuştur. Ancak evrimsel iktisat görüşü 1950 sonrası uygulamalı matematik ve bilgisayarlı modellemedeki gelişmelerin çok birimli, etkileşimli ve açık modellerin oluşturulabilmesini mümkün kıldığı için matematiksel yaklaşımı benimsemiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Finansal küreselleşme bir anlamda sermaye faktörü üzerindeki serbest piyasa mekanizmasına uluslararası ölçekte işlerlik kazandırma girişimi olarak değerlendirilmektedir. Bir başka ifadeyle, finansal küreselleşme “ulusal finans piyasalarını ayıran sınırların ortadan kalkması, finans piyasalarının çeşitli kontrol ve sınırlamalardan arındırılarak uluslararası rekabete açılması, kurların dalgalanmaya bırakılması, yatırım fonları ve yatırım ortaklıkları gibi yeni kurumsal yatırımların finans piyasalarındaki rollerinin artması” şeklinde tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sadece doğal kaynak zenginliklerine göre tasarlanan bir ekonomi, ekonomik kalkın­mayı başarısızlığa uğratacak ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu süreç, ülke ekonomisi­ni tek bir kaynağa ve sektöre bağlayan tüm ülkelerde farklı boyutlarda ortaya çıkmaktadır. İlk aşamada doğal kaynak yatırımları ve ihracatı nedeniyle ülkeye giren döviz, ülke para­sının aşırı değerlenmesine yol açarak ithalatı teşvik edip ihracatı zorlaştırmaktadır. Diğer taraftan en önemli sorun ülkedeki bütün yatırımların söz konusu doğal kaynakların oldu­ğu sektöre yönelmesidir. Ayrıca tarım ve sanayi ile ilgili sektörler düşük kârlar nedeniyle ilgiyi kaybederek ülke ekonomisi için (tedbir alınmazsa) “çöküş” olarak nitelendirilecek süreç başlayabilmektedir. Sonuçta tarım ve sanayinin öneminin azalmakta sadece doğal kaynağa bağlı bir ekonomi ortaya çıkmaktadır. Bu yapı literatürde “Hollanda Hastalığı (Dutch Disease) olarak bilinmektedir

Yanıt Açıklaması: Çok Uluslu Şirketlerin ahlak diye bir kaygısı bulunmamaktadır. Bu nedenle toplumun değerleri ya da çevrenin sağlığı ile uyuşmayan kararlar herhangi bir duraksama olmadan alınabilmektedir. Çok Uluslu Şirket yöneticileri de objektif kararlar alınabilmesi için duygusal davranmamak gerektiğine inanmaktadır. Bununla birlikte, şirketler, bu yönlerini saklamak ve tersi bir şekilde görünmek isterler. Bu görüntüyü vermek istemelerinin nedeni ise, kamuoyundan gelecek olan herhangi bir olumsuz bakışın kârlarını düşürme ihtimali taşımasıdır. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde saatlik kazancın en yüksek olduğu bölge İstanbul bölgesidir.

Yanıt Açıklaması: 2014 verilerine göre, işgücün maliyetinin en yüksek olduğu ülke, Norveç'dir.

Yanıt Açıklaması: Kalkınmanın 3 temel öğesi I. Yaşam-idamesi II. Öz-saygı/onur III. Özgürlüktür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: küreselleşme sürecinin temel gelisme ile karakterize edildiği beş temel unsur: 1. Uluslararası finansal işlemlerde hızlı gelişme, 2. Ticarette büyük artış, 3. Çok uluslu şirketler tarafından yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda dalgalanma, 4. Küresel piyasaların ortaya çıkması, 5. Küreselleşmiş bir taşımacılık ve iletişim sisteminin hızla genişlemesi aracılığıyla fikir ve teknolojilerin yayılmasıdır. Gümrük vergilerinin artması, bu kapsam içerisinde değildir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası ticaret kendi kendine yeterli olan ulusal ekonomileri kuşatmakta ve onların yerini almaya başlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Emek piyasasının beşinci özelliği, işçilerin pazarlık güçlerinin işverenlere göre göreceli olarak daha az olmasıdır. Çünkü iş arayanların sayısı çoğunlukla açık işlerin sayısından daha fazla olduğu için, bu iş koşullarının belirlenmesinde işveren lehine bir durumun ortaya çıkmasına yol açar. Ekonomi eksik istihdam durumunda olduğunda, konjonktürün daralmaya girdiği dönemlerde işsiz sayısı fazla olduğu için, bu durum işverenlerin geniş bir işsizler ordusu arasından seçim yapmasına imkân tanıyabilir ve böylece ücret düzeyi ve çalışma koşulları gibi çeşitli konularda pazarlık açısından işvereni isçiye göre daha kuvvetli yapabilir.

Yanıt Açıklaması: Evrimsel iktisat 1970’lerde Kurumsal İktisattan kopmuş bir ekoldür. Kurumsal İktisat gibi Neoklasik okulun tam bilgi ve rasyonellik varsayımlarını eleştirmiştir. Evrimsel İktisat ekonomik büyüme, teknolojik gelişme, sanayileşme ve rekabetin doğası gibi Neoklasik teorinin açıklamakta yetersiz kaldığı konuları ele almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Az gelişmiş bölgelerde, özellikle Afrika’daki bazı ülkelerde, ormanlar en önemli birincil enerji kaynağıdır. Bu ülkelerde diğer enerji kaynaklarının yetersizliği ve gerekli altyapının olmayışı, satın alma gücünün düşüklüğü, ormanlardan faydalanmanın kömür, petrol ve doğalgaza göre nispeten ucuz olması, ormanlar üzerindeki baskıyı arttırmaktadır. Bu ülkelerin ormana daha fazla ihtiyacı olmasına karşılık ormanların korunması noktasındaki bilinç, gelişmiş ülkelere göre daha düşüktür. Dünyada ve özellikle az gelişmiş ülkelerde orman alanları üzerindeki baskıyı azaltmada eğitim ve diğer sosyal faaliyetlerle ve gerekse cezai yaptırımlarla toplum bilincinin arttırılması, insanoğlunun, ekonominin ve dünyanın geleceği bakımından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi devriminden önce, “ücretli iş” kavramı ekonomide göreceli olarak marjinal bir kavramdı. Nüfusun büyük çoğunluğu yaşamını tarımsal faaliyetler yoluyla sürdürmek­teydi. Sanayi öncesi dönemde ücretli işçilik, ailenin geçimini sağlamak amacıyla hane içindeki diğer faaliyetlere takviye olması için yapılmaktaydı. Bu durum daha çok hasat dönemi gibi yılın belirli zamanlarında büyük çiftliklerde ve malikânelerde emeğini arz etmek biçiminde olmaktaydı. Erkekler ve kadınlar, zengin elitlerin evlerinde hizmetkâr, aşçı ve diğer işlerde çalıştırılmaktaydı. Sanayi Devrimi öncesi dönem için, iş yerine gitmek anlamında işe gitmek fikri, ya­bancı bir kavramdır. Çünkü iş ev merkezlidir. Tekstil ve dokumacılık faaliyetleri gibi el yordamıyla yapılabilecek işler, o dönemde ev içinde gerçekleşmekteydi.