Ekonomik Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Ekonomik coğrafyanın kökeni ve tarihsel gelişimi ile ilgili çeşitli yorumlar bulunmaktadır. Birçok araştırmacıya göre ekonomik coğrafyanın tarihsel süreç içerisinde gelişimi köklerini ticaret yollarını ve ulaşım modellerini geliştirmeyi amaçlayan İngiliz sömürgeciliğinde aramak gerekir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi keşiflerle birlikte ticarette ön plana çıkan ülkeler üstünlüklerini korumak için deniz kuvvetlerine önem vererek ticaretin daha güvenli yapılmasına çalışmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Adam Smith (1723-1790) “Milletlerin Zenginliği” adlı eserinde ulusal zenginlik ve gücün temelinde ekonomik büyüme olduğunu belirtmektedir. Ekonomik büyümeyi içinde piyasa ölçeğinde uzmanlaşmaya bağlamıştır. Smith merkantilist anlayışta devletin ticaret ve piyasanın büyümesine engel olduğunu, bunun da ekonomik büyüme ve refaha olumsuz yansıdığını belirtmektedir. Ona göre, bir ülke zengin ve güçlü olmak istiyorsa ticaret serbest olmalı ve ülkeler en iyi oldukları işlerde uzmanlaşmalıdır.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savası ile altın standardı fiilen sona ermiştir. 1914’den sonra çogu ülkenin (Amerika Birleşik Devleti’nin hariç) savaş harcamalarını karşılayacak kadar altının olmaması nedeniyle klasik altın standardı sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması: 90’lı yılların başından 2000’li yıllara kadarki süreçte kümelenmeyle ilgili çalışmaların gelişiminde kurumlar ve sistemler üzerinden ele alınmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’nin 1780’de İngiltere’nin Lancashire şehrinde başladığı tahmin edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen ekonomiler içsel ölçek ekonomileri olarak adlandırılır. İçsel ölçek ekonomilerine iş bölümü ve uzmanlaşma ile ulaşılır. Daha fazla işçi çalıştırılıp üretim hacmi arttırıldığında işçi başına verimlilik ve kâr oranları artacaktır. Kısaca içsel ölçek ekonomiler firmaların büyümek, yani daha çok üretmek yoluyla emek ve teçhizatı daha verimli kullanmalarını, pazarlama ve yönetim masraflarını azaltmalarını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: İletişim teknolojilerinde medyana gelen gelişim ile birlikte sermayenin dünyanın herhangi bir bölgesi üzerinde faaliyet göstermesi kolaylaşmıştır. Harvey’in zaman mekan sıkışması olarak ifade ettiği bu durum sonucunda küreselleşmeyi ortaya çıkaran yeni uzamsal ilişkiler, mekansal düzenlemeler, küresel işbölümü ve işlevlerle bağlantılı olan yerler ağı üretilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm; üretimin salt kâr amacı güdümleyerek yapıldığı ve bu artı değerinde pazarda satıldığı, büyük bir ekonomik sistemin adıdır.

Yanıt Açıklaması: 1950'li yıllarda Hoover, Isard, Berry ve Garrison’un çalışmaları ile betimleyici analize odaklanan coğrafya yaklaşımından, coğrafi olayları açıklayan genel teoriler geliştirmeyi hedefleyen bilimsel analiz yöntemleri kullanmaya dönüşen nicel devrim başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Gunnar Myrdal "Kutuplaşma Teorisi" farklı gelişme seviyesinde bulunan ülkeler arasında mal ve faktör hareketlerinin serbestleştirilmesi durumunda gelişmiş (zengin) ülkelerin daha da gelişeceğini buna karşılık gelişmekte olan (fakir) ülkelerin daha fakirleşeceğini belirtmektedir. Myrdal, dolaylı olarak gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkeler düzeyine gelene kadar bu ülkeler arasında mal ve faktör hareketlerinin serbest olmamasının daha faydalı olduğunu belirtmektedir. Bu durumda doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 16 ve 17. yüzyıllarda Avrupalı devletlerin altın ve diğer doğal kaynaklara sahip olma, yeni pazarlar bulma gibi emperyalist yaklaşımlarla ticaret anlaşmaları yapma ve sömürge oluşturma çabaları küreselleşmeye katkıda bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Paul Krugman ekonomik aktivitelerin belli bir alanda yoğunlaşmasını bir genel denge modeli ile açıklayarak bu alandaki literatüre önemli bir katkı sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik küreselleşmenin yaratmış olduğu yeni iş ortamında rekabetin derecesi ve niteliği de değişmektedir. Mal ve hizmet üreten pek çok sektörde ticaretin serbestleşmesi ile yerli üreticileri küresel rekabet karşı karşıya getirmektedir. Yeni rekabet ortamında özellikle rekabet deneyimi eksik işletmelerin faaliyetlerini sürdürmeleri zorlaşmaktadır. Küresel rekabet dinamik olmanın yanı sıra karşılıklı etkileşimin daha yoğun olduğu bir süreçtir. Bu nedenle yeni rekabet ortamı işletmelerin rakiplerinin davranışlarını ve muhtemel tepkilerini önceden kestirebilmeleri, tüketici davranışlarını iyi ölçmeleri, sektörde yenilikçi olmaları ve yeniliklere uyum sağlayacak kapasiteye sahip olmaları ile daha önemli hâle gelmiştir. Buna göre doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğrusal İnovasyon Modeli: Faaliyetlerin büyük bir çoğunluğu soldan sağa veya yukarıdan aşağıya ardışık bir takım süreçlerde gerçekleşmektedir. Bu modeller kendi içinde 2 ayrı grupta toplanmaktadırlar. Teknoloji İtişli modelde belirli bir fikre yönelik temel araştırma faaliyetleri uygulamalı araştırmalar sonucu test edilmekte ve ardından ürün geliştirme aşamasına geçilmektedir. Ortaya konan ürün veya sürecin ticarileştirilmesi ile son bulan bu model, dikkat edilirse, bilimsel tabanlı olup, Ar-Ge faaliyetleri üzerine kuruludur. Piyasa Çekişli inovasyon modeli daha çok kullanıcı odaklı olmakla beraber, yenilikçi fikirlerin ortaya çıkış yeri olarak piyasalara vurgu yapmaktadır. Dolasıyla doğrusal inovasyon modelleri inovasyonların ortaya çıkış süreçlerini bütünsel bir yaklaşımla ele almaktan çok, bu süreçlerin çıkış noktalarına odaklanmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Altın standardı, ülkelerin, kendi paralarını belirli bir ağırlıkta altına karşılık göstermeleri ile ortaya çıkmış bir sistemdir. İlk olarak 1821 yılında İngiltere’de uygulanmaya başlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik teoriye göre farklı ürünlerin, pazar alanı büyüklükleri farklı olmaktadır. Aslında farklı pazar alanlarına sahip ürünlerin bir hiyararşisi olup, üreticilerini farklı yerlerde konumlanmaya zorlarlar. Ürünlerin basit bir sıralaması yüksek, orta ve düşük dereceli ürünler şeklinde olabilir. Yüksek dereceli ürünler satın alma sıklığı daha az katma değeri daha yüksek olan ürünlerdir. Bu durumda E seçeneğinde yer alan Uydu seçeneklerde arasında katma değeri en yüksek ürün olduğundan pazar alanı diğer ürünlerden daha büyüktür.

Yanıt Açıklaması: Ana akım iktisatta ekonomik faaliyetin coğrafi konumuna çok az agırlık verilirken; ekonomik coğrafi konum en temel açıklayıcı değişken olmustur.

Yanıt Açıklaması: 1817 yılında David Ricardo Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisini geliştirmiştir. Ricardo İngiltere ile Portekiz arasındaki kumaş-şarap ticaretini Karşılaştırmalı Üstünlükler ile açıklamıştır. Teoriye göre bir ülke her iki mal üretiminde de diğer ülkeye göre daha düşük verimlilikle mal üretiyorsa bile dış ticaret yapabilir. Ricardo’ya göre her iki malın üretiminde mutlak dezavantaja sahip ülke, daha az dezavantaja sahip olduğu malı üretip ihraç ederse, bu malın üretim ve ihracatında karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olur. Böylece ticaret yapan tüm ülkelerin ticaretten daha fazla kazanmaları mümkün olacaktır. Uzmanlaşmanın küresel faydalarını en basit şekliyle açıklayan karşılaştırmalı üstünlükler teorisi serbest ticaret teorisinin temel taşıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci tip küme politikaları, genel olarak üniversite, sanayi ve kamunun içerisinde olduğu üçlü sarmal ilişkilere odaklanmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.