Uluslararası İlişkiler Kuramları 1

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D şıklarında bahsedilen faktörler mutlak rasyonelliğin sağlanmasını engellyen faktörlerdir.

Yanıt Açıklaması: Sistem teorisini uluslararası ilişkilere uygulayarak bu alanda kapsamlı bir teori geliştiren Morton A. Kaplan ise altı uluslararası sistem modeli üzerinde durmaktadır. Kaplan da örgütlenme durumlarını, devletlerin sayılarını, aralarındaki davranış kurallarını ve sistemin değişimine ve dönüşümüne yol açacak faktörleri dikkate alarak modelleri geliştirmiştir. Bunlar sırasıyla, 1) güç dengesi sistemi, 2) gevşek iki kutuplu sistem, 3) sıkı iki kutuplu sistem, 4) evrensel sistem, 5) hiyerarşik sistem ve son olarak 6) birim veto sistemidir. Çok kutuplu sistem ise K. J. Holsti’nin 5 uluslararası siyasal sistem modellerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Morton A. Kaplan ise alt› uluslararas› sistem modeli üzerinde durmaktad›r. Kaplan da örgütlenme durumlar›n›, devletlerin say›lar›n›, aralar›ndaki davran›fl kurallar›n› ve sistemin de¤iflimine ve dönüflümüne yol açacak faktörleri dikkate alarak modelleri gelifltirmifltir. Bunlar s›ras›yla, 1) güç dengesi sistemi, 2) gevflek iki kutuplu sistem, 3) s›k› iki kutuplu sistem, 4) evrensel sistem, 5) hiyerarflik sistem ve son olarak 6) birim veto sistemidir.

Yanıt Açıklaması: Bu sistemde nükleer savaş ihtimali görülmez. En fazla sınırlı, konvansiyonel, bölgesel savaşlar görülebilir. Tırmanma ve misilleme korkusu tarafları caydırıcı bie etkendir.

Yanıt Açıklaması: Kaplan’ın birim veto sistemi, nükleer silahların yayılmasıyla ortaya çıkacak bir sistem olarak düşünülmektedir. Nükleer güce sahip fakat dayanılmaz ilk vuruş kapasitesine sahip olmayan devletlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkacaktır. Bu varsayıma göre, sistemde nükleer gücü elinde bulunduran her devlet, yapacağı ilk vuruşla rakibinin gücünü tamamen yok edememektedir fakat ilk vuruş planladığı gibi gerçekleşirse düşmanın gücü önemli ölçüde zayıflatılabilir.

Yanıt Açıklaması: Geçici amaçlar için yapılan ittifaklar amaçların gerçekleşmesi ile sona ererler.

Yanıt Açıklaması: Bölgeciler (zonalistler) dünyanın merkezi olarak, daha çok iklimsel özelliklerden hareket ederek kuzey yarı kürenin ılıman ve alt tropikal kuşağını almaktadır. Bu bölgede Kuzey Amerika ve Avrupa başta olmak üzere Rusya ve Japonya bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sistem teorisi, farkl› karakterlere sahip devletlerin ayn› koflullarda benzer politikalar izleyece¤ini varsayarak, devletler aras›ndaki farkl›l›klar› göz ard› edebilmektedir. Ayr›ca sistem teorilerinde devletlerin içsel yap›lar›, bu konudaki farkl›- l›klar›n d›fl politikaya etkileri de dikkate al›nmamaktad›r. Sistem teorileri devlet merkezli oldu¤u, uluslararas› iliflkilerin tek aktörü olarak devletleri kabul etti¤i için, siyasal süreçte etkili olan ulusal ya da uluslararas› sivil toplum kurulufllar›n›, medya örgütlerini ve di¤er örgütlü örgütsüz ç›kar gruplar›n› da dikkate almamaktad›r. Her ne kadar makro genellemeler yapmaya uygun bir teori olsa da ayn› ko- flullarda, devletlerin neden farkl› politikalar izlediklerini aç›klayamad›¤› için elefl- tirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kararların beş ana grup arasında işleyen iletişim ağıyla belirlendiği şelale modelinde, beş ana grubun yukarıdan aşağıya sıralanışı: "Sosyo ekonomik elit - Hükümetsel ve siyasal elit - Medya - Kanı önderleri - Halk" şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Küçük değişiklikler modelinde karar verici, baştan verdiği kararları daha sonraki aşamalarda revize ederek genişletmekte ve geliştirmektedir. Zaman içerisinde, verilen kararlarda, dış çevrede meydana gelen değişikliklerin etkisiyle daha önceden hesaplanmayan ve düşünülmeyen birtakım değişikliklere gidilmektedir. Kimi karar vericiler önceki kararlarında değişikliğe gitme ve daha ileri adımlar atma gereği duyabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Temel davranış kuralları gereği yenilmiş ve yıkılmış bir temel aktör sisteme dönebilir.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdakilerden hangisi, XIX. yy Avrupa’sında, coğrafya enstitülerinin kurulması ve jeopolitik çalışmaların artmasının arkasındaki nedenlerden biri "Keşiflerde bulunmak" değildir.

Yanıt Açıklaması: Jeopolitik kuram, "Realizm" kuramının temel varsayımlarını benimsemiştir

Yanıt Açıklaması: Gevşek iki kutuplu sistemin en büyük özelliği devletlerin iki blok etrafında yoğunlaşmış olmalarıdır. Bu sistemde, güç dengesi sisteminden farklı olarak, dengeleyici rolü yerine arabulucu rolü vardır. Bu işlevi ya bağlantısızlar gibi blok dışı devletler ya da evrensel örgüt yerine getirmektedir. Gevşek iki kutuplu sistemde, bloklardan birinin askeri bakımdan güçlenmesi, sistemin istikrarını sarsacağından bu anlamda ikinci vuruş gücü önem kazanmaktadır. Nükleer silahların caydırıcı etkisi sistemin istikrarı açısından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Oyun teorisi modellerinde tek kişilik oyunlar da vardır; bir taraf kazanırken diğer taraf kaybedebilir; düzenli iletişim bazı modellerde görülür ve bazı oyunlar birden fazla kez de oynanabilir ancak hiçbir oyuncunun oyunu tamamen kontrol edebilme imkanı yoktur. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Her ikisi de deneye ve gözleme önem verir, pozitif bilimin ilerlemesinin birikimci bir yol izlediğini ve olgularla desteklendiği ölçüde bilimin gelişme göstereceğini kabul eder. Doğa bilimlerinin araştırma metotlarının, toplum bilimlerine de uygulanabileceğini savunurlar. Bunlara göre, doğa bilimlerindeki düzenlilik toplum bilimlerinde de mevcuttur. Toplum bilimindeki davranışsal düzenlilik doğa bilimlerindeki obje ve süje arasındaki belirgin ayırımın, toplum biliminde de yapılmasına imkân sağlamaktadır. Son olarak Comte pozi- tivizmi ile mantıkçı pozitivistlerin bir diğer ortak yönüyse her ikisinin de bilimsel bilgiyi metafizikten etkilenmeyen, duygu ve değerlerimizden arınmış (value free) nesnel bilgi olarak görmeleridir. Ayrıca pozitivizmin temel özelliklerinden biri olan doğrulamacılık, mantıkçı pozitivistler tarafından da benimsenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kişinin konuya ilgisi arttıkça rasyonel kara verme olasılığı azalır.

Yanıt Açıklaması: Hume empirik yöneteme inanmış olan bir düşünürdür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: "Karar verici, kararını içinde bulunduğu sistemin kurallarının, örgütsel deneyiminin, kendisine ulaşan bilgilerin ve kendi kişisel özelliklerinin etkisi altında verir", karar verme teorisinin önde gelen yazarlarından Snyder'in görüşüdür.