Amerikan Dış Politikası

Yanıt Açıklaması: ABD dış politikasına kılavuzluk eden bu ilkeleri, uygulamada görüldüğü şekliyle şu şekilde sıralayabiliriz: Yalnızcılık (Isolationism), Moralizm (Moralism), Yayılmacılık (Expansionism)/Angajman (Engagement), Çıkarcılık (Egoism), Pragmatizm (Pragmatism), Çoktaraflılık (Multilateralism), Tektaraflılık (Unilateralism). Her biri ABD tarihinin ve de¤erlerinin ürünü olan bu ilkeler, ABD dış politikasının oturduğu zemini ya da çerçeveyi oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Statükoculuk, mevcut durumun ve dengelerin korunması yani değişmemesi anlamına gelir. ABD kendi çıkarları veya uluslararası dengelerin gerektirdiği durumlarda özgürlük ve demokrasi yönünde değişimi değil statükonun devamını savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği: Altı Batı Avrupalı devletin (Batı Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg) 1957 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu adıyla kurdukları örgüt, 1992’de Maastricht Anlaşmasıyla Arupa Birliği (AB) adını almıştır. Amacı üyeleri arasında birçok alanda ileri düzeyde entegrasyon kurmaktır.

Yanıt Açıklaması: 2 Kasım 1917’de dönemin İngiliz Dışişleri Bakanı tarafından İngiliz Yahudi toplumunun liderlerinden Rothschild’e gönderilen mektup Balfour Deklarasyonu olarak bilinmektedir. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası ilişkilerde güç dengesi olarak da tarif edilen strateji, başta Avrupa olmak üzere dünyadaki güç dengelerini dikkate alarak bazen güç dengesi oluşturarak bazen güç dengelerini etkileyerek bazen de güç dengelerini değiştirerek dış politika amaçlarını gerçekleştirmeye çalışmaktır.

Yanıt Açıklaması: ABD’nin, İsrail’in Filistin ve Arap topraklarını ve Sırbistan’ın Bosna-Hersek topraklarını işgaline sessiz kalması, ABD dış politikasının pragmatik özelliğini ortaya koyan anlamlı örneklerdir.

Yanıt Açıklaması: Brezilya, ABD'nin ağır yaptırım tehditlerine rağmen İran'daki nükleer program konusunda Türkiye ile birlikte arabuluculuk yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk üç madde Johnson Mektubu sonrasında gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Esnek mukabele stratejisi: NATO’nun 1960’lı yılların sonunda kabul ettiği stratejik kavramdır. Sovyetlerden kaynaklanabilecek tehditlere tehdidin karakteriyle doğru orantılı bir karşılık verilmesi anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Amerikan toplumunun ABD dış politikasına ilgisizliğinin nedenlerinin başında tarihsel, jeopolitik, sosyo-kültürel nedenler gelmektedir. Bir yandan Amerikan İstisnacılığı'nın doğurduğu özgüven, diğer yandan ise ABD'nın iki yüz yıllık dünya politikasındaki etkileyici ve belirleyici rolü, Amerikan toplumunun dış politikaya ilgisini azaltır. Federal bir devlet olması, dış politika işlevinin Washington DC'ye emanet edilmesi ve her şeyin kontrol altında olduğu düşüncesi de toplumu dış politikadan uzak tutar. Bunda Başkanlık Sistemi ve başkanın gücü de önemli bir rol oynar. Ayrıca dış politikanın ciddi bir uzmanlık gerektirmesi ve halkın uzman olmadığı bir konuda görüş ve yetki sahibi olmaması nedeniyle, dış politikayı başkana ve ekibine devretmeyi tercih eder. Dolayısıyla IV.maddede verilen bilgi yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Clinton yönetimi döneminde Norveç’te sürdürülen gizli görüşmeler sonrasında 13 Eylül 1993’de Beyaz Saray’da tarihi bir törenle İsrail ile FKÖ arasında bir ilkeler anlaşması imzalandı. Bu, ABD’nin sorunla ilgili en büyük başarısıydı. Üzerinde anlaşılan ilkelere göre, Gazze ile Batı Yakası’nda bulunan Eriha’da Filistinliler kendi yönetimlerini kuracaklar ve geçici bir konsey oluşturulması için seçim yapacaklardı. İsrail askerleri de bölgeden çekilecekti. İlkelerin uygulanması ağır aksak ilerlemekte ve CIA’nin katkısıyla Filistin yönetimi ve İsrail güvenlik güçleri Hamas örgütüne karşı iş birliği yapmaktaydı. Ancak İsrail seçimlerinden sonra Filistin-İsrail anlaşmasına karşı çıkan Netanyahu’nun başbakan olması barış süreci için büyük bir darbe oldu. Önce güvenliğe önem veren Netanyahu, öne sürdüğü koşullar gerçekleşmedikçe İsrail askerlerini üzerinde anlaşılan bölgelerden çekmeye yanaşmıyordu. Netanyahu, ayrıca işgal altındaki bölgelerde yeni yerleşim yerlerinin inşaatına yeniden izin verdi. Böylece ABD’nin bölge için düşlediği barış ortamının kurulmasına mâni oldu. İkinci defa seçilme amacında olan ve bu yüzden İsrail’in Amerikalı destekçilerini kızdırmak istemeyen Clinton, İsrail’e karşı Bush’un kullandığı türden tehditler kullanma yoluna gitmedi. Yeniden başkan seçildikten sonra ise 1998 yazında İsrail-Filistin anlaşması iyice çıkmaza girdiğinde Clinton, Orta Doğu’da barış öncesi duruma yeniden dönülmemesi için iki taraf üzerinde de baskı uygulayıp anlaşmayı yeniletti.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: ABD dış politikasının sınırlar dışındaki uluslararası sorunlardan uzak kalmasını ve bunun yerine kendi iç sorunlarıyla ve işleriyle ilgilenmesi gerektiğini ifade eden bir dış politika yaklaşımına İzolasyonizm denir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: "Amerika Amerikalılarındır" şeklinde özetlenebilecek slogan Monroe Doktrinidir.

Yanıt Açıklaması: Bu bilgiler ışığında ABD dış politikasında görev ve yetki dağılımına baktığımızda, ‘dış politika kararını kim verir?’ sorusuna tek ve kesin bir cevap verebilmek mümkün değildir çünkü hem Yasama yani Kongre hem de Yürütme yani başkan ve yürütme organlarının, Anayasa’dan kaynaklanan müşterek yetkileri bulunmaktadır. Yargı’nın dış politika karar alma sürecinde doğrudan bir rolü olmasa da en azından teorik olarak ve Anayasal mantık içinde potansiyel bir rol oynayabileceğini belirtmek gerekir.

Yanıt Açıklaması: NATO üyesi Avrupa ülkelerinin ABD'ye olan bağlılıklarının azalmasında, Yeni Muhafazaka^rlar olarak bilinen entellektüel çevrenin Bush’un dış politikalarını etkilemesi, ve bunun sonucunda Kyoto Protokolü'nden ABD'nin imzasını tamamen geri çekmesi, Irak'ı işgal etmesi, 2002 yılında Acil Müdahele Gücü'nü oluşturma kararı alması gibi noktalar sıralanabilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Vietnam Savaşı, ABD dış politikasının oluşumunda ciddi bir kırılma ve bunun sonucunda yeni bir düzenleme doğurmuştur: Savaş Yetkileri Yasası

Yanıt Açıklaması: ABD devlet sisteminin en üstünde Federal Hükümeti oluşturan Yasama (Kongre), Yürütme (Başkan), Yargı (Yüksek Mahkeme) ve ona bağlı çok sayıda organlar bulunurken onun altında 50 tane eyalet ve eyalet yönetimleri (federe devletler) ve 1 federal bölge (Washington DC) yönetimi yer almakta, en alt kademede ise tüm ülkeye yayılmıı olan yerel yönetimler ve organlar yer almaktadır. Başkent Washington DC’de yer alan Federal Hükümetin Yasama, Yürütme ve Yargı güçleri devlet siteminin zirvesidir diyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: ABD, Orta Doğu petrolüyle 1920’lerin sonunda ilgilenmeye başladı. 1928 yılında İngiltere ve Fransa, Amerikan firmalarının eski Osmanlı topraklarındaki petrol ayrıcalıklarını kontrol eden konsorsiyuma katılmasına izin verdi. Standard Oil 1933’te Suudi Arabistan’da petrol ayrıcalığı elde etti. 1944’te Texas Company’nin de katılmasıyla Arabian American Oil Company (Arap-Amerikan Petrol fiirketiARAMCO) kuruldu. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ABD’nin Suud ailesiyle iyi ilişkiler kurmasını önerdi, Roosevelt bu öneriyi olumlu bulup uygulamaya koydu.

Yanıt Açıklaması: Birinci sırada, başkana en yakın konumda duran, parlamenter sistemlerdeki kabineye benzeyen iç Halkada yer alan, başkanın ‘atadığı’ kişiler vardır. İç halkanın ilk sırasında başkana en yakın danışmanlık ve yardımcılık yapan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ve 15 bakan yer almaktadır. MGK üyeleri şunlardır: Asli üyeler: başkan, başkan yardımcısı, dışişleri bakanı, savunma bakanı. Asli Danışmanlar: CIA Başkanı ve genelkurmay başkanı. Özel danışmanlar: Silahların Kontrolü ve Silahsızlanma Dairesi Müdürü ve USIA (ABD Bilgi Kurumu) ve Başkanın Milli Güvenlik Danışmanı. Bakanlar da esasen başkana yardım etmekle görevli olmakla birlikte, aynı zamanda başında bulundukları bakanlığın tüm işlerinden sorumludur.