Türkçe Ses Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Bağlama ünlüsü, ünsüzle biten bir sözcüğe, köken olarak ünsüzden ibaret veya çift ünsüzle başlayan bir ekin gelmesi sonucu Türkçede hece sonunda bulunamayan bir ünsüz çiftinin ortaya çıkması durumunda, araya giren ünlüye denir. (benim) anne-m ve (benim) el-i-m örnekleri karşılaştırılırsa, anne sözcüğünün birinci kişi iyelik ekini -m olarak aldığı görülür. Oysa el sözcüğüne aynı ek getirildiği zaman araya bir i sesi girer. Bunun nedeni hece sonunda -lm ünsüz çiftinin bulunamamasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: "Geniş - Düz - Ön" /e/ ünlüsünün özelliklerini doğru olarak vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Küçültme ekleri vurgulanmayan eklerdendir. Doğru yanıt E seçeneği.

Yanıt Açıklaması: Hava yolundaki çeşitli daralmalar, sürtünme, kapanma, sızma, ses tellerinin titreşip titreşmemesi, dilin dişlere, damağa değip değmemesi, dudakların durumu vb. gibi çeşitli durumlar seslerin niteliğini belirler.

Yanıt Açıklaması: "-mış, -miş, -muş, -müş" ekleri -mXş sembolü ile ifade edilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dilin ön tarafının kabararak ön damakla arasındaki açıklığı daraltması sonucu oluşan ünlülere ön damak ünlüsü veya kısaca ön ünlü denir. Bunlar /e/, /i/, /ö/, /ü/ ünlüleridir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dil Ucu-Diş Ünsüzleri Dil ucunun dişlerin arkasına değmesi sonucu oluşan seslerdir: /d/, /n/, /s/, /t/, /z/ sesleri Türkçenin dil ucu-diş ünsüzleridir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe sözcüklerde, hece sonunda ancak belli ünsüz çiftleri bulunabilir. -lt, -lç, -rs, -rp bu çiftlerdendir; ancak -ls, -ns, -yn gibi ünsüz çiftleri Türkçe sözcüklerde bulunmaz. Bu çiftlere alıntı sözcüklerde rastlanır. Doğru yanıt E seçeneği.

Yanıt Açıklaması: "-iver-" ile oluşturulan birleşik eylemlerde vurgu birinci eylemin ilk hecesinde ise tezlik, eğer son hecesinde, yani -iver’in ilk hecesinde ise özensizlik, başkası için bir şey yapma gibi anlamlar dile getirilir: SÖY leyiverdi “Çabucak söyledi”, söyle Yİ verdi “Öylesine söyledi”. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzdeki biçimde yazım 1928 yılında Latin alfabesine geçilmesinden sonra geliştiği için Türkçenin yazımı oldukça yeni sayılır.

Yanıt Açıklaması: Ötümlü ve ötümsüz varyantları olan bir ekin, ünlülerden ve ötümlü ünsüzlerden sonra ötümlü ünsüzle başlayan, ötümsüz ünsüzlerden sonraysa ötümsüz ünsüzle başlayan biçimlerinin gelmesine ötümlülük- ötümsüzlük uyumu denir. Buna göre “ağaçda” sözcüğünün “ağaçta” olarak yazılması gerekir.  Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ağız boşluğundaki açıklık-kapalılık, dilin ağız içinde yayvan olarak bulunması veya kabararak hava yolunu daraltmasıyla ilgilidir. Geniş ünlülerde dil her seferinde, dar karşılığına göre ağız içinde daha yayvan biçimde bulunur. Bu darlık veya genişlik durumu ünlülerin sınıflandırılmasında kullanılan üçüncü önemli ayrımdır: /a/, /e/, /o/, /ö/ ünlüleri geniş, /ı/, /i/, /u/, /ü/ ünlüleri dar ünlülerdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu işaretler dil incelemelerinde ele alınan ögenin eski ve yeni biçimlerini, bir başka ifadeyle gelişimini gösterir. Okun açık tarafı esk i biçim, yeni olana kaynaklık eden; uç kısmı ise gelişme sonucu ortaya çıkan daha yeni biçimi gösterir. Farsça camesûy>Türkçe çamaşır. Bu nedenle doğru cevap A’dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk dili araştırmaları -n, -s, ve -ş seslerini bağlama sesi olarak kabul etmemekte, ortaya çıkışlarını dilin tarihsel gelişimi içinde çeşitli nedenlere bağlamaktadırlar. Tek bağlama sesi -y olup, doğru cevap da E'dir.

Yanıt Açıklaması: B dışındaki bütün sözcükler yabancı kökenli olduğu için, doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Şekilde görüldüğü gibi alıntı sözcükler yalın durumda ötümsüzleşmiştir. Bunun yanında, alıntı sözcüklerde "ab, hac, had" gibi yalın durumda ötümsüzleşmeyen az sayıda tek heceli örnek de vardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eklerin bağımsız olarak kullanılamadıklarını, ancak bir sözcüğe eklenmek suretiyle kullanılabileceğini göstermek için bitişme yerine bir çizgi konur. Ek, eğer isim türeten bir ek ise isimler cümlede yalın olarak da kullanılabildikleri için çizgi sadece ekin başına getirilir (al-ım). Eylemden eylem türeten bir ek ise hem başına hem de sonuna tire konur (ver-il-). Doğru yanıt A.

Yanıt Açıklaması: Türkçenin ötümlü ünsüzleri /b/, /c/, /d/, /g/, /ğ/, /j/, /l/, /m/, /n/, /r/, /v/, /y/ ve /z/’dir. Ötümsüz ünsüzleri ise /ç/, /f/, /h/, /k/, /s/, /ş/, /p/, /t/’dir.