Çağdaş Türk Edebiyatları 2

Yanıt Açıklaması: Nimşehit’in Veten Muhebbeti “Vatan Sevgisi” (Şincan Helk Neşriyati 1957), Şeirlar “Şiirler” (Şincan Helk Neşriyati 1963), Yürek Sözi “Yürek Sözü” (Milletler Neşriyati 1980) , Mi? Öy ve Perhad-Şerin “Bin Ev ve Ferhat-Şirin” (Keşker Uygur Neşriyati 1987) adlı destan ve şiir kitapları kayda değer eserler arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Ekim Devrimi: Rusya’daki 1917 Ekim Devrimi’nin başarısından sonra Marksizm Çin’e ulaşır. Ekim Devrimi’nin etkisi altında 1919 yılında Çin’de 4 Mayıs Hareketi başlar. Bu, emperyalizm ve feodalizm karşıtı bir hareketti.

Yanıt Açıklaması: XIX. asır Karakalpak edebiyatı millîliği, psikolojik özelliklerinin genişliği; Karakalpak halkının hayatını bütünüyle tasvir etmesi vb. Sebepleriyle Karakalpak edebiyat tarihinde yeni bir dönemin ifadesi olmuştur. Bu yüzden edebiyat araştırmacıları, XIX. asrı, Karakalpak yazılı edebiyatının oluşma ve gelişme devri olarak görürler ve bu çerçevede Künhoja, Ejiniyaz ve Berdak’ı, Karakalpak yazılı edebiyatının temellerini atan kişiler olarak değerlendirirler.

Yanıt Açıklaması: Düşünceyi bitirmeden dinleyene bırakan atasözlerine lakaptar denilir.

Yanıt Açıklaması: Ayrı bir dönem olarak değerlendirilebilir. 1. Hazırlık Dönemi: Rusların Kazakistan’ı istilası ile başlar. Bu dönemde Kazak aydın- ları süratle Rusça öğrenirler ve bu dille yazılan eserler aracılığı ile Avrupa’nın ve dünyanın diğer ülkelerinin edebiyat ve fikir hayatı ile yaşayışları hakkında bilgiler edinirler. Bu şe- kilde Kazak edebiyatında roman, hikâye, tiyatro gibi yeni türler ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Kırgızlarda yazılı edebiyat 1920’lerden sonra gelişmeye başlamıştır. 20’li yılların ilk yarısında gazeteler yayınlanmaya başlanmış ve bu gazetelerde de Kırgız yazılı edebiyatının ilk örnekleri görülmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bahar Dalları adlı şiir Abdulhalik Uygur'a ait bir şiir değildir.

Yanıt Açıklaması: Bugün Romanya’daki Türk kökenli şairler ve yazarlar, Oğuz Türkçe’si ve Kuzey Tatar Türkçe’si ile iki yazı dili kullanarak eserler vermektedir. Belli başlı şair ve yazarları şunlardır: Mehmet Niyazi, İsa Halim Yusuf, Nevzat Yusuf, Yaşar Memedemin, Altay Kerim İsmail Ziyaeddin, İsmail Davut, Gülten Abdullah, Enver Mahmut, Emel Emin, Güner Ak molla, Neriman İbrahim, Necibe Şüküri, İon Arion, Cevat Reşit, Acıemin Baubek, Fatma Sadık, Ahmet Hacı Cemal, Mustafa Ali Mehmet, İnci Emin ve İrfan Mehmet.

Yanıt Açıklaması: Kırgız Türkçesi ile yazılan ilk eser 1911’de çıkan Moldo Kılıç Şamırkanuulu’nun Zilzala adlı ırlar kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Kosova parlamentosun özel kararı ile Mamuşa belediyesinin resmi dilinin Türkçe olmasını sağladılar. Mamuşa belediyesi bu gün Kosova’da ve Avrupa ülkelerinde resmi dili Türkçe olan tek belediyedir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde Kazak edebiyatının önemli eserleri roman türünde görülür.

Yanıt Açıklaması: Sabri Tata ve İshak Raşit roman alanına, Ali Durmuş ve Mehmet Bekir ise mizah alanına yoğunlaşmış yazarlardır.

Yanıt Açıklaması: Devrim öncesinin önemli isimleri arasında Mecit Gafuri, Şeyhzade Babiç, Seyfi Kudaş gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Tipograf matbaalar 19. yüzyılın 70’li yıllarında mahallî dillerde de kitaplar yayımlamaya başladı. Mahallî dilde yayımlanan ilk kitap Şahımerdan İbragimov’un “Kalender” (Takvim) adlı kitabıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1930’lu yıllarda Karaçay-Malkar edebiyatçıları arasında Sovyet rejimine gönülden bağlananlar, komünizmin Kafkasya’nın geri bırakılmış dağlı halkları için bir kurtarıcı olduğunu eserlerinde ifade eden yazarlar ön plana çıkmaya başladılar. Said Şahmırza’nın o yıllarda kaleme aldığı “Sürüvçü” (Çoban) adlı şiirinde bu duygular açıkça görülür. Said Şahmırza bay (zengin), carlı (fakir) kelimelerini şiirinde kullanarak sosyalist rejimin sınıf ayrımcılığına son verdiği ve fakir halk tabakasına mutluluk getirdiği fikrini şiirinde işlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Abdurrahman Han Goca Destanı, Uygur halkının o yıllarda maruz kaldığı bu baskı ve şiddeti anlatan en başarılı örneklerden biridir. Destanın oluşum tarihi muhtemelen 1905 ve 1911 yıllarına rastlar.

Yanıt Açıklaması: Hazırlık döneminin en önemli kişileri Abay Kunanbayulı, Şokan Velihanov ve İbray (İbrahim) Altınsarin’dir. Abay, çağdaş Kazak edebiyatının ve dilinin kurucusu sayılır. Doğuyu ve batıyı iyi tanıyan Abay, 1880’de ilk Kazak ozan ve yazarı olarak ortaya çıkar. Kazak Türkçesini ustaca kullanması, kıvrak anlatımı, halk edebiyatı ve folklor ürünlerini büyük bir başarıyla kullanması ile kendinden sonra gelecek yazarlar kuşağına çığır açar. Abay’ın iki yüzden fazla şiiri, kırk civarında didaktik hikâyesi, dört manzumesi (Maksud, İskender, Azîm Hikâyesi, Vadim) ve çeşitli tercüme eserleri vardır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kırgız Türkçesi ile yazılan ilk eser 1911’de çıkan Moldo Kılıç Şamırkanuulu’nun Zilzala adlı ırlar kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Kırgız Türkleri 20. yüzyılda yazılı edebiyat tarihinde ortaya çıkmışlardır.