Çağdaş Türk Edebiyatları 2

Yanıt Açıklaması: Sagay, Koybal, Beltir ve Kaçin Kırgız boylarıdır.

Yanıt Açıklaması: Çağdaş Kırgız Edebiyatını dört başlıkta inceleyebiliriz. 1. Kırgız Sözlü Edebiyatı 2. XX. Yüzyılda Kırgız Yazılı Edebiyatı 3. Sovyetler Birliğinin İlk Yıllarında Kırgız Edebiyatı 4. II. Dünya Savaşı ve Sonrasında Kırgız Edebiyatı. XX. yüzyıla kadar yazılı edebiyatları olmayan Kırgız Türklerinin çok zengin bir halk edebiyatı vardır.

Yanıt Açıklaması: Sokoroy, oldukça üretken bir yazardır. Fosul-i Erbeğa (Dört Mevsim), Medh -i Kazan (Kazan’ın Methi), Şemğ Ez-Ziya (Mum Işığı) gibi eserleri, yenilikçi, çağdaş fikirleri ön plana çıkaran ve cahilliği, dar görüşlülüğü eleştiren eserlerdir. Eğitim, okumak, çalışmak gibi konular şiirlerinin ana temasını oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bulgaristan Türklerinin edebiyatı Balkanlarda Türkçe yaratılan edebiyatın en büyük dalıdır. Bulgaristan Türklerinin edebiyatının gelişmesi, Bulgar devletinin Türklere yönelik izlediği politikaya bağlıdır. Tarihi süreç içinde Bulgaristan Türklerinin edebiyatını üç büyük döneme ayırıyoruz. Birinci dönem 1878-1944 (Bulgar Krallığı Dönemi) İkinci dönem 1944-1989 (Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Dönemi) Üçüncü Dönem 1989’dan günümüze kadar (Bulgaristan Cumhuriyeti).

Yanıt Açıklaması: Zunun Kadiri: 1912’de Tarbagatay’da dünyaya gelen Zunun Kadiri, dinî okuldan sonra Gulca’da eğitim görür. Ortaokulu Ürümçi’de okur. Uygur hikâyeciliğinin ve tiyatrosunun gelişmesinde çok büyük rol oynamıştır. Sanat çevrelerinde Cahaletni? Capasi “Cehaletin Cefası” (1937) adlı üç perdelik oyunu ile tanınmaya başlar ve ardından Gunçem “Goncam”, Gülnisa “Gülnisa”, Uçraş?anda “Karşılaşınca” adlı sahne eserlerini ortaya koyar. 1954’te Toy adlı oyunu yazar. Meşhur eserlerinden biri de Gerip-Senem operasıdır. 1981’de Teyipcan Eliyov ve Eli Eziz ile birlikte Gerip-Senem filminin senaryosunu oluşturur.

Yanıt Açıklaması: “Al yazmalım selvi boylum” hikâyesi de Cengiz Aytmatov’un Türkiye’de en çok okunan ve bilinen eseridir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde Kırgız edebiyatı genel itibariyle aşağıdaki konuların işlenmesi üzerine kurulmuştur. -Lenin’i ve Ekim devrimini öven eserler -Sınıf mücadelesine dair kaleme alınan eserler -Kadınların eşitliğini işleyen eserler -Yapılan medeniyet devrimini konu alan eserler -Hükümetin uyguladığı kolhozlaştırma politikalarını öven ve genellikle zenginlere karşı düşmanca duyguların beslendiği eserler. -Eski geleneklerin çağ dışılığını konu alan eserler -Eski feodal hayatı eleştiren eserler.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde hikâye türünün eser veren yazarlar: Yıllar (Abdulla Ḳahhar), Hikâyeler (Sünnetille Anarbayev), Hikâyeler (Saide Zunnunova), Hikâyeler (Pirimḳul Ḳadirov), İkki muhabbet (Adil Yakubov), Adamning ḳadrı (Hekim Nazir).

Yanıt Açıklaması: 1920’li ve 1930’lu yıllarda Kırgız Edebiyatı, Sovyet rejimine uygun bir edebiyat meydana getirir. Aalı Tokombayev, Coomart Bökönbayev ve Kubanıçbek Malikov bu dönemin önde gelen edipleridir.

Yanıt Açıklaması: Aytmatov’un eserleri yetmiş ülke diline çevrilmiştir. Cemile adlı hikâyesiyle ünlenen Aytmatov’un; Yüzyüze, Selvi Boylum , İlk Öğretmen, Deve Gözü, Toprak Ana, Gülsarı, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kurdun Rüyaları gibi hepsi şaheser niteliğinde olan birçok roman ve hikâyesi bulunmaktadır. Tandagı Irlar (1935) Alıkul Osmonov'un eserlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: 3. Sovyet Dönemi: 1920’den başlayarak devam eden dönemdir. 20 Ağustos 1919’da Ruslar, millî hükûmeti yıkarak yerine Kazakistan Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni kurarlar.

Yanıt Açıklaması: Süyünbay Eraliyev, E. Uzakbayev, Sooronbay Cusuyev ve Rusya’yı, Rus insanını anlatan şiirleri ile dikkati çeken A. Osmanov bu dönemin belli başlı isimleridir.

Yanıt Açıklaması: Abay, çağdaş Kazak edebiyatının ve dilinin kurucusu sayılır. Do- ğuyu ve batıyı iyi tanıyan Abay, 1880’de ilk Kazak ozan ve yazarı olarak ortaya çıkar. Kazak Türkçesini ustaca kullanması, kıvrak anlatımı, halk edebiyatı ve folklor ürünlerini büyük bir başarıyla kullanması ile kendinden sonra gelecek yazarlar kuşağına çığır açar. Abay’ın iki yüzden fazla şiiri, kırk civarında didaktik hikâyesi, dört manzumesi (Maksud, İsken- der, Azîm Hikâyesi, Vadim) ve çeşitli tercüme eserleri vardır.

Yanıt Açıklaması: Ötkür, İz şiirini 1972 yılında Ürümçi’de yazmıştır. Bu şiir, İz adlı tarihî romanın girişinde de yer alır. Romanda Kumul Çiftçiler Ayaklanması (1907) ve Timur Helpe (1912) İsyanı anlatılır. Şiirde Uygur halkının uzun bir geçmişe sahip olan millî istiklâl mücadelesinin uzun bir geleceğinin olmaması için önemli mesajlar verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Altun Yaruk Göktürk edebiyatındaki bir yazardır. Moldo Kılıç Şamırkanoğlu, Toktogul Satılganov, Togolok Moldo, Kasım Tınıstanov yazılı edebiyatın önemli isimleridir.