Çağdaş Türk Edebiyatları 2

Yanıt Açıklaması: Nazar Nejmi “Yazgı Yır” (Bahar Türküsü) adlı eserinde şehir ve köy çatışmasını işlemiştir. Şehirli Rus kızı ile köylü Başkurt yiğidi sembolleştirilmiştir. Aslında bu görünürdeki çatışmadır. Bunun altında Başkurt halkının zengin halk müziği birikimini yansıtmaya çalışmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu devirdeki edebi hareketlenmenin ilk belirtisi eserlerdeki artıştır. Yurt tarihindeki önemli hadiseler, eserlerin konuları arasında yer almaya başlar. Bununla birlikte yazarlar Kazak halkının ve hayvan yetiştiricilerinin o günkü sıkıntılarını gerçekçi tasvirlerle ortaya koyarlar. Bunun en güzel örneği Tahavi Ahtanov ve onun romanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: İlk hikâyeleri 1968’de yayınlanmaya başlayan Kadirbek Segizbayev, eserlerinde daha ziyade insanlar arasındaki davranışları, fazileti, cömertliği, kardeşliği, konukseverliği ön plana çıkarır. Kazakların örf ve adetlerine olan düşkünlükleri, mesela at sevgisi, ağırlıklı olarak eserlerinde tekrar edilir. Dak (Leke) hikâyesinde, Kazak misafirperverliği anlatılır.

Yanıt Açıklaması: Abdurehim Nizariy, Nevaî’nin hamsesinden ilham alarak Mahzun-Gülnisa ve Rabia-Sedin adlı destanları yazmıştır. Nizariy, özellikle Rabia-Sedin adlı destanda dönemin sosyal düzenini, insanlar arasındaki eşitsizliği ve adaletsizliği büyük bir ustalıkla dile getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde Çuvaş edebiyatının hikâye alanında Boris Çındıkov, şiirde Marina Karyagina, Albina Yuratu ve Raisa Sarpi önde gelen isimlerdendir. Çuvaşların en velut romancılarından olan Yuhma Mişşi tarihsel romanlar kaleme almaya devam etmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Özellikle Abduhalik Uygur, Nimşehit, Ehmed Ziyai, Lutpulla Mutellip ve Abdurehim Ötkür, siyasî şartlar gereği temsilî ifade tarzının hâkim olduğu hürriyet/vatanperverlik, millî birlik ve beraberlik vurgusu yapan şiirler yazarlar.

Yanıt Açıklaması: Z. Kadiri, hikâyecilikle de uğraşmıştır. 1940’lı yıllarda yazdığı Muellimni? ?eti “Öğretme- nin Mektubu”, Küçükke Hucum “Köpek Yavrusuna Hücum”, İkki Barmi?im Bilen “İki Parmağımla”, Magdur Ketkende “Mağdur Gidince” adlı hikâyelerinde Gomindan yönetimini eleştirmiştir. Çeni?iş “Öfke”, onun en meşhur hikâyesidir.

Yanıt Açıklaması: "1928 yılında Har “Diken”, Gezep ve Zar “Öfke ve Çığlık”, Açil “Açıl”, Üzülmes Ümid “Kesilmez Ümit”, Körüngen Tag Yira? Emes “Görünen Dağ Uzak Değil”, Kö?ül ?ahişi “Gönül İsteği” gibi şiirlerinde hiç korkmadan halkın hürriyet isteğini dile getirir. 1932’de meydana gelen Turfan çiftçiler ayaklanmasında aktif bir şekilde bu ayaklanmaya destek olmuş ve halkı teşvik etmiştir. Lenet Sa?a Zalimlar “Lanet Sana Zalimler”, Muzlidi “Buzlandı” şiirlerinde galibiyetle sonuçlanan çiftçiler ayaklanmasına katılan halkı över ve bu iradeye ilham vererek destek olur. 1933 yılında Şeng Şisey hükûmeti tarafından tutuklanır ve aynı yıl Turfan’da öldürülür. Boynuna kılıç vurulduğunda Çince ve Uygurca olarak Yaşisun erkinlik, yaşisun azadli? “Yaşasın hürriyet, yaşasın azatlık” diyerek halkın hürriyeti için kurban olduğunu açıkça haykırmıştır." Yukarıda eserleri ve hayatından kesitler verilen şair Abduhalik Uygur'dur.

Yanıt Açıklaması: Şiirin bir kopyası kitabın 181. sayfasında mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: Muhammed Şerif Sufizade Özbek edebiyatının önemli isimlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri 1930 ve sonrasında ürün verirken Seyit Noçi daha önce üretim yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kırgız edebiyatının en büyük ismi, Cengiz Aytmatov’dur. Aytmatov, dünyanın en büyük romancılarından birisi olarak kabul edilmektedir. Aytmatov’un eserleri pek çok ülke diline çevrilmiştir. “Cemile” adlı hikâyesiyle ünlenen Aytmatov’un; Yüzyüze, Selvi Boylum, İlk Öğretmen, Deve Gözü, Toprak Ana, Gülsarı, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kurdun Rüyaları gibi hepsi şaheser niteliğinde olan birçok roman ve hikâyesi bulunmaktadır. Manas ise anonim bir Kırgız destanıdır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Koşoktor kız evlendiğinde ve insan öldüğü zaman söylenir. Bu şiirle iç acılarını dışarıya aktarır.

Yanıt Açıklaması: Kırgız Türkçesi ile yazılan ilk eser 1911’de çıkan Moldo Kılıç Şamırkanuulu’nun Zilzala adlı ırlar kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusya arasında yapılan 93 savaşından sonra 3 Mart 1878 tarihinde Berlin antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu topraklarından koparılan topraklar üzerine Bulgaristan adı altında yeni bir Balkan devleti yaratıldı.

Yanıt Açıklaması: Sadir Pehlivan 19.yüzyıl Uygur edebiyatı önde gelenlerindendir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Üçüncü dönem: 11 Kasım 1989 yılında Bulgaristan’da demokratik bir darbe gerçekleştirildi, totaliter rejimin diktatörü Todor Jivkov idareden uzaklaştırıldı, yerine daha demokratik bir yönetim getirildi. Türkçe yasak kapsamından çıkarıldı. Türkçe gazeteler, dergiler ve yayın evleri derhal sancılı da olsa yayın hayatına geçtiler. 1969-1989 yılları arasında karanlık bir dönem yaşayan Bulgaristan Türk edebiyatının önünde yeni ufuklar açıldı. 1992 yılında Kuzey Bulgaristan’ın Razgrat şehrinde Servet Tatar’ın başkanlığında Deliorman Türk Yazarlar Birliği, Güney Bulgaristan’ın Kırcali şehrinde Aliş Sait’ in başkanlığında Arda adlı Türk yazarlar birliği kuruldu. 1993 yılında da Şumen şehrinde Türkolog Resmi Şerif başkanlığında “Türk Dilini Koruma Derneği” kuruldu.

Yanıt Açıklaması: A. Nizariy,1841-1844 yıllarında meşhur Uygur şairleri T. Geribiy ve N. Ziyayiy ile birlikte 18 kıssa ve 24 hikayeden oluşan Muhebbet Dastanliri diğer adıyla Geripler Hekayiti adlı eseri meydana getirir. Nizariy, Uygur edebiyatına klasik şark edebiyatındaki hamse örneğini de kazandırmıştır. Nevai’nin hamsesinden ilham alarak Mahzun-Gülnisa ve Rabia-Sedin adlı destanları da yazmıştır.