Çağdaş Türk Edebiyatları 2

Yanıt Açıklaması: Şeşen veciz söz söyleyen demektir. En başta tarihte var olmuş kişiler söylemişlerdir. Günümüze kadar gelen isimler arasında Aldar Köse’yi, Korkut Ata’yı, Kocanasır’ı, Cirenşe Şeşen’i, Asankaygı’yı saymak gerekir. Burada isimleri geçen şeşenler, halk arasındaki meselelere de küresel meselelere de çözüm arayan değerli âkil insanlardır. Sadırbayev’in ise makal-meteller, turmıs-salt cırları ve cumbak alanında eserleri vardır.

Yanıt Açıklaması: Kazak dilinde “ç” yerine “ş” kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Triloji: Bir yazarın, konu ve fikrî yapı olarak birbirini izleyen üç eseri, üçleme, triloji.

Yanıt Açıklaması: Çağatay edebiyatının en büyük şairi ve yazarı Ali Şir Nevaî (1441-1501) dir. Büyük Türk şairi Ali Şir Nevai’nin zamanı Çağatay edebiyatının sanat ve milli ruh bakımından zirveye ulaştığı bir dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Kazakistan’ın ve Kazakların en önemli ozanı olan Abay’ın gerçek adı İbrahim’dir. Maksud, İskender, Azim Hikâyesi ve Vadim, Abay Kunanbayulı’nın dört manzumesinin adlarıdır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı döneminde Özbek şiirinde esas konu askerlik ve savunma ol- muştur. Gafur Gulâm, Aybek, Hamit Alimcan, Uygun, Şey?zâde, Zülfiye, Mirtemir gibi şairlerin savaş döneminde yazdıkları şiirlerinde vatana sevgi, düşmana nefret, halkların dostluğu, vatanseverlik, kahramanlık ve insan sevgisi kavramları samimiyetle ifade edil- miştir.

Yanıt Açıklaması: Gabit Musirepov’un “anne” hakkındaki hikâyeleri, bu devir edebiyatındaki büyük yenilik olarak kabul edilir. Gorki’nin “Ölümü yenen ana”, “İnsanoğlunun anası” hikâyelerini tercüme edip, Kazak hayatının gerçeği ışığında “Annenin arabuluculuğu”, “Besleyen ana”, “Anaların anası” gibi hikâyeler yazar. “Şugıla” ve “Yassı burun” Müsirepov’un sanatının başlangıç döneminin bittiğini ve usta bir yazar olarak geliştiğini gösteren eserlerdir. Müsirepov’un eserlerinde kadın kahramanlar, Kazak kadınlarının maneviyat bakımından yüksekliğini gösteren birer tip olarak ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Rus işgali ve Kenesarı’nın başlattığı isyanda çekilen sıkıntılar Kazak edebiyatına da aksetti. Akınlar, halkı bu baskıya ve işgale karşı mücadeleye davet eden şiirler yazdılar. Eserlerinde bu isyanın tarihî anlamını ve onun idarecilerinin yiğitlikleri ve bilgeliklerini işlediler. Pek çok halk ozanı “Kenesarı” destanını yazdılar.

Yanıt Açıklaması: Balad: Uyak örgüsü, uyak türü ve dize sayısı bakımından birbirinin aynı üç bent ve bir sunu ile başlayan yarım bentten oluşan koşuk biçimi, nazım türündeki bir masaldır.

Yanıt Açıklaması: 1920’li yıllarda Özbek edebiyatında romantik, realistik akımlar, mizahî eserler ve nazarî düşünceler öne çıkmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Çağdaş Kazak edebiyatı kendi içerisinde Hazırlık Dönemi, Hürriyet Dönemi ve Sovyet Dönemi olarak üçe ayrılır.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda Dulat Akın’ın üzerinde durduğu en önemli meselelerden biri de eğitim, ilim, sanat idi. Almış olduğu eğitim sayesinde cahilliğe, eğitimsizliğe, ahlaksızlığa karşı çıktı ve bilim sahibi insanları her zaman ayrı ve yukarıda tuttu.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Şerine, bütün Türk halklarının 14-16. Yüzyıllardaki Kazakistan tarihini, onların siyası durumunu, Kazak yurdunun iç ve dış şartlarını anlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Atacan Abdalov (1856–1927) Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı olarak bilinir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gimnaziya,  Marifetçilik Edebiyatı döneminden Furkat'ın eserlerinden biridir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk Kazak eğitimci olarak bilinen İbray Altınsarin aynı zamanda zamanının en büyük pedagoji âlimlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’de ilk “Hamse” yazarı olan Ali Şir Nevaî “Ferhad ve Şirin” mesnevisinde bunun bilincinda olduğunu şu şekilde açıklamaktadır:

Yanıt Açıklaması: Kazak edebiyatında bulmacalara verilen isim “cumbak” dır.

Yanıt Açıklaması: Olcas Süleyman, son devir edebiyatının en büyük sairidir. Sairin Argamaklar, Yeryüzü, İnsana Eğil, Parisli Bir Kızdır Gece, Seherin Güzel Vakti gibi şiir kitapları vardır. Şairin Fizikçinin Duası, Az i Ya, Yazının Ucu adlı kitapları Türkiye Türkçesine aktarılmıştır.