Çağdaş Türk Edebiyatları 2

Yanıt Açıklaması: Safargali Begalin, Kazak Sovyet çocuk edebiyatının kurucularından biridir.

Yanıt Açıklaması: Ertegiler eski devirleri anlatan, asırdan asıra kalıplaşarak gelen günlük hayatı anlatan halk hikayeridir.

Yanıt Açıklaması: Şeşendik sözler, sözlü edebiyatın didaktik türlerindendir. Şeşendik sözlerin mazmunu, makal-metellere, añız-engimelere ve akın aytıslarına benzer. Şeşendik yani veciz sözleri, en başta tarihte var olmuş kişiler söylemişlerdir. Bu sebeple bu sözler şeşendik sözlerdir.

Yanıt Açıklaması: Kıssa: Konu bakımından romandan basit, hikâyeden karmaşık olan edebî eser, uzun hikâye. Rus edebiyatında bu tür povést olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Atacan Abdalov (1856–1927) Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı olarak bilinir. Abdalov, Rus tüzem mektebinde okumuş, Rus dilini çok iyi öğrenmiş mahalli aydınlardan idi. O’nun Hive’de 1874 yılında açtığı litograf matbaası 1910 yılına kadar çalıştı. Atacan Abdalov bu matbaasında Şark ve Özbek edebî eserleri ve tarihi eserler yayımladı.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı döneminde Özbek şiirinin esas konusu askerlik ve savunmadır.

Yanıt Açıklaması: Marifetçilik: 19. yüzyılın 2. yarısı ve 20. yüzyılın başlarında halkı aydınlatmaya yönelik idealist, didaktik görüşler ve bu çerçevedeki fikrî-edebî hareket için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kenesarı Kasımov’un başlattığı ve bütün Kazak cüzlerinin yiğitlerini toplayan isyan idi. Kenesarı, Kazakların hanlık sistemini koruyup, bağımsız bir ülke olmasını istiyordu. Kazak topraklarının dört bir yanında taraftar bulan ve sayıları milyona ulaşan isyanın sonu kötü oldu. Rus Çarının ordularının kurdukları tuzaklara düşen isyancılar ve isyanı yönetenler ya hayatlarını kaybettiler ya da Rusların eline esir düştüler. Bu Rus işgali ve Kenesarı’nın başlattığı isyanda çekilen sıkıntılar Kazak edebiyatına da aksetti. Akınlar, halkı bu baskıya ve işgale karşı mücadeleye davet eden şiirler yazdılar. Eserlerinde bu isyanın tarihî anlamını ve onun idarecilerinin yiğitlikleri ve bilgeliklerini işlediler. Pek çok halk ozanı “Kenesarı” destanını yazdılar.

Yanıt Açıklaması: Kazak dili Türkçe’nin Kıpçak dil grubuna dahildir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde eskiden mevcut olan mektubât türünün yeniden canlandığı görülmektedir. Mukimî, Furkat, Zevkî, Nâdım, Avez, Kâmil, Ahmed Daniş gibi şairlerin kendi aralarındaki yazışmaları bu dönem edebiyatında manzum mektup türünün yeniden canlanmasına sebep oldu. Ömer Han, Hokand edebî muhitinde, Emirî mahlasıyla eserler yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şirmuhammed Munis, Hive edebiyatı muhitindendir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıl Kazak edebiyatının en büyük temsilcisi Buhar (1668-1781) cıravdır. Buhar adını muhtemelen doğduğu Buhara şehrinden almıştır. Akın Buhar, yazdığı siyasi-hicvi şiirleri ile Kazak halkının en değerli akınlarından biri olmuştur. Eserlerinde Çin ve Rus tehlikesine dikkat çekmiş ve halkının uyanık olmasını istemiştir. Abılay Han’ın yanında ona yol gösteren danışmanlardan birisi olmuş, ama hatalarını gördüğünde onu eleştirmekten de çekinmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Özbekistanın bağımsızlık meseleleri, memleket hayatını iyileştirme problemleri, sıradan insanı yüceltme gibi meseleler ön plana çıktı. Bu durum Abdulla Aripov, Érkin Vâhidov, Ḫalime Ḫudayberdiyeva, Rauf Parfi, Şevket Rahmân, Usmân Azim, Muhammed Yusuf, Ḫurşid Devrân, Cemâl Kemâl, Érkin Samandar, Barât Bâyḳâbilov, Aydın Ḫâciyeva gibi şairlerin eserlerinde açıkça görünmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kazak dilinde “ş” yerine “s” harfi kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Bu devirde Kazak edebiyatının önemli eserleri roman türünde görülür. Uzun bir aradan sonra 1984 yılında G. Müsirepov’un Oyangan Ölke (Uyanan Ülke)’sinin ikinci kitabı Cat Kolında (Düşman Elinde) adıyla çıkar. M. Avezov’un katkısıyla tarihî roman çok hızlı bir şekilde gelişir.

Yanıt Açıklaması: Sovyet Dönemi 1920 yılında başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hazırlık Dönemi, Rusların Kazakistan’ı işgali ile başlar.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde nesir türünün gelişmesi yönünde de olumlu denemeler göze çarpmaktadır. Bu yıllarda Said Ahmad, Askad Muhtar, Adil Yakubov, Pirim?ul ?adirov, Sünnetülle Anarbayev, Saide Zunnunova, Şuhrat gibi yazarların edebiyat sahasına katılması, nesir sahasında yazılan eserlerin sayısına da niteliğine de olumlu yönde etki eder.

Yanıt açıklaması yok