Türk Halk Şiiri

Yanıt Açıklaması: Din ve Tasavvuf yolunun büyükleri hakkında yazılan türler: Faziletnâme, Alinâme, Maktel-i Hüseyin, Düvaznâme, Mansurnâme, Methiye, Mersiye’dir.

Yanıt Açıklaması: Yedi heceli, birinci, ikinci ve dördüncü mısraları kendi arasında kafiyeli, dört mısralık manilere düz veya tam mani denir.

Yanıt Açıklaması: Köy türküleri konularına göre türkülerden biri değildir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Şiirde kafiyeden sonra yer alan aynı yapıya ve göreve sahip kelime veya eklere Redif adı verilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İslamiyet öncesinde “Sagu” olarak adlandırılan ölüm konulu şiirler, İslamiyet’ten sonra “Ağıt” ve “Mersiye” olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Yesevi, Yusuf Has Hacip, Şah İsmail ve Süleyman Hakim Ata Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının Orta Asya’daki temsilcilerindendir. Yunus Emre ise Anadolu sahasında bu edebiyatın kurucusu olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Lirik türküler: a) Ninniler, b) aşk türküleri, c) gurbet türküleri, askerlik türküleri, hapishane türküleri, ç) ağıtlar, d) çeşitli başkaca duyguluk konular üzerine türküler.

Yanıt Açıklaması: Türk şiirinin kökeni, dini törenlerde aranmalıdır. Dini törenlerin uygulayıcısı konumundaki “şaman”, “oyun”, “kam”, “baksı” ve “ozan”lar, sihirbazlık, rakkaslık, müzisyenlik ve hekimlik vasıflarını da bünyelerinde toplayarak toplum içinde saygın bir konuma yükselmişlerdir. Adı geçen bu tipler, toplum hayatında “semâdaki ma’butlara kurban sunmak, ölünün rûhunu yerin dibine göndermek, fenalık, hastalıklar ve ölümler gibi fena cinler tarafından gelen işleri önlemek, hastaları tedavi eylemek, bazı ölülerin ruhlarını semâya yollamak, hatıralarını yaşatmak” gibi görevlerin her birini yerine getirebilmek için törenler düzenlemişlerdir. Kamların veya baksıların kendilerinden geçer bir halde ve aynı zamanda müzik eşliğinde okudukları şiirler, Türk halk şiirinin ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beddua mahiyetindeki ninniler dilek ve temenni mahiyetindeki ninniler başlığı altında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kelam ilmi imani esasların akli deliller ile ispat ve izah edilmesi olarak açıklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Said Emre’nin XIII. yy. sonlarıyla XIV. yy. başlarında yaşadığı öne sürülmektedir. Bir rivayete göre Hacı Bektaş Velî müritlerinden olan Said Emre, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden Sadeddin adlı kişidir.

Yanıt Açıklaması: Koşma nazım şekli ve özel ezgilerle söylenen varsağılar, adını Anadolu'nun güneyinde yaşayan Varsaklardan almıştır. Tarihte Çukurova ve Kahramanmaraş civarında yaşayanlardan almıştır.

Yanıt Açıklaması: Türk halk şiirinde, deyimlere ve atasözlerine sıkça yer verilir. Bu durum, halk şairlerinin kimliğiyle ilişkilidir. Halk kültürünün içinde yetişmiş, halkın rağbet ettiği söz kalıplarını kullanmış ve hatta bunlara yenileri eklemiş kişiler olan halk şairleri, şiirlerinde bu birikimlerini kullanmışlardır. Bu bakımdan Türk halk şiiri dairesinde değerlendirilen şiirlerin pek çoğunda deyimlere ve atasözlerine rastlamak mümkündür. Kaygusuz Abdal’dan alınan aşağıdaki beyitte bir atasözü kullanılmıştır: “Su görmeden etegün çemrenürsin Meger sen bülbüli leglek sanursın” (Güzel 1999: 677).

Yanıt Açıklaması: Hikmet: Ahmet Yesevî’nin, İslâmiyet’in esaslarını, şeriatın ahkâmını, ehl-i sünnet akidesini İslâmiyet’e yeni girmiş veya henüz girmemiş Türklere öğretmek, tarikatın inceliklerini ve tarikatın adap ve erkânını müritlere telkin edebilmek amacıyla yazdığı şiirlere “hikmet” denir. Hikmetler, sanat kaygısından uzak, sade ve didaktik bir üslupla söylenmiş şiirlerdir. Hikmetlerde ilahi aşk, Allah’ın birliği, irade ve kudreti, peygamber sevgisi, Hz. Muhammet’in sünneti, züht, takva, ibadet, İslam menkıbeleri, ahret hayatı, cennet ve cehennem tasvirleri, dervişlerin faziletleri, zikir gibi İslamiyet ve tasavvufla ilgi çok çeşitli konular işlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu maninin türü kesik manidir.6

Yanıt Açıklaması: Kafiye örgülerinde ‘’x’’ ile gösterilen mısralar serbest, yani kafiyesiz anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ahmed Yesevi'nin tarikat adabını, usulunü, erkânını, olgun bir şeyhin ve dervişin özelliklerini anlattığı eseri Fakr-nâmedir

Yanıt Açıklaması: Manide kafiye düzeni üçüncü mısranın serbest olduğu diğer mısraların ise aynı olduğu düzendedir. doğru kafiye düzeni, aaba şeklindedir.