Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Dönemi Türk Şiirinde sosyal ve siyasal konular ele alınmaya başlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Namık Kemal, Magosa’da yazdığı bu eserinde Ziya Paşa’nın Harâbât adlı üç ciltlik antolojisini ve bu antolojinin mukaddime kısmını eleştirir. Doğru seçenek A’dır.

Yanıt Açıklaması: Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha, basın yoluyla yapılan ilk edebî tartışmadır. 1864 yılında ortaya çıkan söz konusu tartışma, Tasvir-i Efkâr ile Ruzname-i Ceride-i Havadis gazeteleri arasında gerçekleşir. Tartışmanın temelini dil meselesi ve Arapçanın özellikleri oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü yazı dilinin oluşunda gazetelerin etkisi önemlidir. İyi öğrenim görmüş seçkin kimselerin yanında halkın da anlayabileceği bir dil ortaya çıkar. Bunda Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin çıkardığı ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl’in ve onu izleyen özel gazetelerin katkısı büyüktür.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat sonrasındaki edebiyatın üç ana eğilimde sürdüğü fark edilir: XVIII. asırdan devralınan mutedil bir değişim isteği ile hareket eden “mutavassıtlar”, Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini de nakletmeyi deneyen “mücedditler”, son olarak da mücedditlerin tercüme ve adapteler yoluyla şiire yeni bir mecra açma gayretini fazlasıyla “cezrî” bularak bunda edebî kültür adına bir tehdit sezen ve sanatını daha şarklı bir noktaya çekerek emniyete almaya çalışan “gelenekçiler” Buna göre, sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İlk yerli romanımız Şemsettin Saminin yazdığı Taaşuk-u Talat ve Fitnat adlı romanımızdır.

Yanıt Açıklaması: Bu eserler, Namık Kemal tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Midhat Efendi'nin Felâtun Bey ile Râkım Efendi adlı romanı, Türk edebiyatında Tanzimat’tan sonra başlayan yanlış Batılılaşmayı konu alan ilk romandır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Vefik Paşa, Teodor Kasap, Direktör Âli Bey ve Feraizcizâde Mehmet Şakir Moliére uyarlamaları yapan ve komedi türünde eser veren sanatçılardır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle Galib, “şiir dili”nin gündelik dilin üstünde, özel bir dil inşa etmek olduğu; onu öğrenmek ve anlamak için de özel bir gayret harcanması gerektiği fikrindedir. Bu fikir, klasik şiirin gelenekli çağlarında zaten büyük bir ekseriyetin, üstünde çokça düşünmeden kabul edegeldiği bir poetik tercih iken aynı fikir XIX. asrın ortalarında tekrarlandığında, geleneğe dönüş olarak algılanır. Oysa Galib’in niyeti, geleneğin şaşaalı günlerine dönmek değil; şiirin asırlarca denenmiş ve olgunlaşmış ilkelerini elden kaçırmadan, mevcut poetikayı çağdaşlaştırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Osmanlılar Cemiyetinin yayın organı Namık Kemal, Ziya Paşa ve Agâh Efendi tarafından çıkarılan Hürriyet gazetesi olur. 19 Haziran 1868 yılında Londra’da yayın hayatına başlayan Hürriyet, haftada bir defa çıkarılır. Yeni Osmanlılar Cemiyetinin yayın organı olması nedeniyle daha çok siyasi içerikli eleştirel yazılara sayfalarını açan gazetede imzalı imzasız yazılara ve aynı yazara ait olduğu sonradan tespit edilen farklı imzalı yazılara yer verilir.

Yanıt Açıklaması: Batı edebiyatını ve eserlerini yakından takip eden Recaizade Ekrem’in ilk kitabı Afife Anjelik adlı oyundur.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E şıkları doğru ifadelerdir fakat Basılan kitapların sayısı satılamadığı için giderek azalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeniliğin etkilerine maruz kalan ilk şekil kasidedir.

Yanıt Açıklaması: Recaizâde Mahmut Ekrem, İtalyan şairi Silvio Pellico’nun hapishane anılarından oluşan Mes Prison adlı eserini tercüme eder. Namık Kemal, Ekrem’in bu tercümesini eleştirir. Silvio Pellico’nun hayatı ile kendi hayatı arasında benzerlikler bulunduğunu dile getiren Namık Kemal, hem Silvio Pellico’nun anlattığı bazı hususlara hem de Recaizâde Mahmut Ekrem’in tercümede Acem üslubunu kullanmasına itiraz eder. Bununla birlikte bazı gereksiz kullanılan kelimeleri, yanlış yapılan terkipleri gösteren Namık Kemal, aynı zamanda bazı cümlelerin de daha fasih ve açık ifadelerle düzeltilmesini önerir. Tercümenin bazı kısımlarında dilin sade olmadığını ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Afife Anjelik aynı zamanda Recaizâde Ekrem’in ilk kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Neşâtengiz isimli eser Sürûri'ye aittir.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar divan şiiri geleneğine bağlı ürünler verse de yazdığı iki şiiri divan edebiyatı ve geleneksel anlamda Türk insanının dünyayı algılayışı/anlamlandırışı bakımından farklılık gösteren şair Akif Paşa'dır.

Yanıt Açıklaması: Müdavimlerinin tanışıklık, soy, doğum, çalışma gibi nedenlerle Rumeli ile bir ilgilerinin olması; aynı meslekte ya da büroda çalışıyor olmaları; dünyaya bakışları ve yorumlamalarının aynı olması; aynı devlet büyükleri tarafından korunup kollanıyor olmaları; uğradıkları yerlerin genelde aynı olması müdavimleri kaynaştıran etkenlerdir. Ancak tümünün gazeteci, devlet adamı ve sanatçı olmaları beklenemez.

Yanıt Açıklaması: Encümen-i Şuarâ müdavimlerinin tanışıklıklarına ilk vesile, hemen hemen hepsinin ya soyunun ya doğum yerinin ya da memuriyetinin Rumeli ile bir alakasının bulunmasıdır.