Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1

Yanıt Açıklaması: Edebiyatımızda tarih manzumeleri olan yazarımız ‘’Ayni’’ olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Namık Kemal, “Celal Mukaddimesi’nde tiyatro ile ilgili düşüncelerini oldukça detaylı bir şekilde anlatır.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatında ilk eleştirmen olarak gösterilen Namık Kemal’in eleştirel düşüncelerini içeren eserleri şunlardır: “Lisân-i Osmânî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir”, “Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi”, İrfan Paşa’ya Mektup, Mes Prison Tercümesi Üzerine Muâheze, Tahrib-i Harâbât, Ta’kib, “Son Pişmanlık Mukaddimesi”, “Celal Mukaddimesi”, “Tercüme-i Hâl-i Emir Nevruz Mukaddimesi”, Mikro Mega Tercümesi Muâhezesi.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A dır. Sahte doktor olan Oduncu İvaz, Ahmet Vefik Paşa’nın Zoraki Tabip eserinin kahramanıdır.

Yanıt Açıklaması: Batı Bin Bir Gece ve Bin Bir Gündüz Masalları, Arap edebiyatının dünyaca tanınan masal koleksiyonudur.

Yanıt Açıklaması: Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin birlikte çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesi 22 Ekim 1860’ta yayın hayatına başlar. Devletten yardım almadan çıkarılan ilk gazetedir. Aynı zamanda ilk özel gazete olma özelliğine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti farklı etnik gruplardan oluştuğu için Takvim-i Vekayi Arapça, Farsça, Ermenice ve Rumca olarak da yayımlanır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat birinci kuşak edebiyatının genel ilkesi olan toplum için sanat görüşü tiyatro türü için de geçerlidir. Dönem sanatçıları bu ilkeden hareketle eserlerini verirler. Bu nedenle eserlerin konuları genellikle sosyal mesaj içeriklidir. Eserlerin genelinde toplumsal yapının aksayan tarafları eleştirel gözle verilirken bireylerin nasıl davranışlarda bulunmaları gerektiği üzerinde de durulur.

Yanıt Açıklaması: Ziya Paşanın klasik İslam felsefesi ve modern Batı bilimlerini birleştirerek kainata ve hayata karşı tavır takınarak birçok soru sorduğu şiiri “Terci-i Bent” tir.

Yanıt Açıklaması: Recaizade Mahmut Ekrem’in oğlu Nijad’ın ölümü üzerine yazdığı “Ah Nijad” başlıklı şiir Âkif Paşa’nın “Mersiye”sinden izler taşır. Âkif Paşa Divan edebiyatının mersiyesinden ayrılarak halk edebiyatının ağıtına yaklaşan bir duyarlılıkla yazdığı “Mersiye”de ölüm sonrasında insan bedeninin değişimini dile getirmesiyle yenilik yapar. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nde üst düzey devlet görevleri almış, Türkçe ve Ermenice Mecmua-i Havadis gazetesini çıkarmış Ermeni asıllı Osmanlı yurttaşı, Vartan Paşa'dır.

Yanıt Açıklaması: 11 maddelik Şûra-yı Devlet Umumi Tezkeresi ile Güllü Agop tiyatrosuna birtakım yetkiler ve ayrıcalıklar verilir. Güllü Agop, bu ayrıcalıkların da etkisiyle tiyatrosunu büyük bir okul hâline getirir ve burada pek çok Türk tiyatro sanatçısının yetişmesine gayret eder (And, 2014, s.85).

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D dir. Vatan yahut Silistre eseri Namık Kemal’ in ilk tiyatro oyunudur.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatında Batı tarzı ilk romanın Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseri olduğu kabul edilir. Ahmet Midhat Efendi’nin hikâyelerinin çıkmaya başladığı yıllarda Şemsettin Sami’nin 1872 sonuyla 1873 başında üç cüz olarak yayımladığı Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ın hikâyeden romana doğru yaklaşan karakteriyle bir yenilik getirdiği söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Hamse-i Nergisi Nergisi’nin beş mensur eserden oluşan hamsesidir. Eser, Türk edebiyatındaki tek mensur hamse örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kötümser ruh hali şıklarda verilen tüm şairlerde görülmesine rağmen verilen eserleri yazan Akif Paşa’dır.

Yanıt Açıklaması: Şinasi ile Namık Kemal’in yanında fakat onlardan biraz farklı olarak klasik edebiyat anlayışını önemli bir tarafıyla sürdüren ve eski ile yeni arasında gidip gelen zevkiyle Abdülhamit Ziya Paşa (1825-1880), dikkate değer diğer bir Tanzimat Dönemi şairidir. Teknik şartlar bakımından eskiye geniş ölçüde bağlı kalırken içerik yönünden şiirini yeni fikirlere ve temalara açar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: XVIII. asrın sonundan itibaren Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği Mısır topraklarında verilmiş ve ardından payitahtta da denenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Vefik Paşa’nın tiyatro alanındaki Moliére’den yaptığı on çeviri, altı da adaptasyon (uyarlama) olmak üzere toplam 16 eseri bulunmaktadır. Uyarlamaları ise Tabib-i Aşk, Zoraki Tabip, Azarya, Zor Nikâhı, Merâki ve Dekbazlık’tır.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Ahmet Mithat Efendi’nin eleştiri tarihindeki önemi, klasikler tartışmasında da açıkça görülür. Onun Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayımladığı “Müsabaka-i Kalemiyye İkrâm-ı Aklâm” (1897) başlıklı yazısıyla başlayan tartışmanın esasını, dünyaca ünlü klasik eserlerin Türkçeye çevrilmesine ilişkin farklı görüşler oluşturmaktadır.