Halk Edebiyatına Giriş 1

Yanıt Açıklaması: Bilgisini uzmanlığını devletin geleceği için kullanan Bilge Devlet Adamı tipinin özelliğidir. Kahramanla konuşabilen ve onu kurtarmak için çeşitli yollara ve hilelere başvurabilen, mitolojik göl, ırmak ve denizlerde yaşayan mitolojik bir aygırın aştığı kısraktan doğan Kahramanın Atı Tipi özellikleridir. Altın Arığ Destanı başta olmak üzere birkaç Türk destanının baş kahramanı kadın Kadın Tipleri özellikleridir. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Türkçesinde yaygın olarak kullandığımız “dua” ve “beddua” terimlerinin eski ve günümüzde de Türk dünyasında yaygın şekilleri alkış ve kargıştır. Tarihsel olarak da, Dîvânu Lügâti’t-Türk baflta olmak üzere hemen hemen bütün yazılı kaynaklarımızda karşımıza çıkan arkaik form, “alkış” ve kargış” şeklindeki söyleyiştir. C'deki ‘’canı çıksın’’ ifadesi kargıştır.

Yanıt Açıklaması: Memorat: Olağanüstü varlıklarla görme, dokunma, hissetme ve konuşma yollarından biriyle kurulan iletişime dair kişisel hatıralar.

Yanıt Açıklaması: Türk masallarını ilmî bir bakış açısıyla ilk derleyen bilim insanı Macar Türkolog Ignacz Kunof'tur. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Halk hikâyesi

Yanıt Açıklaması: Timur Destanı

Yanıt Açıklaması: Halk Edebiyatı anlatılarında ana olaya bağlı yan olay anlamına gelen olguya Epizot denir.

Yanıt Açıklaması: Anlatmalık Türler

Yanıt Açıklaması: Türk masalları üzerine ilk araştırmayı yapan kişi ünlü Türkolog F. W. Radloff’tur. Radloff, Türk boylarının Halk Edebiyatı malzemelerini “Proben” adını taşıyan 10 ciltlik bir külliyat halinde 1866-1907 yılları arasında yayınlamıştır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Halk hikâyelerinin mutlaka bir tarihî olaya dayanma zorunlulukları yoktur. Nazım-nesir karışık olmakla birlikte zamanla nesir kısımları ağırlık kazanmıştır. Olayların gerçeğe daha uygun olması, kahramanlıktan çok aşk macerasına yer vermeleri gibi özelliklerle epik destandan ayrılmaktadırlar. Epik destanlarda bir toplumu temsil eden ve onun dış düşmanlarına karşı savaşan, barışı ve düzeni kuran kahramanların mücadelelerinin yerini halk hikâyelerinde bir toplumun kendi içindeki tabakalar, sınıflar ve bireyler arasındaki ilişkiler ve mücadeleler almıştır. Epik destanla modern roman arasındaki geçiş döneminde ortaya çıkmaları nedeniyle evrensel bir edebî kategori olarak “epik-romanesk” (épico-romanésque) diye de adlandırılan halk hikâyeleri, gerek konu gerekse şekil olarak hem epik eserlerin hem de modern romandaki tiplerin, karakterlerin ve olayların özelliklerini taşırlar. Halk hikâyelerinde, epik destanlara göre olağanüstü olayların azaldığı görülür. Aynı şekilde, halk hikâyelerinde olayların ve kişilerin yaşadığımız zamanın ölçütlerine taşınması, insanî gerçekçilikle örtüştürülmesine doğru bir eğilim hız kazanır.

Yanıt Açıklaması: Romanlar

Yanıt Açıklaması: Ulusal Kültür

Yanıt Açıklaması: Masallarda gerçek anlamda zaman ve mekân kavramı yoktur. Bazı masallarda yer alan Çin-ü Maçin, Hindistan, Yemen hatta İstanbul gibi gerçek yer adlarından söz edilse bile bunların kullanımı masalı, o kendine has masal dünyası ve ülkesi kavramından kopararak gerçek hayata bağlayacak nitelikte değildir. Dolayısı ile doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilmeceler; çok eski çağlardan beri oluşmuş ve yüklendiği işlevlere göre şekillenip belirli kurallar doğrultusunda günümüzdeki şeklini alarak kalıplaşmış ve kuşaktan kuşağa aktarılarak gelen sözlü edebiyat ürünü bir gelenektir. Bütün milletlerin atalarından kalmış, yol, yöntem gösteren, öğüt veren sözleri vardır. Sözlü kültür ve edebiyatın bu en kısa ve göreceli olarak en sabit metne sahip olan türü, günümüz Türkiye Türkçesinde, “atasözü” olarak adlandırılır. Kargış (beddua); insanın kendisine, ailesine, toplumuna ve toplumunun değerlerine, kurumlarına zararı dokunacak şahıslara, onların düşünce ve fikirlerine karşı şiddetli bir tepkidir. Gerçek anlamı dışında kullanılarak yeni bir anlam ifade eden ve bir düşünceyi dile getiren iki veya daha fazla kelimeden oluşan kalıplaşmış söz dizisine deyim adı verilir. Sorunun doğru cevabı ise C seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Verilen özellikler bilmece türüne aittir.

Yanıt Açıklaması: Bilmeceleri yapılarına göre mensur bilmeceler ve manzum bilmeceler olarak iki gruba ayırmak mümkündür. Kurallı cümle hâlinde sorulan bilmecelere mensur bilmeceler denir. Manzum bilmeceler ölçüsü, kafiyesi ve nazım birimi olan mısra, dörtlük ve bentlerden meydana getirilmişlerdir. E seçeneği beyitlerden kurulu manzum bilmece türü örneğidir ve sorunun doğru cevabıdır.

Yanıt Açıklaması: Bahaeddin Ögel

Yanıt Açıklaması: Türk masallarının en önemli erkek tiplerinden Keloğlan kötülerle savaşması ve güçlülerle olan mücadelesinde hiç beklenmeyen başarılar elde etmesi bakımından iyi bir tiptir. Keloğlan sürekli başkaları tarafından horlanan fakir ve kimsesiz bir delikanlıdır. Keloğlan tipinin şahsında fakir, kimsesiz ve horlanan insanların karşılaştıkları güçlükleri aşmaya yönelik teşvik ve başarıya susamış insanların özlemlerini görmek mümkündür. Masallarda her kesimden ve her meslekten insan yer alır. Bunlar içinde haydutlar, hırsızlar başta olmak üzere her türlü kötü insan da yer alır. Türk masallarında çevresindekilere kötü oyunlar oynamaktan zevk alan kötü tip “Köse” tipidir. İyi tipin kazanması her masalda esastır ve her zaman iyi tipin kazanması âdeta masalın temel yasasıdır. Bu nedenle, masallarda, “Köse” tipinin karşısına Keloğlan tipi çıkarılır. Keloğlan Köse’ye karşı hazırladığı zekice oyunlarıyla onu alt eder. Bu sonuç iyimser ve hoş görülü Türk masallarının, Köse’nin şahsında tüm hilekar, düzenbaz, fesat ve baş belası insanlara ve bu yollara yönelenlere uyarısından ve iyi değerlere yöneltilmelerinden başka bir şey değildir.