Tarımsal Yapılar ve Sulama

Yanıt Açıklaması: Yağış sırasında birim zamanda toprağa giren su miktarına infiltrasyon hızı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bütün canlılar suya bağımlıdır ve hepsinin su ile olan ilişkisi çok önemli ve özeldir. Ancak bu ünitede, özellikle bitkilerin su ile ilişkileri detaylı olarak ele alınacaktır. Şimdi gelin birlikte şöyle bir düşünelim: “Acaba su, bitki yaşamı için neden bu kadar önemlidir?”. Bitkiden bitkiye değişmekle birlikte, tipik bir bitkinin toplam ağırlığının yak - laşık %75-95’i sudan oluşmaktadır. Bitki bünye - sinde bu kadar yoğun miktarda su bulunmasının temel nedeni, canlılık olaylarının tümünün ger - çekleşmesi için sulu bir ortama ihtiyaç duyulma - sıdır. Gerek sucul gerek karasal bitkilerde, ortamda bulunan ve gelişim için çok önemli olan mineral besin elementlerinin bitki bünyesine alınması ve gerekli hücre/doku/organlara taşınması su ile mümkün olmaktadır. Ekosistemin birincil üreticisi konumunda olan bitkilerin besin ve oksijen (O 2 ) üretebilmesini sağlayan fotosentez reaksiyonlarının gerçekleştirilmesi, sentezlenen besinlerin (organik maddelerin) bitkide ihtiyaç duyulan kısımlara ya da depo alanlarına taşınması yine su varlığında başarılabilmektedir. Benzer şekilde, kimyasal uya - rıcıların (hormon) bitkide hedef bölgeye taşınması, atık maddelerin uzaklaştırılması, salgı maddeleri - nin salınımı hep su ile gerçekleşmektedir. Özellikle otsu bitkilerde temel destek işlevini yerine getiren turgor basıncının sağlanması noktasında su yine çok önemli bir rol üstlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: 112milyar m3

Yanıt Açıklaması: Su ve suda erimiş minerallerin bitki içine girişi absorpsiyon olayıdır. Adsorpsiyon ise yüzeye tutunma olayına verilen addır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İklim koşullarına ve yüzey şekillerine bağlı olarak havzanın genişliği değişir. Akarsu havzaları açık ve kapalı havza olmak üzere ikiye ayrılır. Suları denize ulaşan havzalara açık havza, suları denize ulaşmayan havzalara ise kapalı havza adı verilir. Yer şekilleri, sıcaklık ve nem kapalı havzaların oluşmasında etkili faktörlerdir. Ülkemiz topoğrafik yapısına göre 25 hidrolojik su havzasına ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İki komşu bitki hücresi arasındaki madde alışverişini sağlayan sitoplazma köprülerine “plazmodezma” adı verilmektedir.  Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Su erozyonunun bir şekli olan yağmur damlası veya darbe erozyonunda; kuru ve çıplak toprak yüzeyine çarpan yağmur damlaları toprağı ıslatarak gevşetir. Yağış suyunun bir kısmı toprak içine geçerken bir kısmı da toprakla su karışımını oluşturur. Devam eden yağışta çarpan yağmur dam­laları, çamurlu yüzey kısmı sıçratarak toprak taşın­masını başlatır. Bu olay, eğimli arazilerde toprak ta­neciklerinin eteklerde birikmesine, tepe kısımlarda ise verimsiz materyalin kalmasına sebep olur. Yüzey akışı oluştuktan sonra, akış yolu üzerin­deki kıvrım ve çıkıntılı kesimlerdeki toprak kısmı­nın gevşetilerek taşınması olayına parmak şeklinde oluklar meydana getirdiği için oluk ya da parmak erozyonu denir. Oluk erozyonunun ilerlemiş şek­line ise oyuntu erozyonu denir. Uzun süreli ve yüksek yağış döneminde meydana gelen yüzey akış suları aşındırdıkları materyali bir yatak içinde ta­şıyarak bir akarsuya veya göle boşaltırlar ki bu su erozyonu tipine de kanal erozyonu denir.

Yanıt Açıklaması: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü sulak alanları ve biyolojik çeşitliliği korumak ve korunan sulak alanların yönetimini yapmakla sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Suyun toprak yüzeyinden toprak içerisine girmesi sızma (infiltrasyon) olarak isimlendirilir. Birimi mm/saat veya cm/saat’dir. Sızma kapasitesi yüzey akışın hesaplanmasında önem taşır. Toprakların sızma kapasitesi başlangıçta yüksek iken toprakta su miktarı arttıkça düşer. Belli bir süre sonra sabit hale gelir. Sızma kapasitesi zeminin geçirimli olup olmamasına, zemindeki partikül büyüklüğüne, başlangıçtaki nem miktarına, bitki örtüsüne, organik madde miktarına, zemin yüzeyinin durumuna ve toprağın işlenme durumu ile topraktaki hava durumuna bağlı olarak değişir. Yeraltına sızan suyun bir kısmı toprak partikülleri tarafından tutulurken bir kısmında yeraltı sularını oluşturur. Bu sular topoğrafik yapıya bağlı olarak yer altı akışına bağlı olarak yeryüzüne çıkarak yerüstü sularına katılırlar. Denizlerden ve okyanuslardan ise tekrar buharlaşarak atmosfere geri döner. Su çevrimi bu şekilde devam eder.

Yanıt Açıklaması: Yağış şiddeti birim zamanda düşen yağış miktarıdır. Saatte düşen yağışın miktarı mm olarak verilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Döngü içinde su güneş enerjisi ile sürekli hareket etmektedir. Güneş okyanuslardan buharlaşmaya neden olur bulutları ve yağışı oluşturur. Yağışın büyük kısmı okyanuslara düşse de %20’lik kısmı karalar üzerine düşmektedir. Bu su akarsu ve gölleri besler, toprak ve yeraltı suyunu yeniler. Bitkilerin, hayvanların ve insanların kullandığı bütün suyu sağlar. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Akarsu havzaları açık ve kapalı olarak ikiye ayrılır. Suları denize ulaşan havzalara açık, suları denize ulaşmayanlara ise kapalı havza adı verilir. (Doğru cevap D'dir)

Yanıt Açıklaması: Ozon tabakasını bozan en önemli etken Kloroflorokarbon (CFC) gazlarıdır. Yüksek enerjili güneş ışınları etkisi altında CFC gazları, ozon moleküllerini parçalarlar. Parçalanan ozon atomları nedeniyle stratosfer tabakası içerisindeki ozonun yoğunluğu azalır ve güneş radyasyonunun zararlı etkilerinin yeryüzüne kadar ulaşmasına neden olur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Troposfer üzerinde stratosfere geçiş bölgesine tropopoz; stratosfer üzerinde mezosfere geçiş bölgesine stratopoz ve mezosfer üzerinde termosfere geçiş bölgesine ise mezozopoz adı verilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Nehir, ırmak, dere ve göllerin taşması ya da aşırı yağışlar sonucu suyu alt katmanlara geçiremeyen topraklarda geçici olarak su baskını (sel etkisi) gözlenir. Bu durumda toprak içerisine oksijen giremediği için bitki kökleri ve diğer organlar solunum yapamazlar.

Yanıt Açıklaması: Morfoloji, canlıların dış görünüşüne ait özelliklerle ilgilenen bilim dalıdır. Doğru cevap C'dir.