Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Yahudi öğretisinin çekirdeği kabul edilen “On Emir” (Çıkış 20/2-17), Tanrı’yla İsrailoğulları arasında cereyan eden ahitleşme hadisesini ve ilgili hükümleri ihtiva eden “Ahit kitabı” (Çıkış 20/22-24/11) ve Yahudilerin uyması gereken kuralları özetleyen “Kutsallık kanunu” (Levililer 17-26) Tevrat’ın önemli kısımlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanlıkta pazar âyini dışında dua için çağrı veya tespit edilmiş bir vakit yoktur. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: İmamiyye’de 7. İmam’ın, Cafer-i Sadık’ın oğlu İsmail’in (v. 760) olduğunu kabul edenlere ‘İsmaililer’ denmektedir. Bunlara ayrıca, ‘Yedi İmamcılar’ anlamında ‘Seb’iyye’ de denmektedir. Şia’nın önemli bir kolu olan Zeydiler, Hz. Ali’nin oğlu Hüseyin’in torunu Zeyd bin Ali taraftarlarına verilen isimdir. Oniki İmamcılar ya da ‘İsnâ Aşeriyye’ diye isimlendirilen Şiî mezhebine göre, Cafer-i Sadık’tan sonraki 7. İmam, Cafer-i Sadık’ın küçük oğlu Musa Kazım’dır. Onlar, Cafer-i Sadık’ın büyük oğlu olan İsmail’in imamlığını, onun bazı günahlara meyyal olması nedeniyle kabul etmezler

Yanıt Açıklaması: Kötülük ve yalana rağbet eden ruhlar, Ahura Mazda’nın düşmanları olarak görülmüştür. Kötü olan ruhlar arasında en başta geleni Angra Mainyu’dur. Kötü karakterli ruhlara verilen genel bir ad olarak Daevalar (devler) terimi kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yahudi inancına göre Hz. Musa’ya Sina’da biri sözlü diğeri yazılı olmak üzere iki ayrı Tevrat verilmiştir ve Tevrat kitabı, genellikle tüm Tanah literatürünü de kapsayacak şekilde “Yazılı Tevrat”, Yazılı Tevrat’ın yorumu mahiyetindeki Talmud ise “sözlü Tevrat” olarak isimlendirilmektedir. Yahudi inancına göre Tanrı, Musa peygambere yazılı Tevrat’ın yorumunu şifahi olarak aktarmış ve bu Tevrat aynı şekilde sözlü olarak nesilden nesile aktarıldıktan sonra, miladi III. yüzyılın başlarından itibaren yazıya geçirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İslâm’da ibadet, belirli zamanlarda, belirli şekil ve düzen içerisinde yapılan uygulamaları ifade etmektedir. Belirli şekil ve zamanlarda yerine getirilen ibadetler Namaz, Oruç, Hac ve Zekât ibadetleridir. Bu ibadetler, ‘Kelime-i Şehadet’i söylemekle birlikte İslâm’ın ‘beş temel şartı’nı oluşturmaktadır. Bunlar, aklı başında olup belli bir yaşa gelmiş ve gerekli şartları taşıyan her Müslümanın yerine getirmesi gereken ‘farz’ ibadetlerdir. Vaftiz olmak ise Hıristiyanlıkta görülen bir uygulamadır.

Yanıt Açıklaması: Mükafat ve ceza haktır, Saadya Gaon’un Amentü esaslarındandır.

Yanıt Açıklaması: Mişna, Tevrat’ta genellikle dağınık halde yer alan hükümlerin yanı sıra, bu hükümlere yönelik ilave açıklamaların sistematik olarak ele alındığı bir nevi şeriat kitabı niteliğindedir. Dili İbranice’dir ve altı bölümden oluşmaktadır: Zeraim (zirai uygulamalar), Moed (bayramlar), Naşim (kadınlar, nikah ve evlilik), Nezikin (sivil ve cezai hükümler), Kodaşim (Mabedle ilgili uygulamalar) ve Tohorot (Ritüel temizlik).

Yanıt Açıklaması: Birkaç ana bölümden oluşan Avesta’nın bölümleri; Yasna, Visperad, Yaşt, Videvdat (Vendidat) ve Hurda Avesta (Küçük Avesta) olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Angalar;  Kutsal metin külliyatının tamamlayıcıları oldukları için bu şekilde isimlendirilmişlerdir ve on iki metinden oluşur. Bunlardan yalnızca on ikinci metin artık yoktur. Bu on iki metin, içerik bakımından dört ana kategoriye ayrılabilir: Cemaatle ilgili yasa; yanlış görüşlerin denetlenmesi; doktrin ve laikleri aydınlatmaya, ahlaken yükseltmeye yönelik anlatılar.

Yanıt Açıklaması: Bütün asırlardan önce babadan doğan, Tanrı’nın biricik oğlu tek bir Rab İsa Mesih’e, O’nun Tanrı olduğuna, Tanrı’dan doğduğuna, nur olduğuna, nurdan doğduğuna, gerçek Tanrı olduğuna, gerçek Tanrı’dan doğduğuna, tevlid edildiğine, yaratılmadığına, Baba ile aynı tabiatta olduğuna, her şeyin O’nun vasıtasıyla yapıldığına, biz insanlar ve bizim kurtuluşumuz için semadan indiğine;  3. Kutsal Ruh vasıtasıyla bakire Meryem’de bedenleştiğine ve insan olduğuna;  4. Bizim için Pontus Platus zamanında çarmıha gerildiğine, ızdırap çektiğine, mezara konduğuna;  5. Kutsal yazılara uygun olarak üçüncü gün dirildiğine;  6. Ve göğe yükseldiğine, Baba’nın sağ tarafına oturduğuna;  7. Ölüleri ve dirileri yargılamak üzere ihtişam içinde geri geleceğine ve saltanatına son olmayacağına. Bunlardan I, II ve IV seçenekleri Oğul ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: “Dört kaynak teorisi”, bugünkü Tevrat’ın, dört farklı zamanda dört ayrı kişi veya grup tarafından kaleme alınmış metinlerin, M. Ö. IV. yüzyılda bir araya getirilmiş olduğunu ileri sürmektedir. Buna göre Tevrat, kronolojik sıra itibarıyla Yahvist, Elohist, Deuteronomist ve Ruhban metinlerinden meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ramazan Bayramı, Ramazan ayında tutulan bir aylık orucun sonunda kutlanan ve Allah’a karşı şükrün ifadesi olan bir bayramdır. Bayramdan önce veya bayram esnasında fakirlere veya muhtaçlara verilmesi vacib olan Fıtır sadakası dolayısıyla bu bayrama ‘Fıtır Bayramı’ da denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğu Kilisesi ve Batı Kilisesi arasındaki tartışma ve zıtlaşmalar neredeyse her konsilde yaşanan bir duruma gelmişti. Doğu Kilisesi Batı Kilisesi’ni putperestler arasında dini yaymak için bazı tavizler vermekle suçluyordu; Romalılar da imparatorluk başkentinin İstanbul olmasına tahammül edemiyorlardı. Ayrıca Batı Roma Devleti’nin düşmesi otorite boşluğunu Papalığın doldurmasına yol açmıştı ve Roma Papalığı bütün hıristiyanlar hakkında hüküm verme yetkisinin kendisinde olduğunu iddia ediyordu. Nihayet ekümenik konsillerin yedincisi olan II. İznik Konsili’nde ikon meselesi; sekizincisi olan III. İstanbul Konsili’nde ise “Kutsal Ruh’un nereden neş’et ettiği meselesi ile ilgili tartışmalar artık bardağı taşıran son damlalar olmuştu. Doğu kilisesi bundan sonra artık başka bir konsile katılmadı ve 1054 yılında Batı Kilisesi’nden kesin olarak ayrılarak “Ortodoksluk” ismini aldı.

Yanıt Açıklaması: Yıllık ibadet yıl içinde kutlanan bayramlar ve anma günlerinden ibarettir. Bunlar Noel, Paskalya, Haç Yortusu ve Meryem Ana günüdür.

Yanıt Açıklaması: Şafiîliğin kurucusu, 8.-9. yüzyıllar arasında yaşamış olan Muhammed bin İdris eş-Şafiî’dir. Gazze’de doğan İmam Şafiî’nin kurduğu mezhep, Mısır, Irak, Suriye, Güneydoğu Anadolu, Kafkaslar ve Endonezya’da yayılmıştır. Günümüzde Hanefilik’le birlikte en yaygın olan mezhep konumundadır. Şafiilik, Hanefilik gibi Kur’an, Sünnet, İcma ve Kıyas’ı fıkhın temel kaynakları olarak kullanır. Ancak, bu mezhebin en belirgin karakteristiği, hadislere daha fazla yer vermesidir. Ayrıca, Hz. Peygamber’den sonraki fetva ve görüşler hadisler ışığında yeniden değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Mecusiliğin kutsal metni Avesta’dır.

Yanıt Açıklaması: Zerdüşt, iyilikle (aşa) kötülüğün (drug) metafizik boyutta değil ahlaki boyutta var olduğunu düşünmüş ve kendisinden tezahür eden varlıklar içinden kötülüğe ve yalana yönelişler nedeniyle kötülüğün ortaya çıktığına inanmıştır. Kötülük ve yalana rağbet eden ruhlar, Ahura Mazda’nın düşmanları olarak görülmüştür. Kötü olan ruhlar arasında en başta geleni Angra Mainyu’dur. Kötü karakterli ruhlara verilen genel bir ad olarak Daevalar (devler) terimi kullanılmıştır. Diğer taraftan Ahuralar ismi ise, hakikati yani Aşa’yı tercih eden ve doğru karakter taşıyan ruhlar için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mecusilikte yılın çeşitli aylarına dağılmış vaziyette bir dizi kutsal gün ve bayram bulunmaktadır. Yıllık olarak kutlanan 7 büyük bayramdan en önemlisi No Ruz (Nevruz) adı verilen yeni yıl bayramıdır.