Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Budizm dinler tarihinin mi dolayısıyla bir din ve felsefe tarihinin mi dolayısıyla da felsefi bir sistem mi olduğu zaman zaman tartışılan bir konudur.

Yanıt Açıklaması: Siyonizm; dünyanın dört bir yanına dağılmış olan Yahudi toplumunu Filistin’de tekrar millet olarak bir araya getirme ve burada bağımsız bir Yahudi Devleti kurma gayesi güden bir ideolojidir.

Yanıt Açıklaması: ‘Çocuklar vaftiz edilmekle veya organlarının miron yağıyla (kutsanmış yağ) yağlanmasıyla şeytani kuvvetlere karşı korunmuş, mühürlenmiş sayılır’ ve ‘Papazlar evlenebilirler. Fakat keşişler, piskoposlar ve patrikler evlenemezler. Boşanmaya bazı şartlarla izin verilir.’ özellikleri Ortodoks Mezhebine aittir. ‘Kilisede hiyerarşi olamaz. Papanın ve piskoposların Hıristiyanlar üzerinde, onlara hizmet dışında yetkileri yoktur.’ ve. ‘Cemaat papaz olarak kimi seçerse kutsama işini yani vaftiz, evharistiya gibi ayinleri o yapar.’ özellikleri ise Protestan Mezhebine aittir. ‘Roma Kilisesi diğer kiliselerin rûhânî merkezidir ve hepsinden üstündür. Kilise dışında kurtuluş yoktur. İncil’i yorumlama yetkisi Kilise’ye aittir.’ özelliği ise Katolik Mezhebine aittir. -

Yanıt Açıklaması: Süryânî, Hz. Nuh’un Sam adlı oğlundan torunu Aram neslinden gelme Samî grubun adıdır. ‘Patrik Petrus’un halefidir. Kilise İsa tarafından kurulmuş ve ebedidir.’ Özelliği Süryani Kilisesine aittir.’ Milli bir kilisedir. Ruhani başkanı “milletin temsilcisi ve en yüksek dinî otoritesi” anlamında “katoğikos/katolikos olarak isimlendirilmektedir. Hz. İsa’da tek tabiat olduğuna inanılmaktadır.  Evharistiya ayininde ekmeğe maya, şaraba su katılmamaktadır.  Kilise tarafından günahların bağışlanması reddedilmekte ve böyle bir şeyin gerçekleşeceğine inanılmamaktadır.’ Özellikleri ise Ermeni Kilisesine aittir.

Yanıt Açıklaması: Mahayana’ya göre Buddha üç bedene/görünüşe sahiptir. Nirmankaya, evrensel aşkın buddha’nın dünyevi tezahürü olan beden; Sambhogakaya, Buddha’nın semavi bedenidir. Dharmakaya, Buddha’nın şekilsiz, tanımlanamaz hakiki bedenidir. Mahayana Budizm’inde mutlak hakikat düzeyinde yalnızca bu bedeni gerçektir.

Yanıt Açıklaması: Sâbiî düalizminin en çarpıcı özelliği ışık ve karanlık ya da iyi ve kötü arasındaki mutlak ayrıma dayalı olan ve evreni de kapsayan bir düaliteye dayalı olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: İki kısımdan oluşan 'Tao-Te-King' toplam 81 bölümden oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hindistan dışında yaşayan 45 milyon bağlıdan 18 milyonu Hinduizm’i devlet dini ilan eden tek ülke Nepal’dir.

Yanıt Açıklaması: Noel, kök itibariyle Galya dilindeki (Keltce) yeni manasına gelen "noio" ile güneş manasına gelen "hel" in birleşmesiyle meydana gelmekte ve "yeni güneş" sözünü ifade etmektedir. Paganlarda yeni yılın başlangıcında yapılan şenliklere ad olmuştur. Mutlu bir olayı, örneğin tahtın mirasçısı büyük şahsın gelişini selamlamak ve bu doğumu bayram maksadıyla kutlamak için Roma döneminde yaşayan insanlar duygularını "Noel! Noel"! diye çığlık atarak dile getirirlerdi.

Yanıt Açıklaması: Sünnilik mezhebi, Müslümanlar arasında iki itikadî ve dört fıkhî mezhep veya ekol tarafından temsil edilmektedir. İtikada yani inanca ilişkin mezhepler, Maturidilik ve Eş’arilik’tir. İnanç konularında aynı görüşleri paylaşan her iki mezhebin de özelliği, İslâm akaidini Kitap ve Sünnet’e uygun biçimde, aklî verilerden de yararlanarak açıklamaktır. Sünnilik, ayrıca dört fıkhî mezhebe ayrılmıştır. Bunlar: 1. Hanefi Mezhebi, 2. Şafii Mezhebi, 3. Maliki Mezhebi ve 4. Hanbeli Mezhebidir. Bu mezheplerin ortak özellikleri, Kur’an, Sünnet, İcma ve Kıyas’ı fıkhî konularda delil kabul etmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Melek Cebrâil’in Meryem’e, İsa’nın doğumunu müjdelemesi günüdür ve Hıristiyanlar tarafından 25 Mart’ta kutlanır.

Yanıt Açıklaması: II. Yüzyılda Filistin’de üç büyük Yahudi mezhebinin ya da grubunun tarih sahnesine çıkmasıdır ki bunlar Ferisiler (Peruşim), Sadukiler (Sadukim) ve Essenilerdir (İsiyim).

Yanıt Açıklaması: Assomption Katolik Kilisesi tarafından Hz. Meryem’in bedeninin melekler tarafından göğe çıkarıldığı günün anısına 15 Ağustos’ta kutlanır. Bu günü kutlamak için Katolikler arasında çeşitli merasimler düzenlenir. Her sene Hz. Meryem’le ilgili kutsal mekanlar hac niyetiyle ziyaret edilir. 15 Ağustosun arife gecesi geç saatlere kadar anma merasimi düzenlenir. Daha sonra ayin yapılır.

Yanıt Açıklaması: Miladi 7.yy.’ın başında Hz. Muhammed tarafından tebliğ edilen dinin adı İslâm’dır. İslâm kelimesi, ‘Allah’ın iradesine teslim olmak’ anlamına gelmektedir. Müslüman, Allah’ın iradesine teslim olan kişidir. Bu dinin getirdiği emirler, yasaklar ve tavsiyeler sadece seçkin bir zümreye değil, bütün insanlara hitap ettiği için, İslâm’ın mesajı evrenseldir.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanların kutsal kitap külliyatı olarak kabul edilen Yeni Ahit, 27 kitaptan meydana gelmektedir. Bunlar da kendi aralarında iki gruba ayrılmaktadır: Târihî Kitaplar ve Ta’lîmî Kitaplar. Matta, Markos, Luka, Yuhanna ve Luka tarafından yazıldığı ileri sürülen Resullerin İşleri kitapları   Târihî Kitaplar arasında yer almaktadır. Diğer kitaplar ise  Ta’lîmî Kitaplar arasında yer almaktadır. D

Yanıt Açıklaması: Yahudiliğin iman esasları arasında yer almasa da Yahudiler, Tanrının seçilmiş kavmi olduklarına ve Arz-ı Mev’ud’un, Tanrı tarafından kendilerine vaad edildiğine inanmaktadırlar. Arz-ı Mev’ud (Vadedilmiş topraklar) tabiri Allah’ın, Hz. İbrahim’e ve onun soyundan gelenlere vermeyi vaad ettiği yer için kullanılan bir terimdir. İbranice’de Eretz Israel (İsrail diyarı) denilen bu bölge Tanah’ta Kenan diyarı, diyar ve memleket diye de zikredilmektedir. İkinci Mabed döneminden itibaren arz-ı mev’ud diye adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dinî olarak zengin kabul edilen müslümanın malındaki fakirlere ait hakkın verilmesi ile arındırılması anlamına gelmektedir. Zekat vererek arınmış olan müslümanın malı, gerçekte bereketlenerek çoğalır. Bu yönüyle zekat, malî bir ibadettir. Zekat, fakirin zenginin malındaki hakkıdır. Kur’an-ı Kerim’de, kendilerine zekat verilebilecek olanlar şöyle sıralanmaktadır: 1. Fakirler, 2. Miskinler, 3. Zekatın toplanmasında görev alanlar, 4. Kalbleri İslâm’a ısındırılacaklar, 5. Kölelikten azad edilecekler, 6. Borçlular, 7. Allah yolunda sarf edecek olanlar ve 8. Yolda kalmış olanlar (Tevbe, 9/60). Zekat, toplumsal yönü olan bir ibadettir. Toplumda fakirlerin, düşkünlerin, sıkıntıda olanların ihtiyaçlarının giderilmesinde zekat ibadetinin önemli bir fonksiyonu vardır. Zekat, çeşitli (altın, gümüş, para, ticari mallar, küçük ve büyük baş hayvanlar gibi) ve belli niteliklere sahip olan (üzerinden 1 yıl geçmesi, değeri veya kendisi artan özellikte olması) mallardan, belli oranlarda (1/40 gibi) gerekli şartları taşıyan kimselere verilmesi ile gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Yahudi hukukuna göre bir kişinin yahudi kabul edilmesi öncelikle Yahudi bir anneden doğmuş olma şartına bağlıdır. Yahudi olunmaz, Yahudi doğulur sözü de bu temel kuralı yansıtmaktadır. Dolayısıyla baba Yahudi olsa bile, anne Yahudi değilse çocuk Yahudi sayılmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sâbiîler ibadetlerini evlerinde ve belirli durumlarda Mandi adı verilen bir yapının önünde bulunan havuzda ve havuz kenarında yaparlar. Mandi, genellikle bir nehir kenarında kuzeye doğru yapılmış, güney tarafında bir kapı bulunan penceresiz, küçük ve basık bir kulübeden ibarettir. Bu yapının güneyinde nehirden bir kanalla açılan ve diğer bir kanalla nehre tekrar bağlanan küçük bir havuz bulunur. Sâbiî ibadetleri arasında en önemli olanı boy abdesti ya da vaftizdir. Masbuta, tamaşa ve rişama şeklinde üç çeşit dini yıkanma/temizlenme ayini vardır. Boy abdesti ya da tam vaftiz olarak da adlandırılan masbuta, rahip gözetiminde bir akarsuya dalıp çıkmak şeklinde yapılmaktadır. Bu yıkanma ibadetinin her Sâbiî tarafından haftada en az bir kere Pazar günü yapılması zorunludur. Tamaşa ise dini kirlenmeler sonrası bir Sâbiînin rahibe gereksinim duymaksızın kendi başına nehre üç kez dalıp çıkması şeklinde yaptığı gusüldür. Üçüncü dini yıkanma/temizlenme türü olan rişama ise İslâmdaki normal abdeste benzer bir ibadettir. Dini yıkanma ibadetinin mutlaka bir akarsuda ya da akarsudan açılan kanallarda yapılması gerektiğine inanırlar. Onlar, akarsuları ilahi ışık alemiyle ilişkili olarak görür ve onları Mia d Hayye (hayat suyu) diye adlandırırlar. Sâbiîlikte ayin yemekleri törenleri de önemli yer tutar. Bunlardan en önemli olanı masiqta adı verilen törendir. Bu tören ölen bir kişinin ruhunun gözetim evlerinden (7 gezegenden) hızla geçerek ışık alemine ulaşması için yapılır. Rahip gözetiminde çeşitli özel yemekler hazırlanır ve bunlar vaftiz, dua ve benzeri ayinler eşliğinde yenilir. Ölüm olayı dışında ata ruhlarını anma, rahipliğe giriş töreni ve mabedin temizlenmesi gibi sebeplerle de ayin yemeği merasimleri düzenlenir. Kuzeye dönerek yapılan günlük dua ayini  vardır. Sâbiîler günün belirli saatlerinde (Ginza’ya göre 3 kez gündüz, 2 kez gece) yüce Işık Kralı’na dua ederler. Ayin yemeklerine hazırlık aşamasında güvercin ve koç kurban ederler. Bu kurbanlar ayrı bir ibadet şekli olmaktan ziyade ayin yemeği törenlerinin bir parçasıdır. Kurban hayvanı ancak bir rahip tarafından kesilebilir. Rahip kurban sırasında kuzeye döner. Sâbiî geleneği yılın çeşitli gün ve saatlerini uğursuz (mbattal) olarak adlandırır ve Sâbiîler o zamanlarda iş yapmamaya, dışarı çıkmamaya gayret ederler. Öte yandan belirli günlerde de bayram yaparlar. Bayramlar arasında en önemli olanı bir çeşit bahar bayramı olarak kutladıkları beş günlük Panja ya da Parvania bayramıdır.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmalar Tevrat’ın ancak Babil sürgünü sonrasında kutsal metin manasında son şeklini aldığını, Peygamberler başlığı altındaki tüm kitapların kanona dahil edilmelerinin Pers yönetiminin sonlarına doğru (M.Ö.323) olduğunu, geri kalan kitaplarla ilgili kanonlaşma sürecinin miladi I. asrın sonlarında, 90-100 yıllarında toplanan Yavne sinodunda tamamlandığını ileri sürmektedirler.