Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Rusça glasnost denilen açıklık / şeffaflık, belli konuların tartışmaya açılarak uygulanmasıdır. Glasnost politikasının başlattığı tartışmalar kendiliğinden büyüyerek o zamana kadar yasak olan tüm konuların serbestçe tartışılması ile sonuçlanır. Ancak gerçekleri eleştirmek ve Sovyet ilkelerine karşı isteklerde bulunmak yasaktır.

Yanıt Açıklaması: Bolşevik propagandanın başarısı, Çarlık döneminde ezilmiş olan kitlelere ve bunlar arasında Rus olmayan halklara çok cazip vaatler sunmasından kaynaklanır. Bolşevikler savaştan yorgun düşen askerlere barış, topraksızlıktan çile çeken aç köylüye toprak ve ekmek, insanlık dışı koşullarda çalıştırılan işçiye insanca çalışma ve yaşama şartları, Rusya İmparatorluğunda ikinci sınıf tebaa konumundaki Rus olmayan halklara bağımsız devlet kurma seçeneği dahil olmak üzere milli egemenlik hakkı vaatleriyle ve din, dil, ırk fark etmeksizin tüm insanlara eşitlik ve özgürlük sloganlarıyla iktidara gelmişlerdi. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: İktisadi büyümenin arttırılarak sürdürülmesi, iktisat politikalarının güçlendirilmesi, sosyal refah seviyesinin yükseltilmesi üçüncü dönemin hedefleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Savaş yıllarında ideolojik kontrol daha da sıklaştırılır. Halkın manevi gücünü diri tutmak için Rus tarihinden şanlı sahneler ortaya konulur. Tatar-Moğol hâkimiyetinin tüm halkları ezdiği yönünde propaganda yapılır. Bu durumda Tatarların geçmişteki devletçilik geleneklerine ilişkin tarihsel bellek çelişkiye düşer. Bunun yanlışlığını ortadan kaldırmak için Tatar aydınları büyük çaba harcarlar. Ancak Tatar tarihçileri ortadan kaldırılır. Yine İdegey destanı gerek basım, gerek diğer etkinlikler açısından yasaklanır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Rusya’sının merkezinde yer alan ve üstelik tarım ve hayvancılık bakımından elverişli şartları olan İdil-Ural sahası, kollektifleştirme ve sanayileşme süreçlerinden doğrudan etkilendi. Kollektifleştirme sonucunda, örneğin Tatar özerk cumhuriyetinde, 3847 kolhoz kuruldu, 40 bin hali vakti yerinde çiftçi “halk düşmanı” olarak sürüldü. Açlık felaketinden İdil-Ural bölgesi yine kötü bir biçimde etkilendi.

Yanıt Açıklaması: Ancak istedikleri barışı yine gelmedi. Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesi Rusya’da bir iç savaşın çıkmasına yol açtı. Kendilerine “Ak Ruslar” adı verilen muhafazakar ve liberal güçler ortak düşmanları komünist “Kızıl Ordu”ya karşı savaşmaya başladı. Bir hayli şiddetli çatışmalar, açlık ve sefalete yol açan iç savaş 1918- 1922 yılları arasında dört yıl sürdü. Aralarında İngiltere, Fransa, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya’nın da bulunduğu dış güçler Ak Ruslara yardım etmeye çalıştı.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan'da çok partili bir siyasal rejim bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İç savaş yıllarında ekonomik sıkıntılar ve gıda kıtlığı baş gösterince Bolşevik yönetimi, “Savaş Komünizmi” olarak adlandırılan bir politika uygular. Bu politikaya göre, ticaret ve parasal işlemler yasaklanarak ve özel sektör ortadan kaldırılarak bütün ekonomi sıkı devlet denetimi ve bizzat Komünist Partisinin kontrolü altına alınır.

Yanıt Açıklaması: Bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti’ni ilk tanıyan devlet Türkiye olmuştur. Azerbaycan ile 1992’de imzalanan protokolle diplomatik ilişki kurulmuş.tur

Yanıt Açıklaması: Haziran 1917’den itibaren başlayan ve Zeki Velidi’nin başını çektiği siyasi hareket Başkurtçuluk Hareketidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Leonid Brejnev, 18 yıl yöneticilik yapmıştır. Durgunluk dönemi diye adlandırılan dönemde, bürokrasi artmış, parti yöneticileri devlet yönetiminde etkili olmuşlar, yolsuzluk hayat tarzı olmuş, parti yöneticileri imtiyazlı bir sınıf haline gelmiştir. Soğuk Savaş yıllarına denk gelen bu dönemde, ordunun, savunma sanayii yöneticilerinin ve KGB’ nin etkisi artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Samed Vurgun (1906-1956), ilk millî şair olarak kabul edilmektedir. Şiirlerinin çoğunda, II. Dünya Savaşı'nı ve Sovyet halkının Hitler Almanyası ile mücadelesini konu etmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çağdaş Orta Asya bölgesi coğrafi olarak Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan bölgedir. Tacikistan etnik ve kültürel olarak diğer Türk dilli Cumhuriyetlerden ayrılmaktadır. Türkiye’de Orta Asya denince dört Türk cumhuriyeti akla gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği, sınır belirleme politikaları ile Orta Asya’da ulaşımı daha kolay hale getirmeyi amaçlamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Yerel dillerin eğitim ortamında ve resmî işlerde kullanımı desteklenecek Yerel etnik topluluk mensuplarından idareci ve aydın kadroları yetiştirilecek Yerel etnik topluluklar için idari birimler kurulacak Verilen maddeleri "Yerelleştirme politikası" için uygulanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Haziran 1917’den itibaren şekillenmeye başlayan ve Zeki Velidi’nin başını çektiği Başkurtçuluk hareketi de bu arada hız kazanır. Başkurtlar, 16 Kasım’da Başkurdistan’ın özerkliğini ilan ederek milli Başkurt Hükümetini kurmak üzere harekete geçerler.

Yanıt Açıklaması: Patrimonyal: İktidarın babadan oğula geçtiği (ataerkil) yönetim biçimi

Yanıt Açıklaması: Kazakistan’da milletvekili olabilmek için 25 yaşını doldurmak ve Kazakistan vatandaşı olmak yeterlidir.

Yanıt Açıklaması: Rusya tarihinin en kapsamlı göç ve sömürge hareketi Stolıpin Reformu’dur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı 1994'te Bakü Türk Anadolu Lisesini ve Bakü Türkiye Türkçesi Öğretim Merkezi'ni (TÖMER) hizmete sokmuştur.