Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan'ın bugünkü idari yapısı Sovyetler Birliği'nden miras kalmıştır. Yapılan yeni düzenlemelere rağmen eski sistemin ağırlık devam etmektedir.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği’nin artan tahıl ihtiyacını karşılamak amacıyla gerçekleştirilen “Bakir Topraklar Projesi” Kazakistan'da gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gençler için  kurulan özel bir gençlik koluna Komsomol denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Cevat; Azerbaycan millî marşının müellifidir. Mikail Muşfik , XX. yüzyıl ilk yarısının önemli şairlerindendir. Sosyal ve kültürel konulara dikkat çeken ve eserlerinde aşk ile güzelliği de konu eden Muşfik, Latin harflerine geçişi desteklemiş ve böylece cahilliğin geride kalacağını düşünmüştür. Benim Arkadaşım, Çoban gibi eserlerinde ilkesiz insanları eleştirmiştir. 1939’da rejim karşıtı ilan edilerek idam edilmiştir. Necef Bey Vezirov 15’ten fazla eser kaleme almış ve çoğunda da Azerbaycan burjuvası konusunu işlemiştir. Sovyet iktidarının kuruluşuyla Yeni Asrın Başlangıcı adlı bir oyun yazmış ve işçilerin iktidarından övgüyle bahsetmiştir. Eserlerinin hepsi tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir ki, Vezirov, Azerbaycan tiyatrosunun kurucularından kabul edilmektedir. Hatice Gayıbova, Azerbaycan’ın ilk kadın piyanistidir. Yukarıdaki paragrafta Hüseyin Cavid 'ten bahsedilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bakü’nün Bolşevik- Ermeni ittifakından alınması Azerbaycan Cumhuriyeti'nin öncelikli gündemi olmuştur. Bundan dolayı Osmanlı Devleti’nden yardım istenmiştir. Enver Paşa kardeşi Nuri Paşa komutasındaki bir kuvveti “Kafkas İslam Ordusu” adıyla bölgeye göndermiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Orta Asya’da Sovyetlere karşı silahlı direniş hareketine Basmacılık denir. Enver Paşa, Orta Asya’ya gelerek basmacı hareketine katıldı. Sovyet yönetimine karşı Türkistanlı Basmacıları örgütlemeye çalıştı ama başarılı olamadı.

Yanıt Açıklaması: Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1936 yılında birlik cumhuriyeti statüsü kazandı.

Yanıt Açıklaması: Mir Cafer Bağırov (1896- 1956): “Azerbaycan’ın Stalin”i olarak bilinir. Bakü vilayetine bağlı Kuba şehrinde doğdu. Mahaçkala’da pedagoji öğrenimi gördü. Bir süre öğretmenlik yaptı. 1918-21 yıllarında Ekim Devrimi ve iç savaş yıllarında Bolşeviklerin safında subay olarak hizmet etti. Azerbaycan SSC’nin ilk on yılında çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1933’te Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri oldu; yani Azerbaycan’ın başına geçti. 1953’te Stalin’in ölümüyle birlikte Bağırov, en önemli destekçisini kaybetti. 1954’te partiden çıkartıldı ve tutuklandı. 1956’da kurşuna dizildi. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ı kapsayan bölge Çarlık Rusyası zamanında resmen Türkistan Genel Valiliği adı altında yönetildi. Kazak bozkırları ise Bozkır Genel Valiliği kapsamında yer aldı.

Yanıt Açıklaması: Kazak aydınlarının liderliğinde 1918’de Kazak Alaş O¨zerkliği ilan edildi.

Yanıt Açıklaması: Petrol üretimi, sanayi gelişimini belirleyen en önemli faktördür. Petrol üretiminde 1950’li yıllardan itibaren Sovyetler Birliği’nde ilk sıraya yerleşen Tatar özerk cumhuriyeti bu daldaki liderliğini uzun yıllar boyunca koruyacaktır. 1970 yılında buradaki petrol üretimi rekor seviyeye ulaşarak yılda 100 milyon ton oluşturur. Tatar cumhuriyetinde çıkarılan petrolün büyük bir kısmı boru hatları ile yurt dışına ihraç edilir. Geç Sovyet dönemi ekonomisi büyük ölçüde petrol ihracatından kazanılan paraya dayanacak ve Tatar cumhuriyeti bu bakımdan ana kaynak olacaktır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı esnasında İngiliz-Amerikan ortak egemenliği altında bulunan İran’daki çıkarlarını korumak için Sovyet Rusya, Bakü merkezli Kuzey Azerbaycan’ı Güneyi ile birleştirmek isteyen Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri Mir Cafer Bağırov ile birlikte, Pişeverî ve arkadaşlarını, merkezi Tebriz olan bir hükümet kurmaya yönlendirir. Tebriz’den milletvekili seçildiği halde Rıza Pehlevi0 tarafından İran Meclisine kabul edilmeyen Pişeverî, Tebriz’e dönerek Azerbaycan Demokrat Partisinin başına geçer. Kurucu meclis oluşturup seçime gider. 12 Aralık 1945 günü Azerbaycan Milli Hükümetini kurar.

Yanıt Açıklaması: Kazakistan’ın en büyük gelir kaynağı petrol ihracıdır. Yurtiçi gelirlerin yaklaşık olarak % 50’si petrol gelirlerinden kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan’da Türkiye’dekinin aksine birden fazla resmî gazete vardır. Azerbaycan, Respublika ve Xalq gazeteleri bunlardandır.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki paragrafta Ayaz Niyazi Muttalibov'dan bahsedilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Vladimir Lenin Bolşevik grubunun kurucusu ve önderi olarak ünlü düşünür Karl Marx’ın devrimci sosyalist fikirlerini dogmatik bir komünist ideolojiye dönüştürmüştür

Yanıt Açıklaması: Dünya Savaşında Bakü petrolleri, Almanya’nın dikkatini çekmişti. Kafkasya cephesindeki mücadelede Hitler’in en önemli amacı, Bakü petrol yataklarını ele geçirmekti. Kafkasya’da savaş, Almanya’nın Sovyetler Birliği’ne saldırmasından yaklaşık bir yıl sonra başlamıştır. (1942) Ukrayna kaybedildikten sonra Kafkasya ve özellikle Azerbaycan yakıt ve iaşe açısından Moskova büyük önem kazandı. Bundan dolayı buranın savunmasına daha da önem verildi. Almanlar bu cephede başarılı olamamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde Türkiye ve Kazakistan arasındaki en önde gelen konu petrol boru hatlarıdır. Türkiye enerji kaynakları konusunda çeşitliliğe gitmek amacındadır. Bunu da Rusya’yı devre dışı bırakan ve 2006 yılında hizmete açılan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı aracılığıyla yapmaya çalışmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1939’da Sovyetler Birliğine tabi olan bütün Türk cumhuriyetlerinde alfabelerin değiştirilip Rusların kullandığı Kiril alfabesi temelinde her Türk lehçesi için ayrı ayrı alfabeler düzenlenmesi kararı alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: 18 Aralık 1917'd Erzincan'da Osmanlı Devleti ve Rus orduları arasında bir ateşkes antlaşması yapıldı. Bu yolla Kafkasya milletleri ile Osmanlı Devleti arasında kurulmak istenen dostluğun da temelleri atılmış oldu. Doğru cevap C'dir.