Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Sovyetlerin ana petrol kaynağı Azerbaycan'dır. Buradan çıkarılan petrol ve doğal gazın % 93’ünü Moskova kullanmakta, geriye kalan % 7’si Azerbaycan’a kalmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızca’ya en yakın dil Kazakçadır.

Yanıt Açıklaması: O¨zbekçenin resmi^ dil olarak ilan edilmesi 1989’da oldu.

Yanıt Açıklaması: Tataristan, Rusya Federasyonu'nun ekonomik açıdan en gelişmiş bölgelerinden biri olup üretim açısından da altıncı sırada bulunmaktadır. Tataristan''n en büyük doğal zenginliği petrol ve doğalgazdır. Ülkenin bir başka zenginlik kaynağını kimya ve petrokimya oluşturmaktadır. Tataristan'ın tarım ve hayvancılık sektörü de çok gelişmiş olup, tarım ürünleri üretimi konusunda Rusya'n'n üçüncü büyük bölgesidir. Doğalgaz üretimi de ekonomide önemli bir yer tutmaktadır. Otomobil sanayisi ile askerî teknoloji sanayisi de Tataristan'da gelişmiştir. Kamaz adlı dünyaca meşhur kamyonetlerle yurtdışına ihraç edilen bazı helikopterler Tataristan'da üretilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan bağımsız olduğu 1991 yılından günümüze kadar süren bir siyasi karışıklık içine girdi

Yanıt Açıklaması: Özetle, çağdaş Orta Asya bölgesi coğrafi olarak Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan bölgedir. Bu cumhuriyetler arasında yer alan Tacikistan etnik ve kültürel olarak diğer Türk dilli cumhuriyetlerden ayrılmaktadır. Bu nedenle Türkiye’de Orta Asya denince dört Türk cumhuriyeti akla gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan’ın doğu ve güney komşusu C¸in Halk Cumhuriyeti, Kırgız halkı tarafından tarihsel olarak en büyük tehditler arasında görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özbekistan, bağımsızlığını kazanan dört yeni cumhuriyet ile çevrilidir. Kuzeyinde Kazakistan, batısında Türkmenistan, doğusunda Kırgızistan ve Tacikistan bulunmaktadır. Rusya ile sınırı bulunmamaktadır. Güneyde, Afganistan’la kısa bir sınırı vardır.

Yanıt Açıklaması: Resmî açıklamaya göre ölenlerin sayısının 187 olduğu, bunlardan bir kısmı güvenlik güçlerine mensuptu; muhaliflerin ifadelerine göre olayda 500-1000 kişinin öldüğü olaylar Andican şehrinde vuku bulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Orta Asya etnik esasa göre bölünürken, Karakalpakistan doğrudan Rusya Federasyonu’na bağlı bir özerk bölge haline getirildi. 1932 yılında ise özerk cumhuriyet statüsü kazandı. 1936’da özerkliğini koruyarak O¨zbek SSC’ne da^hil edildi.

Yanıt Açıklaması: Özbekistan, Orta Asya’nın ortasında yer alan bir ülkedir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu yazarlardan biri Oraz Taçnazarov’dur. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği devletinin resmen ilga edilmesiyle birlikte bu cumhuriyetlerin bağımsızlığı resmiyet kazandı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte 15 yeni cumhuriyet ortaya çıktı. Bunlar arasında 5 cumhuriyet Orta Asya bölgesinde yer alıyordu. Bu cumhuriyetler; Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan'dır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkmenlerin kendilerine özgü el sanatları da önemli kültür unsurları arasındadır. Örneğin Türkmen kadınlarının takıları oldukça dikkat çekicidir. Takkenin üstüne şelpeli guppa, alına takılan manlaylık, saça takılan düğmeler, boyna takılan gargılıklar, boncuklar, göğse takılan gülyakalar her biri değişik anlam yüklü süs takılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Dunganlar: Çinli Müslümanlara verilen addır. Sayıları 10 milyon kadar olan Dunganların, bir başka adı da Hui’lerdir. Dunganlar, 1862-69 yıllarında Çin yönetimine karşı isyan etmiş, başarısız olunca da bir kısmı Uygurlarla birlikte Orta Asya’ya göç etmiştir. Günümüzde Kazakistan ile Kırgızistan’da yaklaşık 100.000 Dungan yaşamaktadır. Çin’deki Dunganların bir kısmı ise Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşamaktadır. Çin yönetimi, Dungan terimini, sadece Orta Asya’dakiler için kullanmakta, Çin’dekilere ise Hui demektedir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızlar kendi cumhuriyetlerinde çoğunluğa sahiptir. Günümüzde, 2011 yılı verilerine göre, Kırgızistan nüfusunun % 71’i Kırgız, % 14.3’ü Özbek, % 7.8’i Rus ve % 1.1’i ise Dunganlardan (Müslüman Çinli) oluşmaktadır (www.stat.kg).  Bu halkların yanısıra az nüfusa sahip Uygurlar, Tacikler, Ahıska Türkleri, Kazaklar, Ukrainler, Koreliler, Kürtler ve Almanlar da Kırgızistan’da yaşamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan

Yanıt Açıklaması: Oligark: Sovyetler Birliği’nin parçalanmasından sonra Rusya’da özelleştirme ya da usulsüzlüklerle aşırı zengin olan iş adamları. Putin iktidara geldikten sonra özellikle iktidarları etkilemeye çalışan ve muhalif partileri destekleyen oligarklara karşı savaş başlatmıştır. Bunun neticesinde bir kısmı (Hodorkovskiy) hapse atılırken, bir kısmı (Berezovskiy) yurt dışına kaçmıştır. İktidara (Putin’e) sadık olanlara (Abramoviç) ise dokunulmamış, hatta bunlara önemli idari görevler verilmiştir. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: K›r›m Özerk Cumhuriyeti’nin resmî dili Ukraynaca'dır.

Yanıt Açıklaması: Tatar ve Başkurtların çok eskiden beri kutladıkları bir bayram olan Sabantuy ismi, sapan ve toy kelimelerinden oluşmaktadır. Başlangıçta Sabantuy, tarım faaliyetleri (Nisan ayında) başlamadan kutlanırken, daha sonra ekim işleri tamamlandıktan (Haziran başı) sonra kutlanmaya başlanmıştır.