Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Askar Akayev

Yanıt Açıklaması: 21 özerk cumhuriyetten 7’si Türk cumhuriyetidir: Tataristan, Başkurdistan, Çuvaş Cumhuriyeti, Saha (Yakutistan), Altay, Hakasya ve Tuva. Ayrıca Kabardin-Balkar ve Karaçay-Çerkes cumhuriyetlerinde de Türkler, cumhuriyetlerin kurucu halkı sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Muhammednazar Gapurov 1969’da Türkmenistan Komünist Partisi birinci sekreteri olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Rusya Federasyonu, 83 idari bölgeye ayrılmıştır. Bunlar, 21 özerk cumhuriyet, 4 özerk bölge (avtonomnıy okrug), 1 özerk vilayet (avtonomnaya oblasty), 9 kray (bölge), 46 il ve Moskova ve St. Petersburg olmak üzere federal öneme sahip 2 şehirdir. 21 özerk cumhuriyetten 7’si Türk cumhuriyetidir: Tataristan, Başkurdistan, Çuvaş Cumhuriyeti, Saha (Yakutistan), Altay, Hakasya ve Tuva. Ayrıca Kabardin-Balkar ve Karaçay-Çerkes cumhuriyetlerinde de Türkler, cumhuriyetlerin kurucu halkı sayılmaktadır. Söz konusu cumhuriyetler içinde siyasi ve ekonomik bakımlardan en güçlüsü şüphesiz Tataristan Cumhuriyeti’dir. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sibirya’nın güneyinde Yenisey Irmağı’nın yukarı kısmında bulunan Türk cumhuriyeti'nin adı Hakasya Cumhuriyeti'dir.

Yanıt Açıklaması: En ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’dur (1928-2008). En ünlü eserleri arasında Cemile, Gün Uzar Yüzyıl Olur, Elveda Gülsarı ve Selvi Boylum Al Yazmalım sayılabilir. Türkiye’de çekilen “Selvi Boylum Al Yazmalım” filmi Türk sinema tarihinin klasikleri arasına girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Özbek ekonomisi, daha Çarlık döneminden başlayarak Rusya’ya bağımlı hâle getirilmişti. Çarlık hükûmeti, Amerika’ya olan pamuk bağımlılığından kurtulmak için Türkistan tarlalarını tamamen pamuk ekimine tahsis etmeye çalıştı. Türkistan’ın iktisadi merkezi olan Fergana’da ziraatın önemli bir bölümü pamuk ekimine ayrıldı. XX. yüzyılın başına gelindiğinde, Fergana’daki gelirin yarısına yakını pamuk ekiminden sağlanıyordu. İşçilerin yarıdan fazlası pamuk işinde çalışıyordu

Yanıt Açıklaması: Tarih ders kitapları yeniden yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1939-40 yıllarında Sovyet hüku^metinin aldığı yeni bir kararla O¨zbekler Kiril alfabesine geçirildiler.

Yanıt Açıklaması: Krgızistan'ın ABD ile ilişkileri büyük oranda Manas askerî üssünün kullanımı ile ilgili olmuştur. New York'taki 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra ABD yönetimi Afganistan'a askerî harekâtlar düzenledi. ABD, binlerce asker ve teçhizatın hızlı bir biçimde nakliyesi ve lojistik desteğinin sağlanması amacıyla çevre ülkelerde kullanabileceği bir üs arayışına girdi. Aralık 2001'de Bişkek yakınlarındaki Manas havaalanı ABD tarafından askerî üs olarak kullanılmaya başlandı. Yaklaşık 1.500 ABD askeri, Manas üssüne konuşlandırıldı. Hava üssü kısa zamanda 300.000 ABD askerini Afganistan'a nakledebilecek kapasiteye ulaştırıldı. Manas üssü 2014 yılında kapatıldı. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 2001’de Türkmenbaşı döneminin en önemli sembollerinden biri olan Ruhname adlı eser yayımlanmıştır. Türkmenbaşı’nın ismiyle yayımlanan bu eser, kutsal bir kitap gibi görülmeye başlanmış, okullarda ders olarak okutulmuş, üniversite giriş sınavlarında sorunlu tutulan eserlerden biri hâline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Baytursunov Kazak yazardır ve Bolşevik hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalmıştır.1937-38 yıllarında önde gelen Özbek yazarları ortadan kaldırıldı. Çolpan, Fıtrat, Gazi Yunus, Atacan Haşimov, Abdullah Kadirî ve Elbek gibi tanınmış yazar ve şairler ortadan kayboldu.

Yanıt Açıklaması: Muhammednazar Gapurov: (1922-1999): Ersarı kabilesine mensup olup, 1922’de C¸arcou iline bağlı bir köyde doğdu. Pedagoji Enstitüsü’nden mezun olduktan sonra uzun süre öğretmen olarak çalıştı. 1944’te partiye girdi ve özellikle propaganda işlerindeki başarısından dolayı çok hızlı bir şekilde yükseldi. 1969’da Türkmenistan Komünist Partisi birinci sekreteri oldu.

Yanıt Açıklaması: XIV. yüzyılın sonlarında Rus Devleti’nin sınırlarında kimseye bağlı olmadan yaşayan Rus ve Ukraynalılara verilen addır. Kozak, “hür insan” anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özbekistan’ın yeniden Rusya’ya yakınlaşmasının nedeni Andican olayları sonrasında ABD başta olmak üzere Batı’nın Kerimov rejimini eleştirmesidir. Olaylardan hemen sonra Özbekistan, Rusya’nın önderliğini yaptığı Kollektif Güvenlik Örgütü Anlaşması ile Avrasya Ekonomik İşbirliği Örgütü gibi bölgesel örgütlere üye oldu; Rusya ile münasebetlerin geliştirilmesini öngören anlaşma imzaladı ve ülkedeki ABD üssünü kapattı.

Yanıt Açıklaması: Türkmenistan’da doğrudan cumhurbaşkanına bağlı, dini^ işlerden sorumlu cum- hurbaşkanının müşavirine Geneş denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan ekonomisi tarım ve madencilik sektörlerinde güçlü görünmektedir.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan’da ilk resmî gazete Azerbaycan adını taşıyordu ve 1918’de Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin organı olarak yayına başlamıştı. Bu gazete, 72 yıl aradan sonra 1992’de yeniden başlattığı faaliyetini bugün de resmî gazete olarak sürdürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkmenbaşı’ndan sonra iktidara gelen Gurbangulı Berdımuhammedov 2008 yılında yapılan anayasa değişikliğiyle Halk Kurulu’nu kaldırdı. Parlamento sadece meclisten ibaret hâle geldi.

Yanıt Açıklaması: Manas Destanı, Kırgızistan'ın dünyaca ünlü destanıdır.