Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra Bakü’yü alarak başkent yapmak ve toprak bütünlüğünü sağlamak hedefi vardı. Bunun için Osmanlı Devleti’nden yardım istendi. Bolşevikler kenti terk etti. Bu arada Ermeni isyancılara karşı da bir mücadele verildi. Diğer Türk cumhuriyetleriyle birlikte bir devlet oluşturmak fikri olmamakla birlikte, işbirliğine daima açık olundu.

Yanıt Açıklaması: Tataristan, Rusya Federasyonu’nun ekonomik açıdan en gelişmiş bölgelerinden biri olup üretim açısından da altıncı sırada bulunmaktadır. Tataristan’ın en büyük doğal zenginliği petrol ve doğalgazdır.

Yanıt Açıklaması: Türkmenistan idari yapı bakımından beş vilayete bölünmüştür. Bunlar 14 şehir ve 21 rayonu kapsayan Ahal, Balkan, Daşoğuz, Lebap ve Mari vilayetleridir. Bu vilayetleri devlet başkanı tarafından atanan (vali ve belediye başkanı yetkilerine sahip olan) hâkimler yönetmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan Meclisi Cogorku Keneş’te temsil edilen partiler şunlardır: Ata Curt (atayurt) Partisi, Sosyal Demokrat Parti, Ar Namıs (ar namus) Partisi, Respublika (cumhuriyet) Partisi ve Ata Meken (atayurt) Partisi.

Yanıt Açıklaması: Buhara Hanlığı zamanının Ceditçi aydınlarından Sadriddin Aynî’yi (1878-1954) unutmamak gerekir. Aynî, Tacik edebiyatının kurucusu olarak kabul edilse de Özbek edebiyatının gelişmesinde de önemli katkılar sağladı. 1922’de yayınladığı Buhara Cellatları adlı eserinde hanlık döneminde Ceditçi aydınların uğradığı zulümleri ele aldı. Onun Buhara Inkılabı Tarihi Üçün Materiallar adlı kitabı ise XX. yüzyıl başındaki Buhara Hanlığı’ndaki yenileşme hareketi için çok önemli bir kaynaktır.

Yanıt Açıklaması: Yenisey ırmağı boyu

Yanıt Açıklaması: Buhara Cellatları adlı eserde hanlık döneminde Ceditçi aydınların uğradığı zulümler ele alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Akayev, Kırgızistan için büyük idealler ve hedefler dile getiriyordu. Ona göre Kırgızistan Orta Asya'nın İsviçre'si olacaktı. Dağlık bir bölgede, büyük devletlerin ortasında, doğal kaynaklardan yoksun bir ülke olarak birçok açıdan İsviçre'ye benzediğin düşünüyordu. Bu nedenle tarafsızlığını koruyarak ülkede finans ve elektronik sektörünü geliştirecek ve sonuçta müreffeh bir Kırgızistan ortaya çıkacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Abdurrauf Fıtra

Yanıt Açıklaması: Başkurdistan, Rusya Federasyonunun Volga bölgesine bağlıdır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetlerin kollektifleştirme politikası sonucunda binlerce zengin Türkmen hayatını kaybetmiş, din adamları ve Türkmen aydınları, sürgüne tâbi tutulmuştur. Aynı dönemde Ruslaştırma ve Sovyetleştirme politikaları da etkin bir şekilde uygulanmıştır. Söz konusu politikalar özellikle 1924-36 yılları arasında etkin bir şekilde hayata geçirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bişkek adı 1926’da Bolşevik generali M. Firunze’nin adını alarak değişikliğe uğramıştır.

Yanıt Açıklaması: Sovyet sisteminin ani bir şekilde çökmesiyle İslam Kerimov Özbekistan’ın en güçlü siyasi lideri olarak ortaya çıktı. Cumhuriyetteki yönetme deneyimine sahip tek grup, komünist partisi saflarından gelen üst düzey yöneticilerdi. Moskova’daki askerî darbenin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, Kerimov ve etrafındakiler, 1 Eylül 1991’de Özbekistan’ın bağımsızlığını ilan ettiler. Özbekistan Komünist Partisini lağvettiler ve adını Özbekistan Demokratik Halk Partisi olarak değiştirdiler.

Yanıt Açıklaması: 2001’de Türkmenbaşı döneminin en önemli sembollerinden biri olan Ruhname adlı eser yayımlanmıştır. Türkmenbaşı’nın ismiyle yayımlanan bu eser, kutsal bir kitap gibi görülmeye başlanmış, okullarda ders olarak okutulmuş, üniversite giriş sınavlarında sorunlu tutulan eserlerden biri ha^line gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mahtumkulu Türkmenlerin önde gelen şairlerindendir. Şiirlerinde milli değerleri, adaletsizlikleri halkın da anlayabileceği bir şekilde dile getirmiş, Türkmenleri birlik ve beraberliğe çağırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kazakistan petrol rezervleri açısından dünya 13.’sü, doğalgaz kaynakları açısından da dünya 12.’sidir.

Yanıt Açıklaması: 1993’te Özbekistan Latin alfabesine geçme kararı aldı. Yeni alfabe belirlenirken İngilizcedeki harfler esas alındı. Latin alfabesine geçiş, birdenbire değil, kademeli olarak yapıldı. 1996-97 eğitim yılında ilkokul birinci sınıflar Latin harfleriyle eğitime başladılar. Bir yıl sonra birinci ve ikinci sınıflar yeni alfabeyle eğitim gördüler. Bugün Özbek ve Karakalpak okullarındaki Latin alfabesine geçiş süreci tamamlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Moskova’daki askerî darbenin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, Kerimov ve etrafındakiler, 1 Eylül 1991’de Özbekistan’ın bağımsızlığını ilan ettiler.

Yanıt Açıklaması: Kırgızistan'ın başlıca ihraç ürünleri pamuk, yün, et, tütün, altın, civa, uranyum, doğal gaz, makina ve  ayakkabıdan oluşmaktadır. Kimyasal ürünleri ise ithal etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Roza Otunbayeva