Çağdaş Türk Dünyası

Yanıt Açıklaması: Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülkenin Türkiye olduğunu her fırsatta dile getirmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1919 yılı başında Gürcü kuvvetleri, bölgedeki yerel güçleri mağlup ederek Ahıska Hükümeti'ni dağıttı. 1921 yılında kısa bir süre bölge tekrar Türk kuvvetlerinin eline geçse de Moskova Antlaşması ile Ahıska ve çevresi Gürcülere terk edildi. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti'ni ilk tanıyan devlet Türkiye olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Çuvaş Cumhuriyeti’nde, Sovyet dönemi öncesinde % 18 olan okur-yazarlık oranı 1926 yılında % 54.2’ye, 1939 yılında % 91’e, 1959 yılında % 99.2’ye çıkacaktır.

Yanıt Açıklaması: Brest-Litovsk Antlaşması, 03 Mart 1918’ de Rusya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı arasında imzalanan bir anlaşmadır. Adını, anlaşmanın imzalandığı şehirden alır. Bu anlaşmayla Osmanlı Devleti, Kars, Ardahan, Batum ve Artvin’i geri almıştır. Bolşevikler, Rusya’da tam hâkimiyet sağlayamadıklarından dolayı savaşı devam ettirecek güçte değillerdi; bundan dolayı toprak kaybına uğrayacaklarını bile bile bu anlaşmayı imzalamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan Cumhuriyeti Transkafkasya’da yer alır. Komşuları kuzeyde Rusya, doğuda Hazar Denizi ötesinde olan Türkmenistan, güneyde İran, batıda Ermenistan, kuzeybatıda Gürcistan’dır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde Orta Asya dendiği zaman Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan cumhuriyetlerinin kapsadığı coğrafya akla gelmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kazakistan federal olmayan, üniter devlet yapısına sahip bir cumhuriyettir. Devletin yönetimi ve görevleri anayasa ve yasalarla düzenlenmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Komünist Partisi iktidarının düşmesi ve Sovyetler Birliği’nin çözülmesiyle sonuçlanacak ve yeniden yapılanma anlamına gelen sürece verilen isim Perestroyka'dır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Komşuları kuzeyde Rusya, doğuda Hazar Denizi ötesinde olan Türkmenistan, güneyde İran, batıda Ermenistan, kuzeybatıda Gürcistan’dır. Azerbaycan’ın bir parçası olan güneybatısındaki Nah- çıvan Özerk Cumhuriyeti, Ermenistan’a ait bir toprak parçasıyla Azerbaycan topraklarından ayrılır. Azerbaycan, Nahçıvan dolayısıyla Türkiye ile sınırdaştır.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki Orta Asya uzmanları sayılabilecek kadar azdı. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Orta Asya bölgesi sahip olduğu doğal kaynaklar ve stratejik konumu dolayısıyla popüler hale geldi.

Yanıt Açıklaması: Hankendi ve Şuşa 20 yıldan beri Ermenistan işgali altındadır.

Yanıt Açıklaması: İlk Azerbaycan Cumhuriyeti  Feth Ali Han Hoylu (Hoyski) başkanlığında kurulmuştur. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dünyanın en uzun kara sınırı Kazakistan – Rusya arasında binlerce kilometre uzanan sınırdır.

Yanıt Açıklaması: Kazaklar ayrı bir etnik yapı, yani halk olarak birçok Kıpçak boyunun birleşmesi sonucu yaklaşık 1460 yılında ortaya çıktı. Söz konusu tarihlerde Orta Asya’da egemen olan Özbek Hanı Ebulhayır ile anlaşmazlıklar yaşayan Janibek ve Kerey adındaki iki bey, yönetimleri altındaki boylarla birlikte bugünkü Çu ve Talas ırmağı civarına göç ederek yerleşmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1924 anayasasıyla birlikte oluşturulan SSC ceza kanunu ile geleneksel bazı durumlar, aile hayatıyla ilgili başlık parası, çokeşlilik, küçük yaşta evlendirme gibi bazı hususlar yasaklanmış, şeri mahkemeler kapatılmış, dini eğitim yapan kurumlar kapatılmıştır. İbadetlerin yapıldığı yerlerin kapatılması söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Celil Mehmed Kulizade, Azerbaycan’da  dil ve edebiyat alanındaki en önemli isimlerdendir. Molla Nasreddin dergisini çıkarmış; Posta Kutusu, İran’da Anayasa, Kurban Ali Bey adlı eserlerinde sınıflar, cinsler arasındaki eşitsizliği ve cahilliği eleştirmiştir. Kız Kulesi, 1940’ta sahnelenen ilk bale oyunudur. Efrasiyab Bedelbeyli tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Karakalpak Özerk Cumhuriyeti günümüzde Özbekistan sınırları içinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği yönetimi sınır belirleme çalışmalarını büyük bir titizlikle ve belli siyasi amaçlar doğrultusunda yürütmüştür. Özellikle halkların büyük topluluklar oluşturmasını önlemek için uyguladığı böl ve yönet siyaseti etkili olmuştur. Dil ve kültür açısından Kazaklara daha yakın olan Karakalpaklar önce Kırgız ( Kazak )  Cumhuriyetine bağlanmış, daha sonra Özbek Cumhuriyetinde özerk hale getirilerek Kazaklardan kesin sınırlarla ayrılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı Neriman Nerimanov ile ilgilidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.