Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: Konvansiyon 1795’te yeni bir anayasa yaptı. Yeni anayasaya göre yürütme yetkisi Direktuvar (Directoire) adı verilen 5 kişilik bir heyete bırakılmıştı. Yasama yetkisi ise biri 150 kişiden oluşan “İhtiyarlar”, diğeri 500 kişiden oluşan “Beş Yüzler” adı verilen iki meclise verildi. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: KLASİK DEMOKRASİNİN UYGULANMA BİÇİMLERİ Demokrasi algısı ve uygulanma biçimi yere ve zamana göre farklılıklar göstermiştir. Uygulamadaki farklılık; uygulanan toplumun toplumsal yapısından, kültürel birikiminden ve ihtiyaçlarından kaynaklanmıştır. Klasik demokrasi; • Parlamenter Sistem, • Başkanlık Sistemi • Meclis Hükümeti Sistemi olmak üzere üç şekilde uygulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Parlamenter sistemin beşiği İngiltere’dir. Oradan başlayarak diğer ülkelere yayılmıştır. Aşağıda açıkladığımız üzere uzun süren fakat uzlaşmayla oluşan geleneklere dayalı bir gelişme çizgisi izlemiştir. Parlamenter sistem parlamentoların olduğu bir sistem değildir. Parlamento demokratik sistemlerin temel taşıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yargılamaya 26 Haziran’da başlayan İstiklal Mahkemesi suikastın basit bir girişim olmadığı, suikastçıların; TBMM’deki II. Grup üyeleri, eski İttihatçılar ve TpCP üyelerinin birleşerek hükümeti devirmeyi hedefledikleri kanısına varmıştı. 12 Temmuz’da sanıkların savunmalarına geçildiğinde sanıklar arasında yer alan Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Cafer Tayyar Eğilmez mahkeme başkanının “savunma yapacak mısınız” sorusunu “Hayır” diye yanıtlayarak savunma yapma gereği duymamışlardı. Kararını 13 Temmuz 1926’da açıklayan mahkeme heyeti; sanıkları, suikast olayıyla ilgileri yönünden 4 gruba ayırmış, cezaları da buna göre belirlemişti. Mahkeme ilk gurupta bulunan 15 kişi hakkında idam kararı vermişti. Bunlar; Ziya Hurşit, Gürcü Yusuf, Laz İsmail, Çopur Hilmi, Sarı Efe Edip, Albay Rasim, İsmail Canbulat, Rüştü Dadaş, Ahmet Şükrü, Albay (Ayıcı) Arif, Abidin, Halis Turgut, Hafız Mehmet’ti.

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasası “ulusal egemenlik”, meclisin üstünlüğü gibi çok önemli kavramları siyasal yaşamımıza yerleştirdi. Ancak eksik bir anayasa idi. Ülke yönetiminde ayrıntılı hükümler getirilirken, yargı organları ve kamu özgürlüklerine yer verilmemişti. Anayasadaki bu boşlukların daha sonra çıkarılan yasalarla doldurulmasına çalışıldı

Yanıt Açıklaması: İki dereceli bir seçimle oluşan ve Ulusal Konvansion adı verilen yeni meclis 20 Eylül 1792’de toplandı. 21 Eylül’de krallığı kaldırarak Cumhuriyet’i ilân etti.

Yanıt Açıklaması: Herodot, MÖ 5. yüzyılda yaşamış Yunan tarihçidir. Bodrum yakınlarında dünyaya gelmiştir. “Tarihin Babası” olarak anılmasını sağlayan Herodot Tarihi’ni kaleme almıştır. Eserinde Yunanlar ile Persler arasında yapılan Pers Savaşlarını anlatmıştır. Verilen üç seçenek de doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Kral William geleneksel feodal düzeni benimsemiş, onu kendine özgü eklemlerle sürdürmeyi uygun bulmuş hatta kendisini geleneksel meclis olan Witan Meclisi’ne kral olarak onaylatmıştır.

Yanıt Açıklaması: İngiliz kralı çocuk bırakmadan ölünce yerine 1714’te Alman asıllı George I geçti. Yeni kral İngilizce bilmediği için hükümet toplantılarına katılmamaya başladı. Hükümet üyeleri arasında koordinasyonu sağlamak ve alınan kararları krala iletmek üzere hükümet üyelerinden birinin öne çıkmasıyla başbakanlık kurumu oluştu. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi kavramı; MÖ.5.yüzyılda Yunan tarihçisi Herodot tarafından kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mustafa Kemal Paşa konuyu 31 Ekim’de toplanan I. Müdafaa-i Hukuk Grubu (I. Grup) toplantısına götürdü ve burada Saltanatın kaldırılmasının zorunlu olduğunu belirtti. Ayrıca Keçiören’de Saltanat’ın kaldırılacağından kaygı duyan Rauf Bey’i de odasına çağırarak, Saltanat ile Hilafeti birbirinden ayıracaklarını söyledi ve ondan Saltanat’ın kaldırılması konusunda bir konuşma yapmasını istedi. 1 Kasım 1922’de toplanan TBMM, Saltanatın kaldırılmasını uzun uzun tartıştı. Rauf Bey de Saltanatın kaldırılmasını destekleyen bir konuşma yaptı hatta daha da ileri giderek o günün bayram olmasını istedi. Görüşmeler sırasında Mustafa Kemal Paşa da egemenliğin ulusa geçtiğini, ulus temsilcilerinden oluşan TBMM’den başka bir saltanat makamının olmadığını açıklayarak tarihten örnekler verdi, Hilafet ile Saltanat’ın birbirinden ayrılabileceğine işaret etti. Oturum başkanı kararın oybirliği ile benimsendiğini belirtirken, bir kişi karşı olduğunu söyledi ve kararın oy çokluğu ile alındığını vurgulamak istedi. TBMM 1 Kasım 1922 günü şu kararı aldı. 1. Anayasa ile Türkiye halkı, egemenlik ve hükmetme haklarını gerçek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin manevi kişiliğinde bırakılması ve bölünmesi ve verilmesi mümkün olmamak üzere temsile ve doğrudan doğruya kullanmaya karar verdiği için, Misak-ı Milli sınırları içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nden başka hükümet biçimi tanımaz. Buna göre Türkiye halkı, kişisel egemenliğe dayalı olan İstanbul’daki hükümet biçimini 16 Mart 1920’den itibaren sonsuzluğa kadar tarihe karışmış saymıştır. 2. Halifelik yüksek Osmanlı ailesine ait olup, Halifeliğe, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ailenin içinden bilim ve ahlakça en üstün durumda olanı seçilir. Türkiye Devleti Halifelik makamının dayanağıdır.

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan'daki Atina Devleti doğrudan demokrasiye örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1 Kasım 1922’de toplanan TBMM, Saltanatın kaldırılmasını uzun uzun tartıştı. Rauf Bey de Saltanatın kaldırılmasını destekleyen bir konuşma yaptı hatta daha da ileri giderek o günün bayram olmasını istedi

Yanıt Açıklaması: Mahalli düzeyde de olsa ülke yönetimine katılma bu yıllarda başladı. Bunun ilk örneği Muhassıllık Meclisleri oldu.

Yanıt Açıklaması: 31 Mart İsyanını bastıran ordu Hareket Ordusu'dur.

Yanıt Açıklaması: Nitekim Halk Partisi grubunda görüşülen öneriler 3 Mart 1924 günü TBMM’ye getirildi. Aynı gün çıkarılan 429 sayılı “Şeriye ve Evkaf ve Erkânı Harbiye-i Umumiye Vekâletlerinin İlgasına Dair Kanun” ile din ve ordu siyaset dışında bırakıldı. 430 sayılı “Tevhid-i Tedrisat Kanunu” ile ülkedeki tüm öğretim kurumları Maarif Vekâleti’ne bağlandı. Devrimi yürütecek laik düşünceli gençlerin yetişmesinin önü açıldı. 431 sayılı “Hilafetin İlgasına ve Hanedanı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun”la da laik cumhuriyetin, iktidarı dinsel bir kurum ile paylaşamayacağı düşüncesi pekiştirildi. Yasa ile de Halifelik kaldırılarak Osmanlı ailesinin erkek-kadın üyelerinin ve damatlarının bir daha dönmemek üzere yurt dışına çıkarılmaları kararlaştırıldı.

Yanıt Açıklaması: 25 Nisan 1920’de “Muvakkat İcra Encümeni (Geçici Yürütme Kurulu)” adıyla hükümet kuruldu. Bu kurula seçilen üyeler şunlardı: Celalettin Arif,Cami ,Bekir Sami,Fevzi Paşa,Hamdullah Suphi,Hakkı Behiç. A seçeneğindeki Dr. Rıza Nur ise 3 Mayıs’ta yapılan seçimler sonucu oluşan hükümette Maarif Bakanı olarak görev almıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya göre Padişah İslam’ın koruyucusu ve Osmanlı halkının hükümdarıydı. Yürütme kuvvetinin başıydı. Ama yaptığı işlerden sorumlu değildi. Sadrazamın, şeyhülislamın ve Heyet-i Vükelanın tayin ve azil yetkisi de padişaha aitti. Hükümet meclise karşı değil padişaha karşı sorumluydu. Kanun teklif etme hakkı hükümete tanınmıştı. Ancak teklifin kanunlaşması Padişahın onayına bağlıydı.

Yanıt Açıklaması: Nispi Temsil: (oransal temsil) Bu sistemde partiler oyları oranınca milletvekili çıkarırlar. Nispi temsil sistemi ile değişik fikir ve siyasi görüşler parlamentoya girer. Azınlıkların meclislerde temsili ancak bu sistemle mümkün olur. Bu sistemle ülkedeki parti sayıları çoğalır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi kavramı; MÖ.5.yüzyılda Yunan tarihçisi Herodot tarafından kullanılmıştır.