Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: Nispi temsil sisteminde siyasal partiler seçimlerde aldıkları oyları oranınca milletvekili çıkarırlar.

Yanıt Açıklaması: Uzun tartışmalardan sonra TBMM, 20 Ocak 1921’de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nu kabul etti. Yeni Türkiye Devleti’nin bu ilk anayasası 23 madde ve 1 ekten oluşuyordu.

Yanıt Açıklaması: Mahkemeler; asker kaçakları ve kaçanlara yardım edenler ile vatana ihanet yasasının suç saydığı eylemleri yapanlara, siyasal amaçlı suikastta bulunanlara, asker ailelerine tecavüz edenlere ve seferberlikte taşıt aracı komisyonlarında görevlerini kötüye kullanan görevlilere ilişkin davalara bakacaklardı.

Yanıt Açıklaması: 13 Eylül 1920

Yanıt Açıklaması: Padişah, Tanzimat Fermanı’nda amacının eski dönemlerdeki anlayışlardan farklı olarak yalnız din ve devleti değil, ülkeyi ve milleti de kalkındırmak olduğuna dikkati çekmişti. Bu yaklaşım halkın devlet için değil, devletin halk için var olduğu düşüncesinin de ifadesiydi.

Yanıt Açıklaması: Mustafa Kemal Paşa Meclis içerisinde var olan gruplardan (İstiklal, Islahat, Tesanüt, Halk Zümresi vs.) güçlü bir grup oluşturup meclis çalışmalarını daha işlevsel kılmak istedi ve I. Müdafaa-i Hukuk Grubu’nu kurdu.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da Aydınlanma Dönemi’nin düşünürleriyle birlikte tekrar gündeme getirilmiştir. 17. yüzyılda İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi kavramı; MÖ.5.yüzyılda Yunan tarihçisi Herodot tarafından kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Başta Refet Bele ve Adnan Adıvar olmak üzere hükümete güvenoyu vermeyen milletvekillerinden kimileri oylamanın yapıldığı gün Halk Partisi’nden istifa ettiler. Sonraki günlerde de istifalar sürdü. Kısa sürede istifa ederek bağımsız kalan milletvekili sayısı 29’a yükseldi. Bu 29 milletvekili 17 Kasım 1924’te Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’ni (TpCP) kurdu.

Yanıt Açıklaması: Ağustos 1920’de iç politikada izlenecek yolu saptamak amacıyla hazırlanan Halkçılık Programı Meclisin özünde var olan gruplaşmaları da su yüzüne çıkardı. Ancak bunların hiçbirinin sayısal gücü Meclisi istenilen düzeyde çalıştırmaya yeterli olmadı. Gruplara dayanılırsa, meclis çalışmalarının daha düzenli bir hale geleceği sanılmıştı. Ancak bu beklenti gerçekleşmedi. Gerçekten 1920’nin sonları ile 1921 yılının başlarında, meclisin içi karışık, düzeni bozuktu. Ankara, en bunalımlı günlerini yaşamaktaydı. Bundan yararlanan grupçular, birbirleriyle mücadelelerini daha da artırmışlardı.

Yanıt Açıklaması: Anayasa tasarısı 9 Mart 1924’te TBMM’de görüşülmeye başlandı. Eleştiri ve tartışmalar başlıca dört nokta üzerinde yoğunlaştı. Bunlar; Anayasanın kurucu meclisçe hazırlanması gerektiği, millet meclisi yanında ikinci bir meclisin de gerekli olduğu, cumhurbaşkanına verilmek istenen meclisi dağıtma yetkisi ve cumhurbaşkanının veto yetkisi idi.

Yanıt Açıklaması: Britanya Adası’nda 11. yüzyıla gelinceye değin güçlü yönetimler oluşturulamamıştır. Feodal sistem burada da egemen olmuştur. Ancak Normanların burayı işgal etmesinden sonra güçlü bir siyasal yapı ortaya çıkmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi ülkeyi yönetenlerin yönetme yetkisini görünmez soyut güçlerden değil, somut güçlerden yani yönettiği halktan almasını öngören bir sistemdir. Bunun göstergesi ise seçimdir. Seçim, klasik demokrasinin temel dayanağıdır. Halk, iradesini seçim sandıklarında gösterir. Bu nedenle seçme hakkı, seçim özgürlüğü ve seçimin düzgün yapılması klasik demokrasinin önemli göstergeleridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere'de II. Charles tarafından 1679'da imzalanan ve kişi güvenliğini kapsayan belge Habeas Corpus Act adlı belgedir.

Yanıt Açıklaması: Başkanlık sistemlerinde başkanın yada onun atadığı hükümet üyelerinin yasama organından güvenoyu alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Meclis-i Mebusan’da 69’u Müslüman, 46’sı gayrimüslim olmak üzere toplam 115 mebus yer aldı.

Yanıt Açıklaması: Yarı doğrudan demokraside, doğrudan demokrasi ile temsili demokrasi arasında bir modeldir. Her iki tipin özelliklerini de içerir. Bunda da özgür, adil ve düzenli seçimler temel unsurdur. Halk kendilerini temsil edeceklere yetki vermektedir. Ancak kimi zaman yurttaşlar söz söyleme, karar verme yetkisini temsilcileri yerine kendisi kullanmaktadır. Bunu da “Halk Oylaması (Referandum)”, “Halk Vetosu” ve “Halk Girişimi” gibi çeşitli adlar altında yapmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 23 Nisan 1920’de açılan BMM, her şeyden önce kendi varlığına yasal dayanak bulmak durumundaydı. Gerçekten de olağanüstü şartlar altında oluşmuş bir meclisin, 1876 Kanun-u Esasi hükümlerine göre çalışması mümkün değildi. Bu nedenle BMM ilk açıldığı andan itibaren kanunlaştırma hareketlerine büyük önem verdi. Mustafa Kemal Paşa da 24 Nisan’da “...Ülkeyi bölünme ve çöküntü tehlikesinden kurtarmak için derhal milletin tüm güçlerini esaslı bir teşkilatla birleştirmek gerekir....” diyerek bu konuya dikkati çekmişti.

Yanıt Açıklaması: Bu konsey Atina’yı oluşturan 10 kabile ve 139 yerel birimi temsil edecek şekilde yapılandırılmıştı. Her kabileden kura ile seçilen 50 kişi bir yıllığına Beş Yüzler Konseyi’nde kabilesini temsil ediyordu. Konsey üyelerine toplantı başına para ödenirdi. Konsey haftanın her günü toplanırdı. Bunlar içlerinden bir kişiyi 24 saat görev yapmak üzere seçerlerdi. Verilen üç seçenek de doğrudur.

Yanıt Açıklaması: İlkçağ demokrasilerini en iyi yansıtan yer Atina idi. Doğru cevap A'dır.