Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: 5 Ekim 1918’de Talat Paşa başkanlığındaki İttihat ve Terakki Hükümeti Wilson prensipleri çerçevesinde mütareke isteğinde bulundu. 8 Ekim 1918’de Hükümet istifa etti. Yeni kurulan Ahmet İzzet Paşa hükümeti 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi’ni imzaladı. Doğru cevap C dir.

Yanıt Açıklaması: Meclis, önceden belirlenen programa göre 23 Nisan 1920 Cuma günü Ankara’da bulunan 115 milletvekilinin katılımıyla saat 13.45'te açıldı. Açış konuşması en yaşlı üye sıfatıyla Sinop Milletvekili Şerif Bey(Alkan) tarafından yapıldı.

Yanıt Açıklaması: Parlamentoya karşı yürütme gücünü oluşturan hükümetin sorumlu olduğu Parlamenter sistemdir.

Yanıt Açıklaması: Mebusan Grubu

Yanıt Açıklaması: 9 Mayıs 1920’de, Büyük Millet Meclisi’nin özgür oylarıyla seçilen Yeni Türkiye’nin ilk hükümeti, izleyeceği politikayı belirlemek üzere bir hükümet programı hazırlayarak BMM’nin onayına sundu. Bu programa göre hükümetin dış politikadaki amacı; başkenti esaret ve baskı altında tutan devletleri, Milli Misak çerçevesinde Türklerin bağımsızlığına saygılı kılmaktı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: TBMM’yi “olağanüstü yetkili bir meclis” olmaktan çıkaran 1924 Anayasası 102. maddesiyle anayasanın nasıl değiştirileceğini hükme bağlayarak TBMM’nin kuruculuk niteliğine son vermişti. Ulus egemenliğine dayanan cumhuriyet güvence altına alınmış, “Türklük” etnik değil, tamamen hukuksal bir kavram olarak ele alınmıştı. 88. maddeye göre “Türkiye’de din ve ırk ayırt edilmeksizin vatandaşlık bakımından herkese Türk denir” denilerek hem ırka hem de dine dayanan vatandaşlık tanımı reddedilmişti. 1924 Anayasası esnek ve geliştirici hükümlere de açıktı. Bu sayede devrimler geliştikçe bu gelişim, yapılan değişikliklerle Anayasaya yansıtılabildi. Bu yönde ilk ve en önemli değişiklik 10 Nisan 1928’de yapıldı. 2. maddede yer alan devletin dininin İslam olduğu hükmü ile 26. maddede TBMM’nin görevleri arasında en başta sayılan “dinsel hükümlerin yerine getirilmesi” yükümlülüğü kaldırıldı. Ayrıca 16. ve 38. maddelerde bulunan milletvekillerinin ve cumhurbaşkanının göreve başlarken yapacakları ant içme formülündeki dinsel sözcük kaldırıldı. Bu değişikliklerle anayasa laikleştirilirken devletin hangi dinden olursa olsun yurttaşlarına eşit yaklaşmasının önündeki engel de kaldırılmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Meclisi oluşturan kişi ve grupların sosyo-ekonomik ve kültürel yapılarından kaynaklanan düşünce ayrılıkları sonucunda, Halk Zümresi, Tesanüd(Dayanışma) Grubu, İstiklal Grubu, Islahat(Reform) Grubu, İttihatçı Grup, Muhafaza-i Mukaddesat Cemiyeti ve Müdafaa-i Hukuk Grupları kuruldu.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de 1928’de, Fransa’da 1944’te, İtalya’da 1946’da, İsviçre’de 1971’de kadınlar eşit oy hakkına sahip olmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Bir devlet şekli olarak Cumhuriyet düşüncesi ilk kez Romalılarla birlikte ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’da ikinci önemli değişiklik ise 5 Aralık 1934’te gerçekleştirildi. TBMM, ulus egemenliğini benimsemesine karşın o güne değin siyasal haklar yalnızca erkekler tarafından kullanılıyordu. Ulusun yarısının temsilcilerini seçememesi ve parlamentoda temsil edilememesi Türk demokrasinin en büyük eksikliği idi. 5 Aralık’ta anayasada yapılan değişiklikle kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi ile bu eksiklik de giderildi. Böylece Türkiye Cumhuriyeti Anayasası pek çok Avrupa ve Asya ülkesinden çok daha önce demokratik bir niteliğe kavuşturulmuş oldu.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi ülkeyi yönetenlerin yönetme yetkisini görünmez soyut güçlerden değil, somut güçlerden yani yönettiği halktan almasını öngören bir sistemdir. Bunun göstergesi ise seçimdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Meclis Hükümeti Sistemi’nde tüm yetki mecliste toplanmıştır. Hükümet üyeleri meclisçe belirlenir. Hükümet üyeleri tek tek meclisçe seçilir ve tek tek ya da toplu olarak meclise karşı sorumludur. Bu nedenle meclis istediği zaman hükümet üyelerinden birini ya da tümünü görevden alabilir. Başbakan yoktur. Meclis, hükümetin aldığı kararların uygulanmasını durdurabilir, değiştirebilir. Bu nedenle hükümet Meclisin çizdiği sınırlar içinde hareket etmek zorundadır. Yürütme ile yasama arasında görüş farklılığı oluştuğunda yürütme yasamaya uymak zorundadır. Yasama hükümeti düşürebilir, ama hükümet meclisi feshedemez. Devlet başkanlığı yoktur. Meclisçe seçilen bir kişi bu görevi yerine getirir. Meclis sürekli çalışma halindedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi kavramı; MÖ.5.yüzyılda Yunan tarihçisi Herodot tarafından kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 25 Nisan 1920

Yanıt Açıklaması: Parlementer sistem klasik demokrasinin uygulama biçimleri içerisinde yer alır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi algısı ve uygulanma biçimi yere ve zamana göre farklılıklar göstermiştir. Uygulamadaki farklılık; uygulanan toplumun toplumsal yapısından, kültürel birikiminden ve ihtiyaçlarından kaynaklanmıştır. Klasik demokrasi; • Parlamenter Sistem, • Başkanlık Sistemi • Meclis Hükümeti Sistemi olmak üzere üç şekilde uygulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa'da İkinci Cumhuriyet dönemi 1848-1870 yılları arasında yaşanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 23 Nisan 1920’de çalışmalarına başlayan TBMM; ittihatçı, itilafçı, İslamcı, Osmanlıcı, liberal, Bolşevik, çiftçi, işçi, tüccar, aşiret reisi, öğretmen, politikacı olmak üzere çok farklı düşünce ve sosyal tabandan ulus temsilcilerini içinde barındırıyordu. Birleştikleri konu; vatanın kurtuluşu idi.

Yanıt Açıklaması: Başkanlık sistemi katı bir güçler ayrılığına dayanır. Başkan; hem devlet başkanı hem hükümet başkanıdır. O nedenle yürütmeden o sorumludur. Başkan siyasi olarak yasama organına karşı sorumlu olmadığı için ona hesap vermez. Dolayısıyla başkanın ya da onun atadığı hükümetin kongreden güvenoyu alma gibi bir zorunluluğu yoktur. Hükümet üyelerini başkan atadığı için onlar da başkana karşı sorumludur.

Yanıt Açıklaması: İlk kez Mezopotamya’da MÖ. 4 binlerde görülen devlet, kısa sürede diğer coğrafyalara da yayılmıştır.