Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: 15 Ağustos 1984’te Eruh ve Şemdinli’de PKK’nın büyük ölçekli silahlı eylemini gerçekleştirmesi yıllarca sürecek olan terör olaylarının da fitilini ateşlemiş oldu. Olayın Türkiye açısından ne denli maddi ve manevi sorunlara yol açacağı sonraki günlerde anlaşılacaktı. Önceki yıllardan devralınan yüksek enflasyon ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da PKK’nın faaliyetleriyle başlayan ve ülkenin diğer yörelerinde zaman zaman görülen terör olayları, uzun yıllar Türkiye’nin gündeminden düşmeyecek ve hemen her seçim döneminde vaatler paketinde yer alacak, hükümetlerin programlarını etkileyecekti. Anavatan Partisi’nin iktidara gelmesiyle birlikte Türkiye’nin dış politikasında ve ekonomik politika tercihlerinde ciddi değişiklikler görüldü. Sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel alandaki gelişmelere bağlı olarak Türk toplumunun değerlerinde de bir farklılaşma ortaya çıktı. Diğer yandan bu rahatlama ortamında bazı yeni siyasal partiler de kuruluş çalışmalarını tamamladılar. Rahşan Ecevit’in başkanlığında Demokratik Sol Parti (DSP) kurulurken, Muhafazakâr Parti de, Milliyetçi Çalışma Partisi adıyla siyasi alandaki varlığını devam ettirme kararı aldı. ANAP’ın birinci iktidar döneminde siyasi açıdan belki de en önemli olay, 12 Eylül askeri darbesi sonrasında siyasi yasaklı duruma düşen 1980 öncesinin siyasetçileriyle ilgili olarak yapılan halk oylamasıdır. Turgut Özal ve arkadaşları tarafından verilen Anayasa değişikliği önerisinin kabul edilmesi sonucunda, seçmen yaşı 21’den 19’a indirildi, 400 olan milletvekili sayısı 450’ye çıkarıldı ve siyasi yasakların kaldırılmasıyla ilgili olarak da halk oylaması yapılması kararı alındı. Turgut Özal ve ANAP’ın “hayır” propagandası yaptıkları halk oylaması, 6 Eylül 1987’de gerçekleştirildi ve yasakların kaldırılması %50.16’lık bir “evet” oy oranıyla kabul edildi. Böylece pek çok eski siyasetçi yaklaşık yedi yıl sonra, yeniden siyaset yapma imkânına kavuşmuş oldu.

Yanıt Açıklaması: 1 Haziran 1958’de parlamento General de Gaulle’eyi hükümet başkanlığına getirdi ve Ona yeni bir anayasa yapma yetkisi verdi. Hazırlanan Anayasa 28 Eylül 1958’de halk oylamasına sunuldu. Halkın %80’i kabul oyu verdi. Böylece Fransa’da 5.Cumhuriyet dönemi başladı.

Yanıt Açıklaması: Anayasanın bu denli yüksek bir oyla kabul edilmesinde; 1980 öncesindeki kaotik ortamın halkta derin izler bırakmasının, eski siyasi iktidarlara olan güvensizliğin devam etmesinin, basın-yayın organlarının sıkı bir denetim altında tutulmasının, Anayasa hakkında yorum ve değerlendirme yapma yasağının getirilmesinin etkili olduğu söylenebilir. Doğru cevap B dir.

Yanıt Açıklaması: CHP, çok partili hayatın ilk genel seçimlerinin 21 Temmuz 1946’da yapılmasına karar verdi. Türkiye’de ilk kez, iktidar ile muhalefet arasında ciddi bir seçim yarışı yaşandı.

Yanıt Açıklaması: Çorum’da, Malatya’da ve Maraş’ta toplumsal olaylar yaşanmıştır. Doğru cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: Liberal Demokrat Parti

Yanıt Açıklaması: Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Türkiye Cumhuriyeti'nin 1982 Anayasası ile belirlenen yükseköğretim sisteminin temel esaslarına göre oluşturulan bir kuruluştur.

Yanıt Açıklaması: İsmet İnönü’nün Atatürk’ün ölümünden sonra Cumhurbaşkanı olduğu dönemde Türkiye’de tek parti olarak Cumhuriyet Halk Partisi bulunuyordu. Ancak İnönü, 1939 seçimlerinden sonra Meclis’te Müstakil (Bağımsız) Grup adı altında bir grup oluşturdu. Ardından 18 Temmuz 1945 tarihinde Milli Kalkınma Partisi ve 7 Ocak 1946 tarihinde ise Demokrat Parti kurularak çok partili yaşama geçildi.

Yanıt Açıklaması: 29 Eylül 1960

Yanıt Açıklaması: 1961

Yanıt Açıklaması: Fethi Bey ve SCP yöneticileri Cumhurbaşkanının başlangıçtaki tarafsızlığını bozması karşısında Mustafa Kemal ile karşı karşıya kalmak istemediler. Yaptıkları bir toplantının ardından 17 Kasım 1930’da partilerini kapattılar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Parlamento ile hükümetin feshedildiği, siyasî parti ve sendikaların faaliyetlerinin durdurulduğu Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren tarafından kamuoyuna açıklandı. Darbeden çok kısa bir süre sonra 12 Eylül 1980 öncesi olayların izle­rini ortadan kaldırmak için sorumlu görülen kişilerin yargılanmasına hemen başlandı ve caydırıcı olması için kısa yargı süreçlerinde idam dâhil, çok ağır cezalar verilerek hemen infaz edildi. Askeri darbe sonucunda Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumu dışındaki bütün dernekler ile siyasal partiler kapatıldı. Diğer yandan basın-yayın kuruluşları ile sendikalar ve eski siyaset­çiler üzerindeki baskılar daha da arttı. Milli Güvenlik Konseyi siyasi partilerin eski yöneticilerinin demeç vermelerini ve yazı yazmalarını yasakladı. Aynı za­manda eski siyasetçileri övme, yerme ve eleştirmeye de yasak getirdi. Bu arada daha önce faaliyetleri durdurul­muş olan siyasal partilerin feshedildiğine dair kanun, 16 Ekim 1981’de Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylandı.

Yanıt Açıklaması: Ankara’da Ülkü, Bursa’da Uludağ, İzmir’de Fikirler, Manisa’da Gediz, Afyon’da Taşpınar ve Diyarbakır’da Karacadağ dergileri yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Büyük Türkiye Partisi’nin, feshedilmiş bir partinin (Adalet Partisi) devamı olduğu gerekçesiyle Güvenlik Konseyi kararı ile kapatılması, 12 Eylül yönetiminin 1980 öncesindeki siyaset anlayışının geri gelmesini önleme konusunda ne denli kararlı olunduğunu gösterdi. Doğru cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: Laiklik tartışmalarının, devlet-mafya ilişkilerinin, milletvekili istifalarının, iktidar-muhalefet çatışmalarının yoğun olarak yaşandığı bir dönemde, 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu toplantısında Türk siyasi tarihine damgasını vuracak kararlar alındı.

Yanıt Açıklaması: CHP’nin ilk kurultayı 1919 yılında yapılan Sivas Kongresi olarak kabul edilmiştir. Atatürk

Yanıt Açıklaması: Demokrat Parti 1950 seçimlerini kazanarak kesintisiz 10 yıl iktidarda kalmıştır. Doğru yanıt: C'dir.

Yanıt Açıklaması: Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının ikinci döneminde Anayasa çalışmalarına daha da hız verildi. Hazırlık döneminden başlayarak yürürlüğe girmesiyle birlikte anti demokratik yapısı nedeniyle üzerinde tartışmalar yapılan 1982 Anayasası’nda, en kapsamlı değişiklikler Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidarda olduğu dönem­de gerçekleştirildi. 2003-2013 yılları arasındaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidarı dönemin­de, bir başka deyişle Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlık yıllarında Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde çok ciddi yapısal değişikliklere gidildi. Dış politikada hem Avrupa Birliği ile olan ilişkiler geliştirildi hem de Türk ve İslam dünyasına dönük yeni politik anlayışlar hayata geçirildi. Güneydoğu’daki terörün sona erdirilmesi konusunda da önemli adımların atıldığı yaklaşık 10 yıl boyunca, bir yandan yeni bir Anayasa hazırlanması çalışmalarına hız verilirken, diğer yandan mevcut Ana­yasada ciddi değişikliklere gidildi. Memurların özlük hakları toplu sözleş­mede düzenlenebilecek; memurlar, disiplin cezalarını yargıya götürebilecek; İdare Mahkemeleri ve Danıştay, “yerindelik” denetimi yapamayacak, “kamu yararı” ge­rekçesiyle karar alamayacak; Yüksek Askeri Şûra kararıyla ordudan ilişiği kesilen subaylar yargıya başvurabilecek, ancak terfi işlemleri ve kadrosuzluk nedeniyle al­baylıktan veya generallikten emekliye ayrılanlar geri dönemeyecek; Anayasa Mah­kemesi 17 üyeden oluşacak; Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek, 65 yaşını dolduran emekliye ayrılacak; Anayasa maddelerinin iptaline ve partilerin kapatılmasına 17 üyeden en az 12’sinin oyuyla karar verilebilecek; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 22 asil ve 12 yedek üyeden oluşacak; meslekten çıkarılan hâkim ve savcılar yargıya başvurabilecek; olağan yargı yollarını tüketen kişiler Av­rupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden önce Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvu­ru yapabilecek; TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları da görevleriyle ilgili suçlamalarda Yüce Divan’da yargılanabilecektir.

Yanıt Açıklaması: Eskişehir

Yanıt Açıklaması: CHP’nin ikinci Kurultay’ı TBMM seçimlerinin yenilenmesinden sonra 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında yapılmıştır. Kurultay’a 316’sı milletvekili, 62’si de­lege olmak üzere toplam 378 kişi katılmıştır. Bu kurultayın en önemli belgeleri Atatürk’ün “Büyük Nutku”, “Cumhuriyet Halk Fırkası Nizamnamesi (Tüzüğü)” ve “Umumi Riyasetin (Genel Başkanlığın) Beyannamesi”dir.