Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: Parlamenter sistemin beşiği İngiltere'dir.

Yanıt Açıklaması: Abdülkadir Kemali Bey’in, “Masuniyet-i Şahsiye Kanunu” teklifinin TBMM’ce kabul edilmesi II. Müdafaa-i Hukuk Grubunun en önemli başarısı olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası iki temel ilke üzerinde inşa edilmiştir. “Cumhuriyet” ve “Güçler Birliği” esasları baş ilkelerdir.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi; Yunanca Demos (halk) ile Kratos (iktidar) sözcüklerinin bir araya gelmesinden oluşmuş bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: 29 Nisan 1920

Yanıt Açıklaması: Birinci Cumhuriyet Dönemi’nde Fransa’da anayasal düzen benimsenmiştir. Devleti yöneteceklerin anayasal sınırlar içinde kalması kabul edilmiştir. Bireylerin hakları ve özgürlükleri anayasa ile güvence altına alınmıştır. Ulus egemenliği ilkesi yerleşmişti. Egemenliğin ulusa ait olduğunu monarşistler de benimsemişti.

Yanıt Açıklaması: I. TBMM genç bir meclisti. Çoğunluğu 30-40 yaş grubundandı(% 70). En gençleri 25, en yaşlısı 77 yaşındaydı. Milletvekillerinin genç olmasının yanı sıra, öğrenim düzeyleri de yüksekti. %44’ü Yüksek Öğretim mezunu idi. Bu durum meclisin devrimci bir nitelik kazanmasında etkili idi.

Yanıt Açıklaması: Atina’da yargı işlevi yurttaşlarca seçilen jüri üyelerince yerine getirilirdi. Jüri üyeleri her yılın başında kura ile belirlenirdi. Her kabileden eşit jüri üyesi alınırdı. Jüri üyesi olabilmek için; yurttaş haklarına sahip olmak, mali sorumluluklarını yerine getirmiş bulunmak ve 30 yaşından büyük olmak gerekiyordu. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sistem, yönetime katılma hakkına sahip yurttaşların bir meydanda toplanarak sorunları görüşmesi ve oylarını vermesi esasına dayanır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasilerde sınırsız özgürlük yoktur. Özgürlüklerin sınırlarını yasalar belirler. Temel hak ve özgürlüklerin sınırları başta anayasa olmak üzere temel pozitif hukuk metinlerinde belirlenmiştir. Bunları devlete karşı koruyacak önlemler de alınmıştır. Artık çağdaş demokrasi insan haklarını ölçü almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Her siyasal sistemin olduğu gibi klasik demokrasinin de ana unsurları vardır. Bu unsurların eksikliği demokrasinin varlık nedenini sakatlamaktadır. Ancak bu unsurların bir anda ortaya çıktığını söylemek de zordur. Zaman içinde bu unsurlar belirginleşmiştir. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Yetkilerin Sınırlandırılması Temel Hak ve Özgürlüklerin Güvence Altına Alınması Eşitliğin Sağlanması Seçim Muhalefet Çoğunluğun Yönetme Hakkı Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Halk jürileri yılda 200 kez toplanıyordu. Jüri üyelerinin sayıları ise davanın konusuna göre değişiyordu. Örneğin; değeri 1000 drahmi altında bulunan hukuk davaları 201, daha yukarı olanlar ise 401, 501 kişilik jürilerde görüşülürdü. Büyük siyasi davalara ise daha çok kişiden oluşan jüriler bakıyordu.

Yanıt Açıklaması: Mustafa Kemal Paşa, yeni devlete Cumhuriyet adının verilmesi için Türkiye’nin uluslararasındaki yerini almasını beklemeyi uygun görmüştü. 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması ile de bu aşamaya ulaşıldı.

Yanıt Açıklaması: Kanun-ı Esasi’nin ilanı Balkan sorununu görüşmek için İstanbul’da toplanan uluslararası Tersane Konferansı’nın açılışına denk getirildi. Böylece büyük devletlerin ıslahat bahanesiyle devletin iç işlerine karışmalarının önü alınmaya çalışıldı. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan demokrasi, demokrasinin doğduğu dönemde İlkçağın kent devletlerinde uygulanmıştır. Sistem, yönetime katılma hakkına sahip yurttaşların bir meydanda toplanarak sorunları görüşmesi ve oylarını vermesi esasına dayanır. Kent devletinden çıkılarak devletlerin geniş alanlara yayılması ve kapsadığı insan sayısının çoğalması bu uygulamayı olanaksız kılmıştır. Bu uygulamada 20 yaşın üzerinde, mülk sahibi erkekler yurttaş sayılmıştır. Kadınlar, köleler, yabancılar yurttaş sayılmadıkları için yönetime katılma hakları da yoktu. Yurttaş olma özelliğine sahip insanlar belirli yerde toplanarak yasama görevine doğrudan katılıyorlardı. Dolayısıyla yurttaşlar yasal düzenlemeler yanında kamu görevlilerinin belirlenmesinde de aktif rol oynuyorlardı. Yürütme görevini ise kendi aralarından belirledikleri bir grup insan yapıyordu. İlkçağ demokrasilerini en iyi yansıtan yer Atina idi. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Paşaların istifasını bir “komplo” olarak değerlendiren Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, sorunu temelden çözmeye, orduyu siyasetten ayırmaya yöneldi. Bu amaçla milletvekilli olan ordu komutanlarından Meclis’teki görevlerini bırakmalarını istedi. Onun bu isteğine ilk olumlu yanıt Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak’tan geldi. Çakmak, milletvekilliğini bıraktı. Kolordu Komutanı bulunan İzzettin Çalışlar, Ali Hikmet Erdem, Şükrü Naili Gökberk, Fahrettin Altay da milletvekilliğinden istifa ederek kolordularının başına döndüler. Seçim bölgelerindeki halkla görüştükten sonra karar vereceklerini bildiren komutanlardan III. Ordu Müfettişi Cevat Çobanlı milletvekilliğini bırakırken, VII. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Eğilmez Meclis’te Kazım Karabekir ve Ali Fuat Cebesoy’a katıldı.

Yanıt Açıklaması: Soru kökünde halk vetosu hakkında bilgi verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Fesih yetkisini öngören 25. madde 23 Mart’ta 130 milletvekilinin katılımı ile yapılan oylamada 127 red ve bir çekimser oyla kabul edilmedi. Veto yetkisini öngören 36. madde ise Teşkilatı Esâsiye ve bütçe yasaları dışarıda bırakılarak, ‘ilânı uygun bulunmayan yasaların on gün içinde yeniden görüşülmek üzere’ Meclise gönderilmesi şeklinde yeniden düzenlenerek benimsendi. Böylece Türk Anayasa Tarihi’nin en uzun süre yürürlükte kalan Anayasası 20 Nisan 1924’te TBMM’de kabul edildi, 24 Mayıs’ta da yürürlüğe girdi.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Ferman'ı II. Mahmud'un ölümüyle tahta geçen Abdülmecit tarafından 3 Kasım 1839'da ilan edilmiştir.