Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi

Yanıt Açıklaması: Dönemi için oldukça ileri bir çalışma olan yeni Seçim Yasası’nın, siyasi istikrarı korumak adına bir seçim bölgesinde seçime katılan partiler arasında en fazla oyu alan parti, o bölgedeki bütün milletvekillerine sahip olmasını öngören çoğunluk sistemini kabul etmesi ise çeşitli sakıncalara kapı aralıyordu.

Yanıt Açıklaması: Türk siyasi tarihinde, 27 Mayıs 1960 tarihindeki askeri müdahaleyle başlayan müdahaleler ve muhtıralar döneminin belki de önemli halkası, 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesidir. Özellikle 1975 yılından sonra hız kazanan öğrenci olayları, grevler, ağır ekonomik bunalımlar, siyasi istikrarsızlıklar, siyasi cinayetler ve toplumsal çatışmalar ülkeyi iç savaş ortamına getirmişti. Uzlaşma kültüründen yoksun sivil siyasetin çözüm üretmekte yetersiz kalması, toplumun en güvendiği kurum olan Silahlı Kuvvetlerden beklentilerini de arttırmıştı. Çorum’da, Malatya’da ve Maraş’ta yaşanan toplumsal olaylara, 1980 yılının yaz aylarında eski Başbakanlardan Nihat Erim’in ve DISK Genel Başkanı Kemal Türker’in öldürülmeleri de eklenince Türkiye’nin geri dönülemez bir noktaya geldiği pek çok kişi tarafından anlaşılmıştı. Bütün bunlara karşın siyaset arenasındaki kısır tartışma ortamının devam etmesi, Silahlı Kuvvetlerin yönetime el koymasını kaçınılmaz bir hale getirmişti.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası Cumhuriyet tarihimizin en demokratik ve özgürlükleri genişleten anayasası olarak kabul görmüştür.

Yanıt Açıklaması: İlk Halkevi 1932 yılında Ankara'da kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: DP, 1950-1954 döneminde ekonomik yatırımlar yaparak, büyük başarılar elde etti. Türkiye, rekor ekonomik büyüme rakamlarını yakaladı. Ekonomik gelişim, sosyal ve siyasal değişimin önünü açtı. Dönem bir af kanunuyla başladı ve birçok alanda sosyal ve siyasal hakları genişleten düzenlemeler yapıldı. DP, toplumsal hayatta ve ekonomik alanda sağlanan başarıları 1954 seçimleriyle sandığa yansıttı. Cumhuriyet tarihinin en yüksek oy oranına ulaştı.

Yanıt Açıklaması: 1935 seçimlerinde 17 kadın TBMM’de yer buldu, ara seçimlerde bir kadın milletvekili seçildi.

Yanıt Açıklaması: 2003-2013 yılları arasındaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidarı döneminde, bir başka deyişle Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlık yıllarında Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde çok ciddi yapısal değişikliklere gidildi. Dış politikada hem Avrupa Birliği ile olan ilişkiler geliştirildi hem de Türk ve İslam dünyasına dönük yeni politik anlayışlar hayata geçirildi. Güneydoğu’daki terörün sona erdirilmesi konusunda da önemli adımların atıldığı yaklaşık 10 yıl boyunca, bir yandan yeni bir Anayasa hazırlanması çalışmalarına hız verilirken, diğer yandan mevcut Anayasada ciddi değişikliklere gidildi.

Yanıt Açıklaması: 20. Dönem TBMM seçimleri 25 Aralık 1995’te yapıldı. Necmettin Erbakan’ın Genel Başkanı olduğu RP’nin %21.38 oy oranıyla birinci parti çıktığı bu genel seçimlerde de, hiçbir siyasal parti tek başına iktidara gelebilecek kadar oy toplayamadı.

Yanıt Açıklaması: 1908 Meşrutiyeti’nin en büyük eseri dönemin kuşaklarına “Türkçülük” ülküsünü vermek olmuştu. Necip Asım, Veled Çelebi, Mehmet Emin gibi aydınlar Türk kültürünün özgün yapısını ve zenginliğini ortaya koymak için çaba sarf ederken “Genç Kalemler” çevresinde toplanan Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin ve Ali Canip ise ede­biyat ve dil alanında milliyetçiliğe yönelmişlerdi. Türkçülük açısından ikinci önemli dernek Yusuf Akçu­ra, Mehmet Emin, Hüseyin Fikret, Ahmet Ferid, Emin Bülend, Ahmet Ağaoğlu, Fuad Sabit ve Remzi Osman’ın girişimleriyle 25 Mart 1912 yılında kurulan Türk Ocağı olmuştu.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı yargı kararı olmadan ölüm cezası verilemeyeceği, müsadere yönteminin kaldırılacağı, suç işleyenin kim olduğuna bakılmaksızın yargılanacağı, toplumsal bir hastalık olan rüşvetle mücadele edileceği belirtiliyordu. Bununla Osmanlı Devleti kanun hâkimiyeti altında, bir siyasî düzeni hedefliyor, padişah da kendi isteğiyle gücünü sınırlandırıyordu. Osmanlı Devleti, kanunların temelini can, mal ve ırz korunmasına dayandıran ferman ile yurttaşlarına can güvencesi vererek hukuk devleti olma yolunda önemli bir adım atıyordu. Bu nedenle ferman anayasal sürecin önemli aşamalarından biri olarak değerlendirildi. Her erkeğe askerlik yükümlülüğü getirilmesi, askerlik süresinin beş yılla sınırlandırılması, gayrimüslimlerden alınan cizyenin kaldırılması ile de Müslüman ve gayrimüslim ayırımını ortadan kaldırmayı amaçlıyordu.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası Cumhuriyet tarihinin en demokratik ve özgürlükleri genişleten anayasası olarak kabul görmüştür.

Yanıt Açıklaması: 4 Aralık’ta Çankaya’ya çıkan Celal Bayar, yeni partinin tüzük ve programını Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye sundu. Bu gelişmelerin ardından Demokrat Parti (DP), Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından 7 Ocak 1946’da İçişleri Bakanlığı’na yapılan müracaatla kuruldu. Kurucular, Celal Bayar’ı partinin ilk Genel Başkanı seçtiler.

Yanıt Açıklaması: Parti içinde müstakil grup 1939 yılındaki kurultayda belirtilmiştir. 1943 yılındaki kurultayda Basındaki eleştirilere karşın Müstakil Grup’un varlığı korunmuş, üye sayısı otuz beşe, İdare Heyeti üye sayısı ise üçten dörde çıkarılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: DP Genel Başkanı Celal Bayar, gerek parti içerisindeki sertlik yanlısı grubun taleplerini karşılamak, gerekse hukuk kuralları içerisinde CHP’ye karşı dirençli muhalefet yapabilmek için çok ince bir siyaset takip etti. Kongre, DP içerisindeki uzlaşmacı ve sertlik yanlısı iki grubun desteğiyle, daha fazla demokrasi, hak ve hürriyet talep eden “Hürriyet Misakı”nın kabul edilmesiyle sona erdi. Böylece DP içerisinde birlik sağlanırken, CHP’ye de oldukça sert mesajlar verilmiş oldu.

Yanıt Açıklaması: CHP, 5 Haziran’da Seçim Kanunu’nda önemli değişiklikler yaparak; seçimlerin tek dereceli yapılmasını yani milletvekillerinin doğrudan halkın tercihiyle seçilmesini kararlaştırdı. Bu zamana kadar seçimler iki dereceli yapılıyordu. Yani seçmenler seçicileri seçiyor, seçiciler de milletvekillerini belirliyordu. Tek dereceli seçimler milletvekillerin doğrudan halk tarafından seçilmesi demokrasi bakımından son derece önemli bir adım oldu.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Cumhuriyeti tarihinde demokrasiye vurulan ilk darbe, 27 Mayıs 1960'da dönemin iktidar partisi Demokrat Parti'nin (DP) "ülkeyi baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü" ileri sürülerek gerçekleşti. Celal Bayar Cumhurbaşkanı, Adnan Menderes ise dönemin Başbakan’ı idi.

Yanıt Açıklaması: Yasanın uygulanmasından valilikler sorumlu olacaktı.

Yanıt Açıklaması: Siyasetin durumu ve siyasi partilerin tavrını belirleyen Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, bir beyanname hazırlayarak Başbakan Peker ve Muhalefet lideri Bayar’a da gösterdikten sonra 12 Temmuz 1947’de yayınladı.

Yanıt Açıklaması: 28 Şubat sürecinde Türkiye’nin siyasal yaşamını belki de en fazla etkileyen gelişme İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 12 Aralık 1997’de Siirt’te düzenlenen bir mitingde yapmış olduğu konuşma nedeniyle “halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği” gerekçesiyle yargılanarak 10 ay hapis cezasına çarptırılması ve Belediye Başkanlığının düşürülmesidir.

Yanıt Açıklaması: 18 Temmuz 1945