Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Yeni teorilerin üretilmesi, coğrafya bilimini geri bırakmak, tam aksine ilerlemesini sağlar. Diğer şıklarda yer alan sebepler, coğrafyanın yeterince gelişememesine yol açmakta.

Yanıt Açıklaması: Amasyalı Strabon (MÖ. 63-MS. 21), dönemin bilinen dünyasını gezerek ‘tasvirci’ bir yaklaşımla gördüklerini kaydetmiştir.

Yanıt Açıklaması: İnsan-doğal ortam etkileşimini uğraş alanının merkezine alan coğrafya, sahip olduğu bazı prensiplerle de diğer bilimlerden ayrılmaktadır. Başka bir ifade ile coğrafyayı diğer bilimlerden ayıran, onlardan farklı bir bilim yapan ilkeleri bulunmaktadır ki bunlar kesinlikle “nedensellik” ve “kıyaslama” değildir. Dolayısıyla coğrafyanın ayırıcı temel prensibi “dağılış”tır, dağılış olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: D şıkkı Kucera'ya göre tarihi coğrafyanın doğası ve eğilimleri arasında yer almaz. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: “Geçmişteki coğrafyaların incelen­mesi” anlamındaki tarihi coğrafyanın ilk kurucusu, Alman coğrafyacı Philippus Cluverius'tur. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafya sahasında bilgiler ihtiva eden "Cami’ut-tevarih" adlı eserin yazarı Hemedani’dir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu anlatılanlar, yeterince açık ve net bir şekilde ifade edilemediğinden veya uygulamada gösterilemediğinden coğrafyanın ne olduğu ve hangi konuları incelediği, ülkemiz kamuoyunca iyi anlaşılamamış ve doğru değerlendirilememiştir. Coğrafyanın yukarıda yapılan hemen bütün tanımlarında da görüldüğü üzere, coğrafya için esas olan ‘ortam ile insan arasındaki etkileşim’dir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un Aydınlanma çağı ve sonrasında coğrafyanın gelişmesinde etkisi yoktur. Platon, Eski Yunan düşünürlerindendir ve Antik Yunan'da coğrafi bilginin gelişimine katkıda bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafya, Dünya’da XVIII. yüzyıl başlarında ortaya çıkmasına rağmen, bu alanın ülkemize girişi bir müddet gecikmelidir. Biraz da Türkiye’de coğrafya disiplininin içinde bulunduğu sorunlar nedeniyle tarihi coğrafya, bugün bile iyi anlaşılmış ve bilinen bir saha olmamakla birlikte, tıpkı tarihi sosyolojinin sosyoloji içinde kalması gibi tarihi coğrafya da coğrafyanın içerisindedir. Tarih ile coğrafya disiplinlerinin ara kesitinde kaldığı için kaynaklar, yöntemler ve fikirler açısından interdisipliner nitelikte olan tarihi coğrafya kısaca “geçmişin coğrafyası” olarak bilinir ve her şeyi ile çağdaş coğrafyanın geçmişteki uygulamasıdır. Bu yüzden tarihi coğrafyayı iyi anlamak için öncelikle coğrafyanın iyi bilinmesi gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Harita “insanoğlunun yaşadığı veya ilgilendiği alanın tamamında/bir kısmında yer alan fiziksel detayların, bu detaylarla ilgili bilgilerin veya bu alanda meydana gelen olgularla ilgili bilgilerin, genellikle düz bir yüzey üzerinde, belli bir ölçekte gösterimidir”

Yanıt Açıklaması: Bilindiği üzere coğrafyacılar bilimsel bir toplantı amacıyla ilk defa 1871 yılında Anvers’teki I. Coğrafya Kongresi’nde toplanmış ve zamanla örgütlenerek 1922 yılında IGU-Uluslararası Coğrafya Birliği’ni kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: Lokalizasyon, coğrafi araştırmalarda konu edilen olayın ve unsurun nerede olduğunu belirtir, yani konu ve unsurun mutlak yerini (sit) ifade eder. Tarihi coğrafya araştırmalarında geçmiş dönemdeki yerleşmelerin adı değişmiş ya da günümüze değin ortadan kalkmış olabilir. Yapılacak araştırmalarda adı değişen ya da ortadan kalkan yerleşmelerin mutlak yerlerinin belirlenmesi gerekir ki bu işe yerleşmelerin lokalizasyonu adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Paleocoğrafya - Tarihi Coğrafya - Çağdaş Coğrafya - Planlama Coğrafyası şeklinde coğrafyanın kronolojik tasnifi yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Coğrafyada herhangi bir dağılışı oluşturan eleman ya da kalıpların türlerinin saptanması ve ona bağlı olarak açıklanmasında “ölçek” en önemli unsurdur.

Yanıt Açıklaması: Zamansal kesit : Eldeki kaynaklara göre seçilen geçmiş dönem, çağdaş bir bölgesel çalışmada yapılabileceği gibi araştırılır ve tanımlanır. Hemen her geçmişi araştıran çalışmalar için zaman diliminin belirlenmesinin belirli bir zorunluluğu ve mantığı vardır.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi teknikler şu şekildedir: Matematiki Coğrafya Uzaktan Algılama Harita Bilgisi CBS Jeoloji, Sosyoloji, Botanik, Tarih, Ekonomi ve Antropoloji, coğrafyanın yardımcı bilimleri arasında gösterilir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafyanın doğasına ilişkin birçok görüş olmakla birlikte dört temel entelektüel gelenekten söz etmek mümkündür. Bunlar; “dağılışların değişimi, çevrenin değişimi, peyzajın değişimi ve alanların/bölgelerin değişimi”dir. Bu dört geleneğin doğru bir şekilde araştırılması ve ortaya konulması tarihi bir bakış açısını zorunlu kılmaktadır. Zira coğrafi değişim olarak tarihin, yer tarihi olarak coğrafyanın anlaşılması ve değerlendirilmesine ihtiyaç vardır (Baker, 2007: 7). İşte tarihi coğrafyacılar geçmiş bir zaman diliminde değişen dağılışlara, çevreye, peyzaja ve bölgeye odaklanarak onları açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: George Adam Smith’in (1856-1942) yayınladığı ve konu bakımından Wells’in çalışmalarıyla benzer özellikler taşıyan ’The Historical Geography of Holy Land’ isimli eser, Avrupa’daki bilimsel-arkeolojik yayımlar yanında Musevi ve Arap kaynakları ile modern kritik teknikleri kullanılması bakımından tarihi coğrafyada yeni bir aşama kaydetmiştir.

Yanıt Açıklaması: D. Hooke (1999: 61-64) tarafından vurgulanan tarihi coğrafyacının bir araştırmacı olarak bilim dünyasına katkıları; biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi; bölgesel karakterin korunması ve kültürel mirasın tespitidir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Coğrafya ne “nerede” sorusu ile başlamaktadır. Elbette bunun arkasından coğrafya için yine en az onun kadar önemli olan “neden orada” sorusu gelmektedir.