Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Tur Ali Bey’in 1362’de ölümünden sonra Akkoyunlu tahtına Fahreddin Kutlu Bey oturdu. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1387 yılında Mutaharten, Akkoyunlulara karşı Kara Mehmet’ten yardım istedi. Kara Mehmet, bölgede eskiden beri mücadele halinde olduğu Akkoyunlulara karşı Mutaharten’le birlikte hareket ederek onları mağlup etti. Akkoyunlu beyleri Kadı Burhaneddin’e sığındılar. Bu sıralarda doğuda Timur istilası başlamış, 1386’da önce Irak-ı Acem daha sonra Tebriz Timur’un eline geçmişti. 1387 yılında Anadolu’yu ele geçirmek için hazırlıklara başlayan Timur, Erzurum üzerine yürüyerek şehri ele geçirdi. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Evrengzib’in bu konuda yaptıkları arasında, türbelere çatı yapılmasının, kadınların evliya mezarlarını ziyaretinin, kadın elbisesine benzeyen kıyafetin, haşhaş ekiminin, ipek ve altın kullanmanın ve nihayet müziğin yasak edilmesi gibi şeyler sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Harezmşahlar Devleti, XI. yüzyılın sonlarında Büyük Selçuklu İmparatorluğu yöneticilerinden Kudbeddin Muhammed b. Anuş-Tigin’in, gelenek icabı, Harezmflâh unvan› ile Harezm valili¤ine tayini ile bafllayan ve o¤lu Ats›z devrinde, onun Selçuklulardan bağımsız hareket etmeye başlamasıyla gelişen süreçte kurulmuş oldu. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Abbas (1587-1629) tahta geçer geçmez ilk iş olarak iç problemleri ortadan kaldırmak amacıyla orduda geniş bir ıslahata girişti. Öncelikle Kızılbaşlı reislerinin gücünü kırmak amacıyla Şahseven adıyla yeni askeri birlikler meydana getirdi.

Yanıt Açıklaması: Doğru Cevap A.

Yanıt Açıklaması: Akkoyunlular Eğil beyliğini fethederek Osmanlılar ile komşu olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Erzurum ve çevresinde Saltuklular, Erzincan ve Kemah’ta Mengücükler, Yeşil Irmak havzasında Danişmendliler, Van Gölü havzasında Sökmenliler, Diyarbekir bölgesinde İnal Oğulları, Dilmaç Oğulları, Mardin ve Hısn-ı Keyfa Artukluları, Elazığ yöresinde de Çubuk Oğulları ve ardından Harput Artukluları, XI. asrın son çeyreğinde tarih sahnesine çıkmışlar, yaklaşık olarak iki asır boyunca bölgenin kaderine hakim olmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Akkoyunlular, Otlukbeli Savaşı’nda (1473) büyük kayıpların yanı sıra Osmanlı- lara üç binden fazla esir verdiler. Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel Bey de bu savaşta öldü.Uzun Hasan Bey devletin merkezini Diyarbekir’den Tebriz’e taşındı. Kendisine bağlı boy ve oymakların önemli bir kısmını beraberinde götürerek onlara Tebriz ve çevresinde iktalar vermek suretiyle yerleştirdi.

Yanıt Açıklaması: Trabzon Rumlarının elinde olan Sinop'u ele geçirerek Sinop ve çevresinde kurulmuştur. Mehmed Bey, İlhanlılarla iyi ilişkiler içinde bulunmuştur ve akabinde halktan ağır vergiler beklemiştir. Ölünce yerine oğlu Mesud geçmiştir ancak Mesud Bey'in oğlu olmadığı için ülkesini Candaroğulları hakimiyetine bıraktı. Bu beylik Pervaneoğullarıdır.

Yanıt Açıklaması: Şah Cihan’ın 1631 yılında ölen karısı Mümtaz Mahal için yaptırdığı Tac Mahal adlı türbe en meşhurudur ki daha sonra Şah Cihan’ın kendisi de oraya gömülmüştür. Tac Mahal, Babürlülerin Hindistan’da yaptırdığı dünyaca ünlü Türk-İslam mimarlığının şaheserleri arasında yer alır. Bu sırada gelişen mimari üslup ise tüm Orta Asya’yı etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: İnançoğulları, kurulduğu yer bakımından Ladik-Denizli Beyliği adıyla da bilinir. Denizli, Honaz ve Dalaman çevresinde kurulduğu bilinmektedir. Uc beylerinden Mehmed Bey beyliğin ilk kurucusu olarak bilinir. Selçuklulara isyan edip İlhanlı hakimiyetini tanımışlardır.

Yanıt Açıklaması: Şah Cihan devri Babürlü imparatorluğunun en parlak devirlerinden birisidir. Bu devirde bilhassa bayındırlık işlerine önem verildiği, sulama tesisleri kurulduğu görülmektedir. Bu devirde yapılan mimari abidelerinin güzelliği, sanat değeri dikkati çekmektedir. Şah Cihan’ın 1631 yılında ölen karısı Mümtaz Mahal için yaptırdığı Tac Mahal adlı türbe en meşhurudur ki daha sonra Şah Cihan’ın kendisi de oraya gömülmüştür. Tac Mahal, Babürlülerin Hindistan’da yaptırdığı dünyaca ünlü Türk-İslam mimarlığının şaheserleri arasında yer alır. Bu sırada gelişen mimari üslup ise tüm Orta Asya’yı etkilemiştir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Babası hayatta iken veliaht olan Abu’l-Feth İl-Arslan, onun ölümü üzerine, hızla Harezm’e döndü ve resmen tahta geçerek işleri yoluna koydu. Harezm’de bulunan amcaları İnal-Tigin ile Yusuf’u, ve kardeşleri Hıtay Han ile Süleyman fiah’ı öldürttükten sonra, 22 Ağustos 1156’de, rakipsiz olarak, Harezmşah tahtına oturdu.

Yanıt Açıklaması: Akkoyunlu Devleti’nin idaresindeki konar-göçer Türkmenler ve Akkoyunlu hânedanının dayanağı Bayındır boyudur ve Doğu Anadolu’ya gelmişlerdir. Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Babürlüler'de halkın hukuk işleri kadı tarafından görülür, hükümet görevlilerine karşı açılan büyük davalar mezalim mahkemelerinde ele alınırdı.

Yanıt Açıklaması: Şah İsmail’in ölümünden sonra Emirü’l-ümeralık makamına yükselmiş olan Div Sultan-ı Rumlu devlet işlerini bütünüyle ele geçirmişti. Ancak bu durum uzun sürmedi. 1526’da kuzey-batı İran’da başlayan iç karışıklıklar kısa sürede bütün İran’a yayıldı. Bu mücadeleler sırasında Ustaclular ağır bir darbe alırken Tekelü aşiretinin gücü arttı. 1527’de Div Sultan-ı Rumlu’nun öldürülmesinden sonra iktidar Tekelü aşiretinden Çuha Sultan’a geçti. 1530 yılında ise Şamlular ile Tekelüler arasında meydana gelen savaşta Çuha Sultan öldürüldü. Hüseyin Han-ı Şamlu onun yerine geçti. Ancak o da üç yıl sonra öldürüldü.

Yanıt Açıklaması: On iki imam Şiiliğini resmî mezhep ilan edip, ilk Şiî ezanı okutan Safevi hükümdarı Şah İsmail'dir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Şah İsmail’in ölümünden sonra Emirü’l-ümeralık makamına yükselmiş olan Div Sultan-ı Rumlu devlet işlerini bütünüyle ele geçirmişti. Bu durum yönetimde net bit tavrın olmadığını, ikiliklerin yaşandığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Harezmşahlar ülkesinde XII. yüzyılda, Seyhun ötesi bozkırlarında yaşayan Türk göçebelerinin İslâmlaşmasında ve bunlar arasında bir Türk tarikatinin kurulmasında en büyük rolü oynayan kişi Ahmet Yesevi'dir.