Büyük Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Selçuklu sultanları üzerinde tahakküm kuran atabeylerin, her halde hayallerinin son merhalesi olan saltanat Kızıl Arslan tarafından elde edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Mahmud’un ölümü üzerine (Eylül 1131) vezir Dergüzinî ve atabey Aksungur Ahmedil, onun oğlu Melik Davud’u Irak Selçuklu sultanı ilân ettiler. Bu teşebbüs Sultan Sancar’ın izni dışında gerçekleştiği için gayrı meşru sayılarak Müsterşid tarafından onaylanmadı. Doğru cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: Taht mücadelelerinin olumsuzluklardan olmayan öncül Haçlı Seferlerinin başlamasıdır. Haçlı Seferleri kutsal topraklar için başlatılmış, taht mücadeleleri Haçlıların bölgede yerleşmesine zemin hazırlamıştır ancak başlamasında bir etkisi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Müsterşid bu başarısından dolayı kendisine güveni bir hayli artmış olduğundan, Sancar’ın atadığı Tuğrul’un adına hutbe okutmayı kabul etmedi. Sultan Tuğrul, teorik olarak 1134 yılında ölene kadar Irak Selçuklu sultanı olarak kaldı.

Yanıt Açıklaması: Hükümdarın silahların bakımı, korunması ve taşınmasından sorumlu olan silahtarların komutanı olan bir saray görevlisidir.

Yanıt Açıklaması: Büyük Selçuklu Devletinden ilerleyen zaman içinde dört bölgesel Selçuklu hanedanı doğmuştur. Selçuklu hanedan üyeleri tarafından ve Büyük Selçuklulara tâbî olarak kurulan bu şubeler, kuruluş sırasına göre Kirman (1048), Türkiye (1075), Suriye (1078) ve Irak Selçuklu (1119)larıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu bölgenin adı Berucird’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Tarihi, Selçuklu Devlet Teşkilatını anlatan kaynak değildir.

Yanıt Açıklaması: Sancar daha meliklik döneminde taht mücadelelerine müdahale ederek, Behramşah’ı tahta geçirmiş ve Gaznelileri Selçuklu Devletine bağlamıştı.

Yanıt Açıklaması: Eyalet ve vilayetlere tayin edilen yöneticilerin hizmet bedelleri yerinde temin edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bu eser devlet teşkilatını tanımamız konusunda büyük bir boşluğu doldurmakta ise de, aslında yürürlükte olan yapıyı değil, olması gerekeni anlatan bir kaynaktır. Çünkü Siyasetnâme Sultan Melikşah’ın işlerin düzgün gitmesi ve doğru karar verebilmek için, hükümdarların uyguladıkları kanun ve adetleri, görülen aksaklıkları ve alınması gereken tedbirleri ihtiva eden bir eser yazmasını istemesi üzerine ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1040 Dandanakan savaşından sonra resmen kurulup ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı şube hanedanlıklar, Kirman, Türkiye, Surive ve Irak Selçuklularıdır.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular’ın mücadele ettiği gayrimüslim güçler ise Anadolu’da Bizans, Kafkasya’da Gürcüler, Doğu Anadolu’da Ermeniler ve Türkistan’da Karahıtaylar’dır.

Yanıt Açıklaması: Huttelan veya Huttel Kuzey Horasan’da merkezi Hulbuk olan Vahş ve Ceyhun nehri arasında Türkmen atları ile ünlü olan bölgenin adıdır.

Yanıt Açıklaması: Müsadere devlet memurlarının, görevleri sırasında makamlarının gücünü kötüye kullanarak haksız kazanç edindikleri gerekçesiyle, servetlerine el konulmasıdır. Örneğin; Vezir Amidülmülk Kündürî, Alp Arslan’ın melik iken de veziri olan Nizamülmülk’ün tahrikleri sonucunda önce azledildi. Ardından taht mücadeleleri sırasında yaptığı harcamalar yüzünden suçlanarak malları müsadere edildi.

Yanıt Açıklaması: Dimaşk’ın Haçlılar karşısında iyice zora düştüğünü gören Atabey, Kudüs kralı ile temasa geçti. Ancak bu durum bağlı bulunduğu Nureddin’i yok saymak anlamına geliyordu. Bunun üzerine Nureddin Mahmud Dımaşk’ı bir kere daha kuşattı ve 25 Nisan 1154’te teslim aldı. Böylece Dımaşk Atabeyliği tarihe karıştı.

Yanıt Açıklaması: Selçukluların ilk sikkesi 1025 yılında Nur Kasabası yakınındaki Kermîne’de basılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sultan Sancar’ın çok yoğun taht kavgaları içerisinde geçen çocukluk devri hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda yüzü çok güzel olmasına rağmen küçükken geçirdiği çiçek hastalığı sebebiyle çiçek bozuğu olduğu kaydedilmektedir. Nitekim o devirde ölümcül olan bu hastalıktan, Terken Hatun’dan olan kardeşi Mahmud ölmüş, Berkyaruk da ölümden dönmüştü. Çok küçük yaşlardan itibaren, devlet yönetiminde aldığı faal görevlerin ağır sorumluluğu altında geçen zor bir hayatta, zengin bir tecrübe birikimi edindi. Meşhur İslâm âlimi Gazzalî, Nasihatü’lMülûk adlı kitabını, devlet işlerinde yol göstermek üzere onun için kaleme almıştı.

Yanıt Açıklaması: Bir medreseye genellikle bir müderris tayin edilmekte ve vefatına kadar da görevinde kalmaktaydı. Nadiren azledilmekte veya kendisi görevi bırakmaktaydı. Medreselerde verilen derslerin belli bir düzeni yoktu. Her müderris kendi uzmanlık alanlarına göre müfredatı belirlemekteydi. Ancak kuruluş hedeflerine uygun olarak müfredata dinî ilimlerin hakim olduğu görülmektedir.