İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber'in mescidi ve vefatından sonra defnedildiği yer olan Mescid-i Nebevî, Hz. Peygamber'in vefatından sonra tedricen değişikliklere uğrayarak genişletilmiştir. Hz. Ömer ve Hz. Osman döneminde bir takım eklemeler yapılan Mescid-i Nebevi'deki en kapsamlı değişiklikler ise Emevî halifesi Velid b. Abdülmelik döneminde yapılmış olup Mescid-i Nebevî'nin genişliği 7500 metrekarelik bir alana ulaşmıştır. Doğru cevap "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mekke’de Müslümanlara yapılan baskıların giderek artması

Yanıt Açıklaması: Peygamberliğin onuncu yılı 620 yılına senetü’l-hüzn veya âmü’l-hüzn (üzüntü yılı) adı verilmesinin sebebi Hz. Muhammed'in amcası Ebû Tâlib ve hanımı Hz. Hatice'nin vefat etmesidir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 30 Temmuz 634 yılında Bizans imparatoru Herakleios'un kardeşi Theodoros komutasındaki 80.000 kişilik ordu Dımaşk yakınlarındaki Ecnâdeyn bölgesinde Halid b. Velid ve Amr b. Âs komutasındaki İslam orduları karşısında bozguna uğratılmış ve zaferle birlikte Müslümanlara Filistin ve Suriye'nin kapıları açılmıştır. Doğru Cevap "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber'in hicreti öncesinde Medine'de yerli Arap kabileleri ile en etkili grubu Yahudiler oluşturmaktaydı. Nitekim Medine şehrine ilk yerleşimleri çok eski tarihlere dayanan  Kurayza, Kanukâ ve Nadîr gibi Yahudi kabileleri Medine'nin bir yerleşim yerine dönüşmesinde önemli katkıları olmuştur. Yine şehirdeki Arap kabilelerinin kendi aralarındaki mücadelelerinde onlarla birbirlerine karşı ittifaklar kurmak suretiyle şehrin yönetiminde de söz sahibi olmuşlardır. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hicretten önce Medine’de idari yapıyla ilgili herhangi bir düzenleme yoktur. Her grup kendi içinde bağımsız ve kendi kurallarına göre yaşamaktadır.İdari yapılanma sistematik biçimde işlemektedir, Güçlü bir otorite vardır ve Devletin başşehridir ,  şıkları hicretten sonra gerçekleşmiştir.Budistler ekonomik hayatı ellerinde bulundurmaktadır, şıkkında ise Budistler değil Yahudiler ekonomik hayatı ellerinde bulundurmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: İslâm tarihinde Hz. Peygamber’in vefatından sonra Hz. Ebû Bekir’e biat edilmesiyle başlayan (632), daha sonra Hz. Ömer ve Hz. Osman’ın hilafetleriyle sürüp, Hz, Ali ile sona eren döneme Hulefâ-yi Râşidîn dönemi denilir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebu^ Bekir’in Medine’deki ilk faaliyeti Mescid-i Nebevi^’nin arsasını satın almasıdır.

Yanıt Açıklaması: Eşhürü’l- Hurum

Yanıt Açıklaması: Arabistan'daki Kahtânîler adlı kavmin ana vatanı Yemen'dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. İbrahim’den sonra uzun müddet ay takvimi kullanan Araplar, umre için Recep, hac için zilhicce ayını esas alıyorlar, ayrıca umrenin yapıldığı Recep ayı ile haccın yapıldığı zilhicce ve onun bir öncesi zilkade ile bir sonrası muharrem aylarını haram aylar olarak kabul ediyorlardı. Zamanla haram ayların yerlerini değiştirmek veya haccın sabit bir mevsimde yapılmasını sağlamak amacıyla nesî uygulamasına başvurmaya bağladılar. Birbirinin peşi sıra gelen üç haram ayda savaşmanın yasak olması Arapların hayatını zorlaştırıyor, haccın sonunda savaş yapmak isteyen kabileler muharrem ayının haramlığının ertelenmesini istiyorlardı. Ayrıca ay takvimine göre hac zamanı yılın bütün mevsimlerini dolaşıyordu. Bu durum panayırlardaki ticari hayatı olumsuz yönde etkiliyor ve ticaretten beklenen kar elde edilemiyor, yaz aylarında seyahat daha zor oluyordu. Araplar bu sakıncaları ortadan kaldırarak ticari faaliyetlerini rahatça yapmak, yarımadanın iklim şartlarına uygun tarım ürünlerini panayırlarda pazarlamak ve kendileri için uygun mevsimde seyahat etmek amacıyla hac mevsimini sabitlemek için ay takvimini güneş takvimine uyarlayıp nesî uygulamasına başvuruyorlardı. Bir ay eklenmesiyle ay takviminde aylar on üçe çıkıyordu. Hz. Peygamber ayların sayısının on iki ve nesî yapmanın yasak olduğunu bildiren ayetleri Vedâ Hutbesi’nde tekrarlayarak bu Câhiliye âdetini ortadan kaldırdı.

Yanıt Açıklaması: İslâm tarihinde ilk defa müminlerin emîri anlamında “emîrü’l-mü’minîn’’ tabiri Hz. Ömer için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gassânî Devleti

Yanıt Açıklaması: Yanında kalan 700 sahabesiyle Uhud dağı eteklerine gelen Hz. Peygamber, ar- kasını emniyete almak için Ayneyn tepesine elli okçu yerleştirdi ve onlara, savaşın seyrine bakmaksızın kendisinden bir emir gelmedikçe yerlerinden ayrılmamalarını emretti. İki ordu 23 Mart 625 Cumartesi günü karşılaştı ve Müslümanlar başlangıçta Kureyşlileri püskürtüp çekilmeye mecbur bıraktılar. Düşmanın bozulup kaçmaya başladığını gören okçular, kumandanları Abdullah b. Cübeyr’in bütün ısrarlarına rağmen emir dinlemeyip yerlerinden ayrılarak ganimet peşine düştüler. Ayneyn tepesinin stratejik önemini tıpkı Hz. Peygamber gibi takdir eden Kureyş ordusunun süvari birliği komutanı Halid b. Velid, Müslüman okçuların yerlerinden ayrıldığını görünce, savaşın kaderini değiştirecek bir hamle ile yerinde kalan birkaç okçuyu şehid ederek İslâm ordusuna arkadan saldırdı. Müslümanların lehine gelişen savaşın kaderi değişti ve başta Hz. Muhammed’in amcası Hz. Hamza olmak üzere yetmiş Müslüman şehid oldu. Hz. Peygamber miğferinin halkaları iki şakağına battığı için yüzünden yaralandı, alt dudağı kanadı ve dişi kırıldı. İslâm Peygamberi’nin öldürüldüğüne dair yalan bir haberin yayılması üzerine çatışmalar yavaşladı. Müslümanlar Uhud dağının eteklerine çekilerek Hz. Peygamber’in; müşrikler ise Ebû Süfyân’ın etrafında toplandılar; iki ordu birbirinden ayrıldı ve savaş sona erdi.

Yanıt Açıklaması: Medine şehrinde hâkimiyet Evs ve Hazrec’in eline geçti (492). Bir süre sonra Yahudilerin kışkırtmasıyla bu iki kabile birbirine düşerek Buâs adıyla aralarında mücadele ettiler.

Yanıt Açıklaması: Ebrehe’nin ordusuyla Kâbe’ye saldırdığı ve helak olduğu vakaya Fil Vaka'sı denir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Veda^ Hutbesi diye anılan konuşmasını yaptı. Konuşmasında Allah’a hamd ü sena^dan sonra bütün insanların Allah’ın kulu olup aynı annebabadan tü rediklerini hatırlattı; ırk, renk, dil ve sınıf farkı gözetilmeksizin bütün insanların eşit olduğunu, Allah katında üstünlük ölçüsünün ‘takva^’ olduğunu belirtti. Genellikle insan hakları üzerinde duran Hz. Peygamber can, mal ve ırz güvenliğine vurgu ya parak kul hakkı konusunda dikkatli davranılmasını, zulümden ve haram lokmadan kaçınılmasını, emanete riayet edilmesini, eşler arasında karşılıklı hak, görev ve so rumlulukların gözetilmesini istedi. Bütün Müslümanların kardeş olduğunu ifade ederek birlik ve beraberliğin önemine dikkat çekti. Kur’an ve Sünnet’in vazgeçilmez hidayet kaynağı olduğunu belirten Hz. Peygamber namaz, oruç, zeka^t ve hac gibi dini^ ibadetlerin yerine getirilmesi ve ahla^k kurallarına uyulması konusunda hassasiyet gösterilmesini istedi. Hz. Peygamber Ca^hiliye dönemine ait bazı anlayış ve geleneklere de işaret ederek riba^nın ve kan davasının yasaklandığını, hacılara su temini vazifesi olan ‘sika^ye’ ile Ka^be’nin perdedarlığı ve anahtarlarının muhafa zası olan ‘hica^be’ (sida^ne) dışında kalan, başta ayların yerlerini değiştirmek ‘nesi^’ olmak üzere Mekke ve hac idaresine dair Ca^hiliye çağı kurumlarını ve uygulama larını kaldırdığını ila^n etti. Kendisini dinleyen ashabına sık sık “Tebliğ ettim mi?” diye sorup onlara tasdik ettiren Hz. Peygamber, “şa^hid ol ya^ Rab! şa^hid ol ya^ Rab!” diyerek konuşmasını tamamladı.

Yanıt Açıklaması: Uhud Gazvesi’nden birkaç ay sonra Adal ve Ka^re kabilelerinden bir heyet Medine’ye gelip Hz. Peygamber’tan kendilerine İsla^miyet’i öğretecek sahabeler gönder mesini istediler. Hz. Peygamber’in gönderdiği on kişilik heyet Mekke ile Usfa^n ara sında Reci^’ suyu yanında konakladı. Bu sırada Lihya^noğulları’ndan 100 kadar sila^hlı bir grup, Müslümanlara baskın düzenledi (Temmuz 625). Yedi sahabe şehid edildi, kalan üç kişiden Abdullah b. Ta^rık yolda öldürüldü, Hubeyb b. Adi^ ile Zeyd b. Desine Kureyş’e satıldı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer'in halifeliği zamanında yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mekke’den Medine’ye hicret edenlere muhacir (çoğulu muhacirîn), onlarla maddi imkânlarını paylaşarak yardımcı olan Medineli Müslümanlara ise ensar denilir.