İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: Hz. Hüseyin’in amcasının oğlu Müslim b. Akîl, Kûfe’de, vali Nu’man b. Beşîr’in müsamahalı tutumu sayesinde Hz. Hüseyin namına önemli faaliyetlerde bulunup halktan biat almış ve ardından da Hz. Hüseyin’i Kûfe’ye çağırmıştır. Durumdan haberdar olan I. Yezid, Numan b. Beşîr’in yerine sertlik ve şiddet yanlısı Basra valisi Ubeydullah b. Ziyad’ı Kûfe valiliğine tayin ederek isyanı önlemekle görevlendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hişam’ın ölümü üzerine yerine geçen Halife II. Velid’e gönderdiği biat mektubunda Emevi zihniyetiyle örtüşen bir üslup kullandı. Kendisini bu önemli göreve getiren Hişam’ı zalim olarak nitelerken yeni halifeyi överek gönlünü aldı.

Yanıt Açıklaması: Bu mağlûbiyetin intikamını almak isteyen Haccâc, halifenin iznini aldıktan sonra Kûfe ve Basra ordugâhlarından 20.000 kişilik bir ordu kurdu. Ordunun techizi için hiçbir fedakârlıktan çekinmedi, hatta askerlerin maaşlarını bile peşin ödedi. Son derece iyi donatılmış olan bu orduya İslâm tarihinde ‘’Tâvus Ordusu’’ denmektedir. Ordunun kumandanlığına Kûfe ileri gelenlerinden İbnü’l-Efl’as tayin edildi. 699 yılında hareket eden Abdurrahman, önceki kumandanlardan ayrı bir yol takip ederek baskınlar yerine yavaş ve düzenli bir şekilde ilerlemeyi tercih etti. Rutbil’in haraç vermek şartıyla barış yapılması teklifini kabul etmedi.

Yanıt Açıklaması: Kartaca’nın ele geçirilmesinden sonra Halife Abdülmelik b. Mervan tarafından Ifrıkiyye Valiliğine getirilen Musa b. Nusayr’ın çabaları ile Mağrib-i Evsat (Tunus ve Cezayir) ele geçirildi ve; İslamiyet bu bölgede hızla yayılmaya başladı. Aynı zamanda Mağrib-i Aksâ’yı da (Fas ve Moritanya) fethetmek için çalışmalara başlayan Musa, Abdülmelik’ten sonra Velid b. Abdülmelik döneminde de (705-715) görevine devam etti. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mervan b. Hakem’den sonra Emevî tahtına oğlu Abdülmelik çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman’ın on iki yıl süren halifelik dönemi, ülkede huzur ve sükûnun, birlik ve beraberliğin devam etmesi sebebiyle Sükûnet Dönemi (644-650) ile III. Halife’nin şehit edilmesiyle sonuçlanan iç karışıklıkların yaşandığı Karışıklık Dönemi (650-656) olmak üzere altışar yıllık iki döneme ayrılabilir.

Yanıt Açıklaması: Musa b. Nusayr, Tanca Valisi Tarık b. Ziyâd’ı, çoğunluğu Berberîlerden oluşan 7000 kişilik bir ordunun başında İspanya seferine çıkardı. Tarık, adını o günden beri kendisine nispet edilen karaya çıktığı yerdeki kayalıklardan (CebeliTarık) alan boğazı geçerek Algeciras’e (el-Cezîretü’l-hadrâ) hâkim oldu (28 Nisan 711). Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: III. Philip döneminde (1598-1621) moriskoların tamamen sürgün edilmeleri için peş peşe fermanlar yayınlandı. 1609 yılında Valencia’nın yayınladığı bir sürgün fermanında, moriskoların üç gün içinde krallık topraklarından ayrılmalarını öngörüyordu. Sürgün edilen moriskoların yanlarına taşıyabilecekleri eşyaları almalarına müsaade edilecekti,4 yaşında ve küçük çocukların kalıp kalmayacaklarına ise anne-babaları karar vereceklerdi.

Yanıt Açıklaması: Medine’nin güneybatısında yer alan Akîk vadisinin aşağı kısmında yer alan bir kuyudur. Hicretten sonra Müslümanların su sıkıntısıyla karşılaşmaları üzerine Hz. Osman tarafından satın alınarak sebil haline getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Muâviye, Hz. Osman’ın yerine Medine’de halife seçilen Hz. Ali’ye, Hz. Osman’ın katillerini bulup cezalandırma konusunda yetersiz kaldığı gerekçesiyle biat etmedi ve mücadeleye başladı.

Yanıt Açıklaması: Babası Abdülmelik’in vefatı üzerine (8 Ekim 705) Velid Emevî tahtına çıktı. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Muhammed ve ordusunun Âmir b. Sa’saa kabilesine karşı savaştığı olay Bi’rimaûne Faciası’dır.

Yanıt Açıklaması: Diğer emirliklerin aksine Fatımiler İspanya'da varlık göstermemişlerdir. Fatımiler Tunus'ta kurulduktan sonra çoğunlukla Kuzey Afrika'da hüküm süren bir devletti. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdurrahman zamanında ilk kez Normanların 844 yılında Endülüs’e saldırdıkları görüldü. Bu saldırı devletin özellikle donanma ve tersane açısından hazırlıksız olduğu bir zamana rastlamasına rağmen II. Abdurrahman’ın çabası sayesinde bertaraf edilebildi.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali’nin ilk icraatı, Hz. Osman zamanındaki olayların en önemli sebeplerinden saydığı valileri görevlerinden alıp yerlerine yenilerini tayin etmek oldu.

Yanıt Açıklaması: 71’de (690-691) Şam’da doğan Yezid’in babası Abdülmelik, annesi Yezid b. Muâviye’nin kızı Âtike’dir.

Yanıt Açıklaması: Velid zamanında Anadolu’ya yapılan seferlerde özellikle Mesleme b. Abdülmelik adı öne çıkar. Babasının sağlığında Bizans cephesine kumandan tayin edilen (705) Mesleme, Misis bölgesinde bazı seferler yaptı. Ardından Kafkasların kuzeyinde Müslümanların rakibi durumundaki Hazar Devleti ile mücadeleye girişti. Kısmi başarılar elde etmesine rağmen, Hazarların kuvvetli ve düzenli orduları karşısında toprak elde edemedi; ganimet ve esirlerle yetinmek zorunda kaldı. Bu bölgede ilerleme imkânı elde edemeyen Mesleme tekrar İç Anadolu’ya yöneldi.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt A'dır. Toros ve Amanos dağlarında yaşayan ve Bizans İmparatorluğuna asker olarak hizmet veren Hırıstiyan topluluğu Cerâcimelerdir.

Yanıt Açıklaması: Ukâz

Yanıt Açıklaması: Söz edilen icraatlerin tamamı Abdülmelik döneminde yapılmıştır. Doğru seçenek A'dır.