İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: 13 Mart 624 yılında meydana gelen Bedir Savaşı'nda Müslümanlar sayıca kendilerinden üstün olan Ebû Cehil komutasındaki müşrik ordusunu mağlup etmiş ve böylece İslam dinini Arap yarımadasında hızlı bir şekilde yayılma imkanı bulmuştur. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kastilya, Aragon, Leon ve Navar Krallıkları ile Katalonya Kontluğu  için ‘reconquista’ düşüncesi, yani Endülüs’ü Müslümanlardan geri alma fikri, mülûkü’t-tavâif döneminde yeniden canlandı.

Yanıt Açıklaması: Muvahhidler, ortaya çıkışlarından kısa bir süre sonra Merâkeş’i ele geçirerek Murâbıtların varlığına son verdikten sonra Endülüs’e doğru ilerledi ve 1147 yılında Endülüs’e de hâkim olmak için harekete geçtiler. 1157 yılında Gırnata’nın Muvahhidlere teslim edilmesiyle Endülüs’te Murâbıt varlığı sona ererek Muvahhidler dönemi başladı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali’nin ilk eşi Hz. Fatıma’dır.

Yanıt Açıklaması: Hicaz Valisi Haccâc b. Yûsuf Mekke kuşatması sırasında tahrip edilmiş olan Kâbe’yi tamir ettirdi (694).

Yanıt Açıklaması: C¸ocuğu olmayan II. Mua^viye’nin vefatından sonra Emevi^ ileri gelenlerinin kararıyla Merva^n b. Hakem halifeliğe getirildi. Böylece yönetim Emevi^ler’in Süfya^ni^ler kolundan Merva^ni^ler koluna geçmiş oldu. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Hüseyin’in intikamını almak amacıyla ayaklanan Muhtâr es-Sekafî hem Emevî yönetimine hem de Abdullah b. Zübeyr’e karşı mücadele veriyordu.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Söz edilen konuşmayı Haccac b. Yusuf yapmıştır. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Abdülmelik’in Mus`ab’a karşı ilk askerî harekâtı 689 yılı yazında oldu. Ancak, Dımaşk’tan ayrılmasından kısa bir süre sonra geri dönmek mecburiyetinde kaldı. Zira onun ayrılmasını fırsat bilen Amr b. Saîd el-Eşdak, başşehirde tehlikeli bir isyan çıkartmıştı. Derhal Dımaşk’a dönen halife, isyanı bastırdı ve Eşdak’ı idam etti. 691 yılında el-Cezîre bölgesini itaat altına almaya başlayan ve bu arada yıllardan beri Karkîsiyye’de direnen Züfer b. Hâris’i ortadan kaldıran Abdülmelik, Mus`ab’a karşı artık kesin sonucu alma kararında idi. Abdülmelik Kınnesrîn yakınındaki Butnân Habîb, Mus`ab ise Tekrit yakınındaki Bâcümeyrâ’da karargâh kurdular. Mühelleb b. Ebû Sufre ve Abdullah b. Hâzım gibi değerli kumandanlar Haricîlerle mücadele ettiklerinden Mus`ab’ın yanında bulunmuyorlardı. Diğer taraftan Mus`ab’ın kuvvetleri arasında yer alan Iraklı birlikler savaş taraftarı değillerdi. Savaş başlamadan önce Abdülmelik üstün durumda idi. Nihayet iki ordu Deyrülcâselik mevkiinde karşılaştı. Savaşın ilk anlarında İbrâhim b. Mâlik el-Eşter’in öldürülmesi Mus`ab için büyük kayıp oldu. Bazı Iraklı birlikler savaşa başlamadan kaçtılar. Mus`ab harp meydanında pek az bir kuvvetle kalmasına rağmen kahramanca savaştı; ancak savaş meydanında can vermekten kurtulamadı (Ekim 691).

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali’nin karşılaştığı ilk problem Hz. Osman’ın katilleri meselesiydi. Ancak ortada belirli bir veya birkaç katil yerine, katillerin içinde bulunduğu, o sırada Medine’ye hâkim olan isyancı bir topluluk söz konusuydu. Dolayısıyla isyancılarla hemen başa çıkılamayacağı açıktı. Hz. Ali bu durumda ortalığın yatışmasını beklemeyi uygun gördü. Kendisine gelerek katillerin derhal ortaya çıkarılıp cezalandırılmalarını isteyen Zübeyr b. Avvâm ve Talha b. Ubeydullah’a bunu kendisinin daha fazla istediğini, ancak şartların müsait olmadığını, bunun için ortalığın yatışmasını ve istikrarın sağlanmasını beklemek gerektiğini söyledi. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Halife III. Abdurrahman zamanında tarım, ticaret ve sanayide ülke en üst noktalara yükseldi. Döneminin en karakteristik yapısı olan Medinetüzzehrâ sarayı ve şehri her gün 10 bin kişi, 1500 yük hayvanının çalışması ve Abdurrahman’ın gelirlerinin üçte birini buraya aktarması ile uzun uğraşlar sonucu inşa edildi. Bu dönemde Endülüs dünyanın en dikkat çekici ülkeleri arasına girdi.

Yanıt Açıklaması: Malaga, Elvira, Kurtuba, ve başkent Toledo; Rio Barbate kıyısında Vizigotları yenilgiye uğratan Tarık b. Ziyad’ın fethettiği şehirlerdir. Bu esnada Musa b. Nusayr, büyük kısmı Araplardan oluşan 18.000 kişilik bir ordunun başında İspanya’ya geçmişti. Musa karaya çıktıktan sonra başka bir güzergahı izleyerek Sevilla, Carmona, Niebla, Merida şehirlerini alarak Tarık b. Ziyad’la Toledo’da buluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Muaviye'ye karşı olan iki grubun da merkezi Irak bölgesi olduğundan Muâviye bu bölgeye büyük önem verdi.

Yanıt Açıklaması: Murabıtlar IX. Yüzyılda kuzey Afrika da .güçlü bir devlet kurmuşlardı. 1085 te Tuleytula’nın kaybedilmesinden sonra Endülüsün on üç emiri imzaladıkları mektubu Murabıtların hükümdarı Yusuf b. Taşfin’e gönderdiler. Yusuf b. Taşfin 1086 yılında Endülüse geçerek kastilya kırallığına karşı büyük bir zafer kazandı. Daha sonra marekeşte bıraktığı oğlunun ölümü üzerine kuzey afrikaya geri döndü. O ayrılınca emirlikler tekrar kendi aralrında savaşa başladılar Kastilya kırallığının baskısı da artmaya başlayınca iki yıl sonra tekrar Endülüse gelerek Kastilya ile mücadele etti. 1090 yılında üçüncü defa endülüse gelen yusuf b. Taşfin Endülüsteki emirlikleri fethederek 1091 te Endülüsü murabıtların topraklarına kattı.

Yanıt Açıklaması: 1043’te ölen Cehver b. Muhammed, idarenin ehil kişiler tarafından yürütülmesini istediğinden kendisinden sonra oğullarından birini veliaht tayin etmemişti. Fakat onun yönetiminden memnun olan Kurtubalılar, yerine oğlu Muhammed’i getirdiler. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Arap olmayan Müslümanları ifade etmek için kullanılan terimdir.

Yanıt Açıklaması: Hicretle birlikte Hz. Muhammed Medine’de peygamberlik görevini yerine getirme ve İslâmiyet’i yaymak için uygun bir ortam buldu. Bundan istifadeyle Müslümanların gerek kendi aralarında gerekse Müslüman olmayan gruplarla birlik ve beraberlik içerisinde yaşamasını sağlamak üzere bazı dinî ve toplumsal düzenlemeler gerçekleştirdi. Müslümanların birbirleriyle kaynaşması için aralarında selâmı yaymalarını istedi. Neredeyse bütün mal varlıklarını Mekke’de bırakarak İslâm ve iman uğruna Medine’ye hicret etmiş muhacirler ile onlara evlerini açıp maddî imkânlarını paylaşan, Evs ve Hazrec kabilesine mensup olup ensar adı verilen Müslümanlar arasında ‘muâhât’ denilen kardeşlik antlaşması yaptı. Böylece muhacirlerin ihtiyaçları karşılandığı gibi Câhiliye dönemindeki kabile temeline dayalı kardeşlik anlayışının yerini din ve iman kardeşliği aldı.

Yanıt Açıklaması: Mevali İlk İslâm fetihlerinin ardından kendi istekleriyle Müslüman olan,çoğunluğunu çoğunluğunu doğuda İranlılar ve Türklerin, Kuzey Afrika ve Endülüs'te Berberîlerin, Mısır'da Kıbtîlerin oluşturduğu Arap olmayan Müslümanları ifade etmek için kullanılan terimdir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aslen Arap olmayıp sonradan Araplaşan kabilelerden meydana gelir. Kuzey Arapları adıyla da bilinen bu kabilelerin soyu Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’e dayandığı için İsmailîler veya soyundan uzak torunlarına nispetle Adnânîler, Meaddîler, Nizârîler diye de anılır. Hz. İsmail Mekke’ye geldiğinde babası gibi Ârâmîce, Keldânîce veya İbrânîce konuşuyordu. Hz. İsmail ve soyu Arapça’yı Mekke’de öğrenip Cürhümlülere karışarak Araplaştığı için bu adla anılmıştır. Hz. Peygamber’in yirmi birinci göbekten atası olan Adnan’a mensup olan Adnânîler nüfusları çoğalınca anayurtları Mekke’den çeşitli yerlere dağıldılar. Doğru cevap Arab-ı Müsta’ribe "B" şıkkıdır.