İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: III. Abdurrahman’a kadar Endülüs hükümdarları emîr unvanıyla yetinmişler, başka herhangi bir unvan kullanmamışlardı. Ancak III. Abdurrahman’dan itibaren bu durum değişti. Zira o Şii Fatımîlerin halifelik iddiasıyla ortaya çıkmasını, Abbasî Halifesi Muktedir’in (908-932) Fatımîlere karşı bir şey yapamamasını da düşünerek hilafet kurumuna sahip çıkmaya karar verdi. Zaten ülkesindeki durumu da kendisinin halifeliği ilan etmesi için uygundu. Bu sebeplerle III. Abdurrahman 16Ocak 929’da kendisini halife ilan etti. Yayınladığı ve etrafa gönderdiği fermanlarla da bunun kendi hakları olduğunu belirtti.

Yanıt Açıklaması: Hz. Hatice Hz. Peygamberin ilk eşi ve İbrahim dışındaki bütün çocuklarının annesidir. Hz. Hatice’nin vefatından sonra Hz. Peygamber ilk müslümanlardan Sevde ile evlendi ve üç yıl boyunca yalnız onunla evli kaldı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman’ın bazı uygulamalrına karşı oluşan hoşnutsuzluk bazı grupların kışkırtmasıyla bir isyan hareketine dönüşmüş ve sayıları 1000 kadar olan bir isyancı grup Hac için geldikleri Medine’de Hz. Osman’ın evni kuşatarak evi muhasaraya almışlardır. Hz. Osman’ın uzlaşma ve ikna çabaları boşa çıkınca isyancılar 656 yılında Hz. Osman’ı Kur’an okurken şehit etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: 732

Yanıt Açıklaması: Kendisini eleştiren Ebû Zer el-Gifârî ve Ammâr b. Yâsir gibi ileri gelen sahabeleri çeşitli şekillerde cezalandırarak onlardan bazılarının maaşlarını kesen veya azaltan halife Hz. Osman'dır.

Yanıt Açıklaması: Bizans ile kara ve denizde küçük çaplı mücadeleler olmuşsa da, Velid b. Yezid döneminde askerî alanda kayda değer bir gelişme olmadı.

Yanıt Açıklaması: Musa Berberilerin merkezi olan Tanca’yı ele geçirmek için komutanı ve azatlı kölesi Tarık b Ziyad’ı gönderdi ve şehir 708 yılında Müslümanların eline geçti.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer halife olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Üsame bin Zeyd kumandanlık etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Muaviye'nin en kalıcı icraatı oğlu Yezid'i veliaht yapmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Muaviye sağlığında oğlu Yezid’i veliaht tayin etmiştir. Nisan 680 tarihinde Muaviye vefat edince aynı gün yerine oğlu Yezid Halife sıfatıyla başa geçti. Medine’de bir kaç önde gelen kişinin itirazları dışında itirazla karşılaşmayan Muaviye Hilafeti Verasete dayalı bir saltanata dönüştürmüş erken dönem islam tarihçileri tarafından bu nedenle şiddetle eleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman’a, Hz. Peygamber’in iki kızıyla evlendiği için iki nur sahibi anlamında ‘zü’n-nûreyn’dir.

Yanıt Açıklaması: İslamı seçmesiyle birlikte Müslümanların askeri anlamda güçlenmesini sağlayan Halid b. Velid gerek Hz. Peygamber'in son seferlerinde gerekse de Hz. Ebu bekir döneminde Bizans ve Sâsanîler üzerine yapılan askeri harekatlarda büyük zaferler kazanmış bir komutan olarak İslam fetihlerinin genişlemesinde büyük rol oynamıştır. Bununla birlikte sahte peygamberlerin ortada kaldırılmasında da Halid b. Velid ön planda olmuş ve özellikle Yemen bölgesine çıktığı seferlerle yalancı peygamber iddiasında olanları bertaraf ederek,  dinden dönen Arap kabilelerini hakimiyet altına almıştır. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yıllar itibariyle baktığımızda Hudiler, 1039-1146; Cehveriler, 1031-1070; Abbadier, 1023-1091; Eftasiler, 1022-1095 yıllarına tekabül eder. Zünnuniler ise 1037- 1146 yıllarına tekabül eder.

Yanıt Açıklaması: Medine döneminde Hz. Peygamber’in yanında çok aktif olarak yer alan Hz. Ömer’in başka konularda da görüşlerini ifade ettiğini ve bunların bir kısmının da nazil olan Kur’an ayetleriyle teyit edilmiştir ki, buna Muvâfakât-ı Ömer denir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ayşe'nin Hz. Ali'ye karşı muhalefet etmesinin nedeni Hz. Osman'ın katillerinin bir an önce bulunarak cezalandırılması suretiyle Müslümanlar arasındaki fitnenin sona ermesini sağlamaktı. Onunla aynı görüşte olan diğer önemli sahabeler Talha b. Ubeydullah ve Zübeyr b. Avvâm da Hz. Ali'ye karşı muhalefetin liderlerinden biri olmuş, bu durum Müslümanlar arasındaki ilk iç savaş olan Camel Vakası'nın yaşanmasına neden olmuştur. Doğru cevap "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber’in gittikçe taraftar topladığını, inanç ve davranışlarını eleştirdiğini gören Kureyşliler onu küçümsemeye ve ona hakaret etmeye başladılar; bir süre sonra da şiddete başvurmaktan çekinmediler. Onların yaptıklarından en çok etkilenenler Mekke’ye dışarıdan gelmiş aileler ile köle ve cariyelerdi. Bunlar aç bırakılıyor, kızgın kumlara yatırılıyor, üzerlerine kaya parçaları konularak işkenceye tabi tutuluyordu. Bu işkencelerin en ağırını Yâsir ailesi yaşadı. Kaybolan kardeşini aramak için Mekke’ye gelen Yâsir burada Benî Mahzûm kabilesinden Ebû Huzeyfe’nin himayesine girmiş ve onun Sümeyye adlı cariyesiyle evlenmişti. Bu evlilikten meşhur sahabe Ammâr b. Yâsir dünyaya geldi. Yâsir, Sümeyye ve Ammâr, ilk Müslümanlardan olup müşriklerin işkencelerine sabırla karşılık verdiler. Sonunda Sümeyye, Ebû Cehil’in acımasız işkenceleri altında can vererek İslâm tarihinde ilk şehit unvanını kazandı.

Yanıt Açıklaması: Halife olur olmaz ivedilikle Hz. Osman'ın katillerini cezalandırması.

Yanıt Açıklaması: Tuleytula kenti 1085 yılında yeniden güçlene Reconquista hareketi ile kastilya kırallığı tarafından alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Muâviye, iç karışıklıklar dolayısıyla yaklaşık on yıldan beri durmuş olan fetih hareketlerini üç ayrı cephede yeniden başlattı. Hz. Ali ile mücadelesi sırasında vergi vermek zorunda kaldığı Bizans üzerine 662 yılından itibaren yeniden seferler düzenledi. 669’da karadan ve denizden İslâmî dönemdeki ilk İstanbul kuşatması gerçekleştirildi. Fedâle b. Ubeyd ve Süfyân b. Avf kumandasındaki birlikler Yezid b. Muâviye komutasında desteklenmekle birlikte başarı sağlanamadı. Müslümanlar çok sayıda şehit verdiler. Meşhur sahabe Ebû Eyyûb el-Ensârî bu kuşatma sırasında hastalanarak vefat etti. 670 yılında Kyzikos (Kapıdağ) yarımadası ele geçirildi ve buradan başlatılan akınlarla İstanbul dört yıl süreyle muhasara edildi (674-678). Ancak Bizans karşısında başarı sağlanamadı.