İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: Musa Berberîlerin merkezi olan ve Afrika ile Avrupa arasında geçiş konumunda bulunan Tanca’yı ele geçirmek için komutanı ve azatlı kölesi Berberî asıllı Tarık b Ziyad’ı gönderdi ve şehir 708 yılında Müslümanların eline geçti. Bundan sonra Müslümanların gözü o dönemde İberik yarımadasının tümünü kapsayan başka bir coğrafyaya İspanya’ya çevrildi.

Yanıt Açıklaması: Ebrehe'nin Mekke'yi zayıflatma girişimlerinin altında Hristiyanlığı yaymak, mekkeli tüccarların giderek gelişen ticari faaliyetlerini engellemek ve Sâsânîlerle savaşan Bizans’a yardım edebilmek gibi nedenler yer almaktadır. Dolayısıyla ifadelerin tamamı doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Gücünü Kuzey Arabistan köken­li kabilelerden alan II. Mervan, hilâfet merkezini Şam’dan bunların çoğunlukta ol­duğu Harran’a taşımak zorunda kaldı. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İslâm öncesinde Arap yarımadasının en geniş ticarî faaliyetleri büyük ölçüde panayırlarda (esvâku’l-Arab) cereyan ediyordu. Siyasî, sosyal ve kültürel açıdan da oldukça önem taşıyan, bir kısmı uluslararası mahiyetteki bu panayırlarda çeşitli milletlere mensup tüccarlar ile Arap kabileleri bir araya gelirdi. Arabistan Ticaretinin Can Damarı olan bu panayırlardan en önemlisi Ukaz panayırıdır. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Süleyman b. Abdülmelik 717 yılında vefat etmiştir.

Yanıt Açıklaması: III. Hişam’ın halkın istediği bir yönetici olmadığı kısa sürede anlaşıldı; zira eğlenceden, hoşlanan, hiçbir işten anlamayan, kararsız bir yapıya sahipti ve sonunda tahttan indirildi. Bundan sonra Kurtuba’nın önde gelenleri halifeliğin ülkeye zarar verdiğine dair görüş belirterek bunun ilga edilmesine ve ülkenin şura ile yönetilmesine karar verdiler. Böylece Endülüs Emevî devleti 1031 yılında yıkılmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman’ın on iki yıl süren halifelik dönemi, ülkede huzur ve sükûnun, birlik ve beraberliğin devam etmesi sebebiyle Sükûnet Dönemi (644-650) ile III. Halife’nin şehit edilmesiyle sonuçlanan iç karışıklıkların yaşandığı Karışıklık Dönemi (650-656) olmak üzere altışar yıllık iki döneme ayrılabilir.

Yanıt Açıklaması: Tarık b. Ziyad Endülüs’ü fetheden komutandır. Musa b. Nusayr ise İspanya ve Kuzey Afrika valiliklerini yapmıştır. Verdan Hudat Buhara hükümdarıdır. Muhammed b. Kasım es-Sekafi Sind’i fetheden komutandır. Buhara ve Semerkant Haccac tarafından Horasan valiliğine getirilen Kuteybe b. Müslim tarafından fethedilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman Hz. Peygamber’in kızı Rukiyye ile evlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: …on bir erkek ile dört kadından oluşan Müslüman kafilesi, 615 yılında fiuaybe Limanı’ndan Habeşistan’a hareket etti. Kafilede Hz. Osman ve eşi Hz. Peygamber’in kızı Rukıyye, Zübeyr b. Avvâm, Mus’ab b. Umeyr, Abdurrahman b. Avf, Ebû Seleme ve eşi Ümmü Seleme gibi İslâm tarihi açısından önemli isimler yer almaktaydı. İslâm’da ilk hicret olarak önem taşıyan bu gelişme Hz. Muhammed’in, peygamberliğinin ilk yıllarında Afrika ile temasa geçmesini de sağlamış oluyordu.

Yanıt Açıklaması: Abdülmelik devrinde imar faaliyetlerine de önem verilmiş, artık büyük bir imparatorluk haline gelen İslâm devletinin her tarafında yollar ve köprüler yapılmış, birçok eser meydana getirilmiştir. Bunların başında, İslâm dünyasındaki ilk büyük camilerden biri olan Kudüs’teki Kubbetü’s-sahre’nin inşası gelmektedir. Irak’ın Basra ve Kûfe’den sonra üçüncü ordugâh şehri Vâsıt, Haccâc tarafından onun zamanında kurulmuştur. Haccâc, aynı zamanda valisi bulunduğu bölgelerde ziraata da büyük önem vermiş, sulama kanalları açtırmış ve halkın refah seviyesini yükseltmiştir.

Yanıt Açıklaması: Medine’ye ilk yerleşmenin ne zaman başladığı hakkında kesin bilgi yoktur. Tarih sahnesine çıkışından itibaren Amâlika, Yahudiler ile Yemenli Evs ve Hazrec kabileleri yerleşmiştir. Kureyş Kabilesi Mekke ve çevresinde yaşamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fethedilen bölgelerdeki Müslümanlar, Kur’an-ı Kerim’i kendi bölgelerinde meşhur olan sahabenin mushaf ve kıraatıyla öğrenip okuyorlardı. Onların okuyuşlarındaki farklılıklar, bu farklılığın sebebini bilmeyen askerler arasında tartışmalara yol açtı. Azerbaycan ve Ermenistan cephesinde birlikte savaşan Suriyeli ve Iraklı askerler, farklı okuyuş sebebiyle birbirlerini ağır bir şekilde itham ettiler. Bundan endişeye kapılan Huzeyfe b. Yemân, Hz. Osman’ın yanına Medine’ye gelerek konuya acil bir çözüm bulunmasını teklif etti. Hz. Osman, bu ihtilafları sona erdirmek için, Hz. Hafsa’nın evinde muhafaza edilen Ebû Bekir mushafını çoğaltarak büyük merkezlere göndermeye karar verdi. Zeyd b. Sâbit’in başkanlığında, dört kişilik heyeti Kur’an-ı Kerim’i istinsah ve çoğaltmakla görevlendirdi. Kıraat farklılıkları yüzünden yaşanan tartışmalara son vermek için, bir kelimenin yazılış şeklinde ihtilâfa düştüklerinde Kureyş lehçesini esas almalarını emretti. 646-651 yılları arasında gerçekleştirilen bu çalışma sonunda yazılan yedi Kur’an nüshasından biri Medine’de bırakıldı. Diğerleri, bu nüshaları okutmakla görevlendirilen birer okuyucu ile birlikte Mekke, Kûfe, Basra, Şam, Yemen ve Bahreyn’e gönderildi. Bundan sonra Kur’an öğretimi bu nüshalara göre yapıldı. Hz. Osman’ın bu faaliyeti büyük takdirle karşılandı ve bu işi onaylayanların başında Hz. Ali geliyordu.

Yanıt Açıklaması: 1085 te Toledo’nun Ele geçirilmesiyle tekrar gündeme gelen Reconquista 1492 yılında son müslüman şehri Granada’nın kastilya ya teslim edilmesiyle sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması: Cemel Vakası

Yanıt Açıklaması: Velid başta Irak genel valisi Haccâc b. Yusuf olmak üzere bu yeniden yapılandırmaya katkıda bulunanları görevlerinde bırakarak İslâm tarihinin ikinci büyük fetih harekatını başlattı.

Yanıt Açıklaması: Muaviye, Hz. Osman zamanında 645 yılında Suriye genel valisi oldu. Hz. Osman’ın şehit edilmesine kadar (656) Suriye valiliğini yürüttü.

Yanıt Açıklaması: Câbiye’de Mervan’ın halifeliği konusunda sağlanan ittifak Dımaşk’ta durumun istikrara kavuşmasına yetmedi. Câbiye görüşmelerine katılmaktan son anda vazgeçen Dahhâk b. Kays, İbnü’z-Zübeyr’i desteklediğini açığa vurarak emrindeki kuvvetlerle Mercirâhit denilen yerde karargâh kurdu. Toplantının uzamasından istifade edip Kınnesrîn, Humus ve Filistin ordugâhlarından temin ettiği yardımla gücünü arttırdı. Câbiye’den dönen Mervân b. Hakem, Dahhâk’ı ikna edemeyince Mercirâhit’te iki taraf arasında yirmi gün süren çok kanlı bir savaş cereyan etti. Mervân, özellikle Dahhâk’ın Dımaşk’tan ayrılmasının ardından başlattığı isyanla şehirde kontrolü eline geçiren Yezid b. Ebü’n-Nims’in erzak ve asker desteği sayesinde kesin bir zafer kazandı (Muharrem 65/ Ağustos-Eylül 684). Böylece Mervân bir taraftan Emevî saltanatının devamını, diğer taraftan halifeliğin Mervânî koluna geçmesini sağlamış oldu. Bundan sonra halifelik Emevîler’in yıkılışına kadar onun soyunda kaldı. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber İslam dinini yaşayabilecek olgunluğa erişmiş yeni bir toplum modeli oluşturmakla beraber, kendisi yalnızca dini bir önder olmayarak, siyasi, sosyal, ekonomik ve askeri alanlarda ortaya koyduğu değerlerle tüm bu alanlarda insanlığa önderlik etmiş ve örnek olmuştur. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: II. Hişam Huzur ve barışın en çok görüldüğü dönem,Abdülaziz  Endülüs ‘ün ilk resmi olmayan valisi,Velid b. Abdülmelik  Emevi halifesi ve Tarık b. Ziyad  Ordu komutanıdır. İsyanların en çok görüldüğü dönem I. Hakem zamanıdır.