İslam Tarihi ve Medeniyeti 1

Yanıt Açıklaması: İspanya'da bu dönemde Müslümanlar üzerindeki baskı günden güne artmış ve yasaklar ve zorunluluklar getirilmiştir. Ancak izinsiz şehir dışına çıkılmaması bunlardan birisi değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yezid idari alanda fazla bir değişlik yapmamış, babası Muaviye’nin politikalarını devam ettirmiştir. Özellikle babası döneminde idarede yer alan ve başarılı bulunan kişileri görevde tutmuş, o da Muaviye gibi valilerine çok geniş yetkiler vermiştir. Ziraatla ilgilenip bilhassa ?am civarında kanallar açtırarak bölgede tarıma dayalı üretimin artırılmasına katkı sağlamıştır. Yezid 11 Kasım 683’te Dımaşk yakınlarındaki Huvvârîn’de ölmüş ve Bâbussağîr mezarlığına defnedilmiştir. Devlet işlerini çoğunlukla valilerine havale eden Yezid, eğlence ve sefahate düşkün olup zamanın büyük bir kısmını şair ve musikişinaslarla geçirmiştir. İçki içen ilk halife olarak bilinir. Döneminde gerçekleşen ve etkileri günümüze kadar gelen olaylar sebebiyle Müslümanların zihninde çok olumsuz bir yer edinmiştir. İslâm tarihinde hilafetin saltanata dönüşmesi onunla başlamış, Hz Hüseyin ve yakınlarının Kerbela’da feci şekilde katledilmesi, Medinelilerin isyanının çok kanlı bir şekilde bastırılıp şehrin yağmalanması, kutsal Mekke ve Kâbe’nin muhasara altına alınıp yakılıp yıkılması onun iktidarında gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Halifeliği kabile asabiyeti temeline dayanan bir mücadeleyle ve kılıç zoruyla ele geçiren Muâviye’nin en kalıcı icraatı oğlu Yezid’i veliaht tayin etmesi, böylece devleti veraset kuralını esas alan bir hanedana dönüştürmesidir. Meşhur rivayete göre bunu, Kûfe Valisi Mugîre’nin tavsiyesiyle ve Müslümanların hilâfet meselesi yüzünden yeni bir anlaşmazlığa düşmelerini engellemek amacıyla yaptığını söyleyen Muâviye, Medine dışında önemli bir muhalefetle karşılaşmadı. Medine’de Hz. Hüseyin, Abdullah b. Zübeyr, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Ebû Bekir ve diğer bazı önde gelen sahabeler ve sahabe çocukları kendisine şiddetle karşı çıktı. Bunun üzerine biatlerini bizzat almak için Hicaz’a giden Muâviye tehditle problemi halletti. Onların biatlerinin ardından Mekke ve Medine halkı da Yezid’in veliahtlığını kabul etti. Muâviye’nin özellikle bu tasarrufu sebebiyle ilk İslâm tarihçilerinin çoğu tarafından yoğun biçimde eleştirildiği görülür. Sonuç olarak hilâfeti verasete dayalı mutlak bir saltanata dönüştüren Muâviye 60 yılının Receb ayında (Nisan 680) Dımaşk’ta vefat etti; aynı gün yerine oğlu Yezid geçti.

Yanıt Açıklaması: Hicaz

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman döneminde İslam fetihleri devam etmekle birlikte asıl önemli gelişmeler ve fetihler denizlerde yaşanmıştır. Keza Kıbrıs adası bu dönemde Müslümanların hakimiyeti altına girmiş, Sicilya ve Rodos adaları üzerine seferler düzenlemiş, Zâtü's-savarî savaşında Bizans donanması mağlup edilerek Bizans'ın Doğu Akdeniz'deki hakimiyetine son verilmiştir. Nitekim bu deniz zaferi Hulefâ-i Râşidîn döneminin en büyük deniz savaşı olmuştur. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman döneminde Müslümanlar Akdeniz'e açılmıştır. Bu bağlamda Muâviye b. Ebu Süfyân, Hz. Osman'dan Kıbrıs'ın fethi için izin almış nitekim başında bulunduğu donanmayla Akka limanından hareket ederek 649 yılında Kıbrıs'ı barış yoluyla fethetmiştir. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bunun üzerine geri dönen Kuteybe, bir ay süren kuşatmadan sonra bu defa şehri savaşla fethederek çok miktarda ganimet elde etti (706).

Yanıt Açıklaması: Örnek şahsiyetinin yanı sıra aynı zamanda ilim ve hikmet sahibi bir kişi olan Hz. Ebu Bekir Arap soy bilimi olan "Ensab" ilminde zamanınını otoritesi kabul edilmekteydi. Bununla birlikte Arap savaş tarihi olan Eyyâmü'l-Arab'ı da en iyi bilen kişilerden biriydi. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Viyana

Yanıt Açıklaması: Süleyman b. Abdülmelik 675-680 yılında doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Mekke döneminde sahabelerin kendi aralarında, hicretten sonra da ensardan bazı kimselerle kardeş ilan edilmesine “biriyle kardeş olmak, birini kardeş edinmek” anlamında ‘muâhât’ denilir.

Yanıt Açıklaması: 1490’da harekete geçen İspanyollar civardaki yerleşim merkezlerini ve ekinleri tahrip edip Gırnata surlarına dayandılar. Halkın canına, malına ve dinine dokunulmaması şartıyla şehrin teslimine karar verildi. 25 Ekim 1491 tarihli antlaşma gereği İspanyollar 3 Ocak 1492’de Gırnata’ya girdiler. Böylece Müslümanların Endülüs’teki son bağımsız devleti ortadan kalktı.

Yanıt Açıklaması: Adalet sahasında gerçekleştirdiği icraatlarıyla insanlık tarihine geçen Hz. Ömer ilk defa suçlular için hapishane kurulmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İslâm tarihinin en acı olaylarından biri olan Kerbela Vakası, Yezid’in nefretle anılmasında, İslâm dünyasının siyasi ve itikadî açıdan bölünmesinde, önceden nazarî bir siyasî görüş durumunda olan Şiiîliğin bir akide halini almasında etkili olmuş ve pek çok isyanın temel sebeplerinden birini teşkil etmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Semih b. Malik İlk resmi vali; Abdülaziz Resmi olmayan ilk vali,Velid b. Abdülmelik Emevi halifesi,Abdülmelik b. Mervan ,Velid b. Abdülmelik’ten önceki Emevi halifesidir. Abdurrahman b. Muaviye  şıkkında yer alan isim, Emevi halifesi Hİşam’ın torunu, aynı zamanda da Endülüs’ün ilk emiridir.

Yanıt Açıklaması: Halife Hişam, Esed b. Abdullah’ın ölümünden kısa bir süre sonra, bölgeyi iyi bilen Nasr b. Seyyar’ı Horasan valiliğine getirdi. Emevilerin Horasan’daki son valisi olan Nasr bölgedeki karışıklık ve isyanları önleyerek Maveraünnehir’de geçici bir sürede olsa devlet egemenliğini pekiştirdi.

Yanıt Açıklaması: En eski Arap kabilesi olduğu kabul edilen yarı efsanevî göçebe Sâmî topluluktur. Tevrat’a göre dünyanın en eski milleti olup anayurdu Akabe körfezi ile Lut gölü arasında yer alan Edom ülkesidir. İslâm tarihçilerinin büyük çoğunluğuna göre Kudüs’ün kurucuları ve Hicaz’ın ilk sakinleridir. Amâlika’ya dair ilk kayıtlar milâttan önce II. bin yılın ilk çeyreğine tarihlenen Hz. İbrahim devrine denk gelir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek A şıkkında verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 650’de Suriye sahillerine yakın Arvad (Cyzikus) adası alındı. 652’de Sicilya ve Rodos üzerine seferler düzenlendi. İskenderiye’ye çıkartma teşebbüsünde bulunan Bizans donanması püskürtüldü. Daha da önemlisi bu yıllarda 200 gemilik İslâm donanması, Finike (baz› rivayetlere göre İskenderiye) açıklarında, 500 parçalık Bizans donanmasına karşı büyük bir zafer kazandı. Yelken direklerinin çokluğu sebebiyle “Zâtü’s-savârî” adı verilen bu zaferle Bizans’ın Doğu Akdeniz’deki hâkimiyetine son verildi. Kaynaklarda 652 veya 655 yılında yapıldığına dair bilgilerin yer aldığı bu zafer Hulefâ-yi Râşidîn döneminin en büyük deniz savaşıdır.

Yanıt Açıklaması: Hicretin ikinci yılı Şaban ayında (Şubat 624) ramazan orucu farz kılındı. Aynı yılın Ramazan Bayramı’ndan bir iki gün önce (Mart 624) Hz. Peygamber fıtır sadakasıyla ilgili hükümleri açıkladı. 1 Şevval 2’de (27 Mart 624) ilk ramazan bayramı ve 10 Zilhicce 2’de (3 Haziran 624) ilk Kurban Bayramı kutlanmaya başlandı ve ilk bayram namazları kılındı.