Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları

Yanıt Açıklaması: Tuchman (2000) gazete, televizyon, dergi ve reklamlarda gerçekte kadınların simgesel bir yok edilmeye maruz kaldığını belirterek yeni bir kavram kullanır. Medya içeriklerinin kadını güçlendirecek, eğitim-öğretim, mesleki gelişim veya bireysel gelişimlerine katkı sağlayacak, bağımsızlığa özendirecek ya da ona iktidar sağlayacak herhangi bir çabası olmadığını belirtir. Dergilerde kadınlar bir erkeğe bağımlı ele alınmakta ve öykünün sonunda o erkeğe bağımlı ve onun yol göstericiliği ile yaşaması salık verilmektedir. Ataerkil düzenin işbölümü gereği erkeği kamusal alanda kadını ise özel alan (ev içi) ile sınırlı tutulma yönelimi açığa çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Woolf, Kendine Ait Bir Oda’da kadına dayatılan geleneksel rollerden kurtuluşun, ancak kadınların ekonomik güce, kendilerine ait bir odaya ve zamana sahip olmaları hâlinde mümkün olabileceğini ileri sürer. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kadının en üst pozisyonu görmesi ve yasal bir engel de olmamasına rağmen erişememesi; görünmez bir engelle karşılaşması yönetim literatüründe cam tavan veya cam duvar olgusuyla açıklanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: "Hasta Olmak Üzerine" Virginia Woolf'a ait bir eserken, diğerleri Simone de Beauvoir tarafından yazılmış denemelerdir. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet yıllarıyla beraber kadınlar için yeni bir kimlik yaratma imkanı doğar. Bunun en güzel örneğini Halide Edib’in romanlarında görürüz. Adıvar’ın kadın kahramanları, yalnızca namuslu ve iffetli görünmekle kalmazlar, aynı zamanda toplumsal ve siyasal olarak da etkilidirler. Sadece geleneksel kadın tipini dönüştürmekle kalmaz, kadını bir fikir önderi olarak kamuya sokar. Geleneksel rolleri tümden yok saymamış, kadın, anne, namus gibi kavramları göz ardı etmemiştir. Halide Edib, güçlü bir kadının nasıl olması gerektiği sorusuna bir cevap olarak romanlarındaki başkarakterleri yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Güzel, çekici ve genç birey klişesi: İmgeler, kadınlara beden güzelliğini telkin eder ve “ideal” forma sahip değillerse de reklamda tavsiye edilen ürünleri satın alarak bu idealliğe erişebilecekleri anlatılır. Güzel, çekici ve genç birey klişesinde yenilikler: Reklamlarda ataerkil düzenin geleneksel rolleri dışında rollerde kadınları da görmek mümkündür. Bir mobil telefonlara hat hizmeti sağlayan firma özgür kadın imgesi ile ayrıksı bir örnek sunar ne var ki kısa süre sonra âşık olarak bir erkekle dolaşmaya başlar. Ayrıksı roller de uzun boylu sürmez; reklam metinleri geleneksel değerlerle kapatılır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kadının cinsel çıkarlar doğrultusunda kullanılması, cinsel ilişkiye zorlanması kadına karşı cinsel şiddet olarak tanımlanmaktadır. Aldatma, cinselliği bir ceza ya da ödül aracı olarak kullanma, tek taraflı cinsel doyuma yönelik cinsellik, kadının istememesine rağmen cinsel organlarına dokunmak cinsel şiddet biçimleridir. ‘Aile İçi Şiddet Araştırması’nda zorla cinsel ilişkiye girme, kadının istememesine rağmen korkudan cinsel ilişkiye girmesi, cinsel olarak aşağılayıcı ya da küçük düşürücü eylemlere zorlanmanın cinsel şiddet olduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte uluslararası literatürde kadın sünnetinin, evlenmeye ya da erken yaşta evlenmeye zorlamanın, kürtaja ya da çocuk doğurmaya zorlamanın, bekaret kontrolünün, seks işçiliğine zorlamanın da cinsel şiddet olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan cep telefonlarında bulunan uygulamalar ya da sosyal paylaşım siteleri yoluyla kadınları denetlemek, nerede olduğunu bildirmesini istemek, çıplak görüntülerini çekip yaymakla tehdit etmek, e-posta veya sosyal paylaşım sitelerindeki üyelik şifrelerini alıp buradaki bilgileri kullanmak dijital şiddet olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Farklı kültürel yapılanmaları olan toplulukların keşfi, cinslere ait toplumsal rollerin farklı olabileceğini göstermişti. Normlar ve toplumsal cinsiyet kodları, her toplumda aynı olmayabiliyordu. Dolayısıyla, kadın ve erkeklere yüklenen rollerin farklılaştığı durumlarla karşılaşılmasının, toplumsal cinsiyet kodlarının sorgulanmasına katkı sağladığı savunulabilir. Kadınların savunma ve savaş zamanlarında erkeklerle birlikte hareket etmesi de bu durumlardan biri olarak kabul edilebilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşının gölgesinde yazılan Three Guineas (Üç Gine) adlı denemesi, eğitimli bir erkeğin Woolf ’a savaşın nasıl engellenebileceğine dair bir soru yöneltmesi ve ondan bağış istemesi üzerine yazdığı bir mektuba verdiği cevabı içerir.

Yanıt Açıklaması: Woolf, Kendine Ait Bir Oda’da kadına dayatılan geleneksel rollerden kurtuluşun, ancak kadınların ekonomik güce, kendilerine ait bir odaya ve zamana sahip olmaları hâlinde mümkün olabileceğini ileri sürer

Yanıt Açıklaması: Queer Hareketi, cinsel kimlikler de içinde olmak üzere, genel anlamda kimlik olgusunun sabit bir durum olmadığını, sürekli olarak yeniden inşa edildiğini vurgular. Queer Hareketi ise cinsel kimliklerin kadın ve erkek olmak üzere ikili bir kategoride değerlendirilemeyeceğini, cinsiyetin sabit bir kimlik olmadığını savunur ve toplum eleştirisini ikili cinsiyet kimliği üzerinden yaptığı için Feminist Hareket’i eleştirir.

Yanıt Açıklaması: Batı edebiyatının edebî bir türü olan romanın edebiyatımıza girmesi Tanzimatla birlikte  olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kült, bir inanç sistemini oluşturan figür, anlatı, motif ve tapım törenlerinin tamamıdır.

Yanıt Açıklaması: Simone de Beauvoir'inDenemeleri: Pyrrus et Cinéas (1944), Belirsizlik Ahlâkı Üzerine (Pour une morale de l’ambiguité, 1947), İkinci Cins ( Le Deuxiéme Sexe 1949), Uzun Yürüyüş (La Longue Marche, 1957) Sade’ı Yakmalı mı? (Faut-il brûler Sade?, 1972). Diğer seçenekler yazarın roman türünde eserlerindendir.

Yanıt Açıklaması: 1973’de sanatçı Judy Chicago, grafik tasarımcı Sheila Levrant de Bretteville ve sanat tarihçi Arlene Raven tarafından kurulan ‘Kadın Evi/Woman’s Building’; kadınlar için feminist hareket çerçevesinde örgütlenmiş ilk platformdur. Geleneksel eğitim kurumlarındaki yapıyı dışlayarak kadın kimliği ve duyarlılığının sanat çalışmalarına yansımasına odaklanmıştır. 1973’den 1991’e kadar binlerce kadın sanatçı bu platformda konuşmuş, tartışmış, birlikte üretmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. İkinci Cins adlı deneme Simone de Beauvoir'a aittir.

Yanıt Açıklaması: Woolf'a göre nesir ve kurmaca yazmak, şiir ya da oyun yazmaktan çok daha kolaydır. Çünkü kadın sık sık başkaları tarafından bölünecektir. Ya çocuğuna bakmakla yükümlüdür ya da ocakta yemeği vardır. Kendine ait özel bir alan bulamayan kadın, ruhunun bütün zenginliğini kullanarak çok daha nitelikli eserler kaleme alabilecekken, sınırlı olan koşullar buna izin vermez. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Nasıl ki toplumsal düzen içerisinde erkek ilgileri ve uğraşları önemli görülüp kadının sözü ve ilgileri değersizleştirilmekte ise, haber türlerinde de daha önemsiz görülen magazin, yaşam veya sağlık gibi sayfalar kadın okurlara yönelik hazırlanır. Bu sayfaların gerek metinlerinin gerekse de görsellerinin aktörleri ağırlıklı olarak kadınlardır; kadınlar magazin sayfalarında daha çok yer alır. Meslek grubu ise oyuncu, manken veya cemiyet hayatının ünlü simalarıdır. Bu sayfalarda kadınlar daha çok dekolteli giyim-kuşamları, güzellikleri, estetik operasyonları veya aşk hayatı gibi soft; yani ekonomi, politika gibi ciddi olmayan konuların aktörleri olarak temsil edilirler.

Yanıt Açıklaması: Kadının maruz bırakıldığı şiddetin hangi toplumsal süreçlerde, nasıl üretildiğini tartışmaya açmak, erkek şiddetini, toplumsal cinsiyet ayrımcılığının bir sonucu olarak anlamaya yardımcı olacaktır. Şiddet eylemini üreten ve pekiştiren dinamikleri kültürel, ekonomik, yasal ve politik düzeylerde incelemek mümkündür.  Ataerkinin ortaya çıkardığı koşullarda kadına karşı şiddeti yapısal ve politik bir sorun olmaktan çıkaran bir takım inançlar üretilmektedir. Bu inançlar arasında en sık karşılaşılanlar; şiddetin erkek doğasının bir parçası olduğu, kadının tavırları yüzünden ortaya çıktığı ve dahası kadının bunu hak ettiği, eğitimli kadınların şiddete maruz kalmadıkları, aile içinde kadına uygulanan şiddetin o ailenin özel bir sorunu olduğu, ekonomik yoksunluğun, erkeğin psikolojik sorunlara sahip olmasının, alkol kullanmasının ve eğitim seviyesinin düşük olmasının şiddete yol açtığıdır. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki erkek şiddeti, hemen her toplumda ve o toplum içerisinde hemen her sosyo- konomik düzeyde ortaya çıkan ve genellikle baba, eş, erkek kardeş ve erkek çocuk tarafından kadına yöneltilen bir eylemdir. Erkek şiddetinin her yerde yaşanması, maruz kalan kadın açısından olduğu kadar toplumsal, ekonomik ve kuşaklar düzeyinde de etkilerinin olması bu sorunun, özel değil, sosyal ve politik bir sorun olduğunu göstermektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde geçerli olan anlayış ise bundan oldukça farklıdır. Günümüz anlayışında, sanat eseri temelde özgünlük ve biriciklik esasına dayanır; benzeri yoktur, biriciktir. Zanaat eserinin pek çok benzeri vardır. Zanaatkâr aynı ürünü birçok kez tekrarlar, sanatkâr ise her defasında özgün bir eser ortaya koymaya çalışır. En geniş anlamıyla, zanaat, bir işin ustadan çırağa aktarılan değişmez yöntemlerle defalarca kez üretilmiş olmasıyla kazanılan el becerisi ve hünerdir.