Kent Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: 1999 yılında Uluslar arası Para Fonu (IMF) ile imzalanan stand-by antlaşması Türkiye tarımı açısından bir dönüm noktası olmuştur. Bunun sebebi antlaşmanın tarım sektörü açısından piyasa merkezli bir yeniden yapılanma sürecini öngörmesi ve bundan böyle tarım politikalarının uluslar arası düzenleyici kuruluşların ilke ve kararları çerçevesinde yürütülmeye başlanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Eğer şehir barış ile fethedilirse, İslam hukukuna ve Osmanlı uygulamasına göre şehir halkının canına ve malına dokunulmazdı. Mevcut gayrimüslim şehir halkının güvenle şehirde yaşaması için tek şart cizye (baş) vergisi vererek (haracgüzar) göstermesiydi.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da ilk yoğun gecekondu yerleşmesi 1947’de Zeytinburnu’nda oluştu.

Yanıt Açıklaması: Erken Cumhuriyet Döneminde Ankara kentinin gelişmesine yönelik olarak Ankara S¸ehri İmar Müdürlüğü’nün kurulmuştur. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet, kentlerde yaşanan bu hızlı dönüşüm sonucunda ortaya çıkan plansız kentleşmeyi kontrol altına alma amacıyla bazı girişimlerde bulunmuştur. Bu amaca yönelik olarak 1956 yılında devletin çıkardığı ‘kamulaştırma yasası’ ile bu tarihten önce yapılan gecekondular yasal olarak kabul edilmiş, 1958 yılında ise bütün imar faaliyetlerini koordine etmek ve düzenlemek için İmar ve İskân Bakanlığı kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yönetimci paradigma, devleti doyurucu biçimde anlamak istiyorsak, devletin kurumsal yapısına yoğunlaşmamız gerektiğini öne sürer. Yönetimci yaklaşımın devlet tartışması bürokrasinin rolü ile özdeşleşir.

Yanıt Açıklaması: 1950-1960 döneminde kalkınma stratejileri doğrultusunda yatırımlar, tarımın gelişmesi, karayolu ve kent arterlerinin yapılması üzerinde yoğunlaşmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kent çözümlemesinde kapitalist girişimcilerin kârlarını azamiye çıkarmak için üretim sürecinin dışında kentin yapılı çevresine yaptıkları yatırımlara odaklanan düşünür David Harvey’dir. Harvey’e göre, kentsellik, kapitalist üretim sürecinde yaşanan ekonomik krizler nedeniyle, kapitalistlerin kârlarını azamiye çıkarmak için kentsel yapılı çevreye yönelik yatırımlarının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli dönemlerde isim ve kapsamları değişmekle birlikte genel olarak Osmanlı idari bölümlemesi eyalet, sancak, kaza, nahiye ve köylerden oluşmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Nüfus büyüklüklerine göre sınıflamaya tabi tutulduklarında Osmanlı şehirleri, 15.000 nüfustan küçük, 15.000-80.000 ve 80.000 üstü nüfusa sahip şehirler olarak tasnif edilebilir. Bu açıdan bakıldığında, 1700’lü yıllar esas alınırsa, ticaret ağları üzerinde bulunan Sofya, Ankara, Erzurum gibi şehirler ile şehzade şehirleri olarak bilinen Manisa, Amasya ve Trabzon 15.000’in altında nüfusa sahip şehirlerdir. Liman şehirleri olan Selânik ve İzmir ile Osmanlıların eski başkentleri olan Bursa ve Edirne gibi şehirler ise 15.000’den fazla ama 50.000’den az nüfusa maliktir. 80.000-100.000 nüfustan fazla büyüklüğe sahip şehirler ise Emevî, Abbasî, Selçuklu, Eyyübî, Fatımî ve Memlukler gibi büyük devlet yapılarına payitahtlık (başkentlik) yapan Şam, Kahire, Bağdat ve büyük ticaret şehri Halep’tir.

Yanıt Açıklaması: 1844’te Liverpool’da Birkenhead Parkı, 1845’te Londra’da Victoria Park’ı ve 1863’te de New York’ta Central Park yapılmıştır. Dönemin bu hareketine Park Hareketi denmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1966 yılında çıkarılan 775 sayılı yasa ile gecekondular resmi olarak da yasallaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tankut’a göre Ankara, 20. yüzyılda devlet desteği ile inşa edilen sayılı başkentler arasında yer almaktadır. Ankara’nın durumuna benzer bir şekilde Canberra, Brasilia ve İslamabad’ın da kuruluş gerekçelerinin siyasal olduğu görülmektedir. Yeni kurulan siyasi sistemin simgesi olmaları, kentsel gelişmenin düzenliliği, üretilen çevrenin etkileyici niteliği, bu başkentler tarafından paylaşılan amaçlar olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Enformel Sektör Kayıt dışı sektör olarak da ifade edilen, geçici, düzensiz, sigortasız, örgütsüz, kısa zamanlı ve kendi hesabına çalışma biçimlerini içeren bir sektör olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni-Sağ proje, kentleri artık bir ulusal ekonominin ve mekânsal işbölümünün içinde birbirlerini tamamlayan birimler olarak görmemektedir. Küresel bir ekonomi içinde, kentler en fazla yatırımı kendi birimlerine çekmek için yarışmaya zorlanmaktadır. Bu çerçevede, yerel yönetimlerin asli görevi yerel sermaye ile işbirliği içinde dışarıdan gelebilecek sermaye için kendi yerleşimini çekici hale getirmektir. Kuşkusuz, bu durum, 1960 ve 70’li yılların emeğin yeniden üretiminde merkezi rol üstlenen yerel yönetim anlayışından radikal bir kopuşu gerektirmiştir. Böylece, Batı’da yerel yönetimler 1980’li yılların başından itibaren, sermayenin ihtiyaçlarına duyarlı neo-liberal müdahale biçimleri geliştirmeye yönelmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Bugün elimizde 20 bin civarında Şeriyye Sicili bulunmaktadır

Yanıt Açıklaması: Osmanlı şehirlerindeki evlerin yapımı ile ilgili süreçte en önemli husus, evlerin diğer evlere göre konumudur. Yeni yapılacak evin, başka bir evin avlusunu görmemesi, geçişini engellememesi ve yine başka bir evin manzarasını bozmaması esastır.

Yanıt Açıklaması: Küresel kentler sıralamasında ilk beş kent şunlardır: New York, Londra, Tokyo, Paris ve Hong Kong.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli dönemlerde isim ve kapsamları değişmekle birlikte genel olarak Osmanlı idari bölümlemesi eyalet, sancak, kaza, nahiye ve köylerden oluşmaktadır. Buralarda vali, mütesellim, ayan, kethüda (yerel yönetici), voyvoda, muhassıl, subaşı, derbentçi, yasakçı, mübaşir, bekçi, köy ihtiyarları gibi idari birimin durumuna göre değişen statüde ve sayıda, esas olarak güvenlik ve yerel yönetimden sorumlu idareciler bulunmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: 1966 yılında çıkarılan 775 sayılı yasa ile gecekondular resmi olarak yasallaşmıştır. Doğru cevap E'dir.