Sosyal Sorunlar

Yanıt Açıklaması: Emekle sermayenin ortak bir üretimde yeniden bütünleştirilerek, ekonomik bir birlik oluşturmalarını öngören ve sanayi öncesi topluluklara nostaljik bir yaklaşım içeren Birlikçi ya da Kooperatifçi Sosyalistlerin meydana getirdikleri akımdır. Bunlara ütopik sosyalistlerde denilmektedir. Sanayi Devrimi’nin doğurduğu sosyal sorunlara, üretim yöntemlerinin moralitesine ve insafsız kâr güdüsüne bir tepki olarak 19. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri dünya üzerinde en yüksek gayrı safi milli hasılaya sahip ülkedir.

Yanıt Açıklaması: Yapabilirlik yaklaşımının önemli isimlerinden kabul edilen Ingrid Robeyns, bireyin sahip olduğu kaynakları faydaya çevirip çevirememesinde etkili olan üç tip faktörü işaret etmektedir. Bunlar; kişisel faktörler, çevresel faktörler ve sosyal faktörler ise kaynakların faydaya dönüştürülmesinde etkili olan faktörleri biraz daha ayrıntılı bir perspektif ile şu şekilde sıralamaktadır: Kişisel çeşitlilikler-Fiziksel çeşitlilikler -Sosyal iklimdeki çeşitlilikler-İlişkisel çeşitlilikler-Aile içi kaynak dağılımıdır.

Yanıt Açıklaması: Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Her çağda olagelmiş yegâne gerçek değişimdir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Düşünce alanında liberal düşünceye ilk tepki Sosyal Politikanın kurucularından sayılan Simonde de Sismondi’den (1773-1842) gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. İlk işçi örgütü 1792’de bir ayakkabıcının başlattığı ve Londra Yazışma Derneği adını taşıyan dernektir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi öncesi Avrupa toplumlarındaki geniş halk kitlelerinin en zengin ve güçlü tabakası durumundaki burjuva, Feodalizmin parçalı iktidar yapısını temsil eden Katolik Kilisesine karsı Protestan reformunun ulusal kiliselerini, feodalizme karsı da merkezi otoriteyi destekleyerek ulus devletler inin kurulmasında önemli bir rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: David Hume “Bir kararın veya bir davranışın adil bir davranış olup olmadığının ölçüsü, o kararın kamusal faydayı arttırıp artırmadığına bakılarak tespit edilebilir  “ diyerek faydacı sosyal adaletin kurucusu olmuştur.  Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kalkınmanın sadece ekonomik çıktıya ilişkin bir olgu olmadığına, ekonomik olarak ilerlemiş kimi ülkelerin bu ilerlemelerine temel teşkil etmesi gereken kimi insani konularda kendilerinden daha az ekonomik büyüklüğe sahip olan ülkelerin daha gerisinde kaldıklarını gösteren ve buradan hareketle de insan kalkınma paradigmasının ortaya çıkmasına ön ayak olan 1998 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan Amartya Sen’in, Dünya Bankası verilerine dayanarak aşağıdaki tabloda sunduğu karşılaştırması önemli çağdaş kalkınma literatüründe bir klasik olarak düşünülmektedir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda Batı Avrupa toplumlarında sınıf çelişkileri, sınıf savaşımları ve sınıf hareketleri şeklinde ortaya çıkan -sosyal sorun- Sanayi Devrimi’yle gelişen yapının bir sonucudur denilebilir.

Yanıt Açıklaması: David Hume’un kamusal faydayı sosyal adaletin ölçütü olarak tanımlaması, klasik faydacı anlayış olarak bildiğimiz ve Jeremy Bentham (1748-1832) ve John Stuart Mill’in (1806-1873) öncülüğünü yaptığı yaklaşımın şekillenmesine önemli katkılar sunmuştur. Faydacı yaklaşımın kurucuları olarak isimlendirilen Bentham ve Mill’e göre kamusal faydayı en yansıtacak olan mutluluktur.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda verilen I-III-IV-V maddeler John Rawls’ın adalet anlayışının ilkleridir. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Peter Townsend: Britanyalı sosyologtur. Son olarak London School of Economics’te görev yapmış olan Peter Townsend, University of Bristol’da da çalışmıştır ve University of Essex’in kurucuları arasında yer almıştır. Özellikle yoksulluk üzerine çalışmış̧, Charles Booth ve Seebohm Rowntree’den sonra bu alanda çığır açan bir perspektif geliştirerek göreceli yoksulluk anlayışını ilk kez sistematik bir çerçeve içerisinde ortaya koymuştur. Biritish Academy, onuruna adıyla anılan bir ödül vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Liberteryen adalet yaklaşımının sosyal adalet kavramını reddettiği dikkat çekmektedir. Zira liberteryen bakış açısına göre adaletin “sosyal” ya da toplumsal bir boyutundan bahsetmek mümkün değildir. Adalet, liberteryen bakış açısına göre, bireylerin hak ve özgürlükleri ile ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: John Rawls’un “hakkaniyet olarak adalet” şeklinde kısaca formüle edilebilecek önerisi esasında yaşadığımız son otuz yılın en öne çıkan sosyal adalet kuramı olarak da düşünülebilir. Piyasa ekonomisi koşulları altında, piyasa ekonomisinin temel değerlerinin türetildiği liberal düşünceye ve piyasa ekonomisinin işleyişinden kaynaklı olarak ortaya çıkan kimi eşitsizliklerin giderilmesi için ileri sürülen eşitlikçilik perspektifine yaslanarak ileri sürülen adalet kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Kişisel çeşitlilikler (toplumsal cinsiyet, yaş, engellilik durumu, vs.) Fiziksel çevredeki çeşitlilikler (iklim, topografik çeşitlilikler, vs.) Sosyal iklimdeki çeşitlilikler (suç ve şiddetin var olup olmaması, bireyler arası ilişkilerin doğası, vs.) İlişkisel çeşitlilikler (toplumda kurulu davranış kalıpları, gelenekler, vs.) Aile içi kaynak dağılımı (aile içinde kaynak dağılımını belirleyen kurallar, normlar, vs.)

Yanıt Açıklaması: Daha güncel eserlerinde ise çevirim faktörlerine ilişkin olarak kısmen biraz daha net bir sınıflandırma sunan Sen, bunları şu şekilde sıralamaktadır: - Kişisel farklılıklar (örneğin, yaş, cinsiyet, engellilik durumu) - Fiziksel çevre farklılıkları (örneğin, iklim farklılıkları) - Sosyal çevre farklılıkları (örneğin şiddet ve suçun olup olmaması ya da toplumsal ilişkilerin doğası) - İlişkisel perspektifteki farklılıklar (örneğin; toplumdaki yerleşik ilişki ve davranış biçimleri, gelenekler, âdetler) - Aile içinde bölüşüm (örneğin, aile içerisinde zenginliğin ve gelirin bölüşümünü düzenleyen kurallar ve normlar)

Yanıt Açıklaması: - Kişisel çevirim faktörleri (örneğin; bireyin fiziksel durumu, cinsiyeti, metabolizması, yetenek ve zekâsı) - Sosyal çevirim faktörleri (örneğin; ayrımcı uygulamalar, toplumsal cinsiyet rolleri, sosyal hiyerarşiler) - Çevresel çevirim faktörleri (örneğin; iklim koşulları, coğrafi konum, altyapı yatırımları)

Yanıt Açıklaması: Thomas Hobbes, modern siyaset felsefesinin kurucularından biri olarak kabûl edilen İngiliz düşünürdür. Sosyal sözleşme fikrinin Locke ile birlikte en önemli temsilcilerindendir. Ne var ki sözleşme fikri Locke ile taban tabana zıt bir tabiat hâli varsayımına dayanır.

Yanıt Açıklaması: Yapabilirlikten yoksunluk yaklaşımının ortaya çıkmasındaki en önemli isim Amartya Sen’dir.