Sosyal Hizmet Kuramları 1

Yanıt Açıklaması: Karşılandığında haz, karşılanmadığında acı ve hüzün veren; karşılandıkça şiddetini kaybeden; zaman içinde kendini tekrarlayan; alışkanlık haline gelebilen; sınırsız ve öznel olan duyguya gereksinim adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uzmanı sosyal işlevsellik sorununu çözümlemek amacıyla yapısal-fonksiyonel yaklaşımın “bireyi bir bütün olarak görme” noktasından faydalanabilir.

Yanıt Açıklaması: Aktarım kavramı psikoanalitik psikoterapide temeldir. İnsanlar ebeveynleri gibi çocuklu- ğundaki özel insanlarla ve diğer kişilerle olan önceki-eski ilişkileri üzerinden diğer kişiler- le ilişki kurarlar. Dolayısıyla hastanın ebeveynine karşı hissettiği tutum ve duyguları analiste transfer etmesi oldukça doğaldır.Karşı aktarım, hastanın geçmişinin bir sonucu olarak sosyal hizmet uzmanının hastaya yönelik geliştirdiği his ve duygulardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Rojek sosyal hizmetin Marksist bakış açısını ilerici, üretken ve çatışan pozisyon olarak üçe ayırmaktadır: • İlerici pozisyon: Sosyal hizmet uzmanı aynı zamanda değişim ajanıdır ve toplumda değişim yaratmak ve bilinç yükseltmek gibi rolleri vardır. • Üretken pozisyon: Sosyal hizmet bir sınıf kontrolü aracıdır. • Çatışan pozisyon: Sosyal hizmet uzmanı hem bir toplum ajanı hem de çatışan sınıfa bilgi aktaran konumundadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İhtiyaçlara karşılık gelen hizmetlerin sorun odaklı uygulamalar ile yürütülmesi

Yanıt Açıklaması: Psikiyatrik alanda çalışan sosyal hizmet uzmanlarının klinik düzeydeki rolleri sosyal inceleme, psikoeğitim ve danışmanlık, taburculuk planlaması, bireyle sosyal hizmet, savunuculuk, psikoterapi ve hizmet içi eğitim koordinasyonudur.

Yanıt Açıklaması: Ekolojik yaklaşım, yaşayan dinamik etkileşimlerle ilgilidir; vurgu aktif katılımdadır. Bununla birlikte sistem kuramı ise daha geniş bir perspektife sahiptir; cansız varlıkları da kapsar.

Yanıt Açıklaması: Eğitim işlevi, sosyal hizmet uzmanlarının toplumu bilgilendirme, eğitim, öğretim, araştırma ve mesleki bilgilendirme faaliyetleri ile ilgilidir. Sosyal hizmet uzmanları öğretici rolünde müracaatçının kendi yaşamına yön verebilmesi ve yaşamı üzerinde kontrol sağlayabilmesi gibi konularda müracaatçıya bilgi vererek onu güçlendirirler. Sosyal hizmet uzmanları, müracaatçıların var olan sorunlarının çözümü için ve sorunsal davranışların işlevsel olanlarla değiştirilmesi için müracaatçıyı bilgilendirir. Onkoloji hastaları ve ailelerine yönelik eğitimler de bu kapsamda değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Bir sistem, tanımlanabilir, sınırları ve etkileşim parçaları olan herhangi bir birimdir. Bu parçalar, fiziki (örnegin para, barınma; sosyal (örnegin aile, arkadaslar; ekonomik (örnegin bankacılık, maliye, bütçeleme ve yatırım).

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uzmanları çalışanların is yüklerini ölçme yetisine sahip olması, önem ve aciliyet durumuna göre önceliklerini belirlemesi, etkili şekilde işi tamamlayabilecek yollar bulabilmek için plan yapması iş planlaması ve zaman yönetimi rolü ile ilgilidir. Dolayısıyla, doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Nitekim sosyal hizmet uzmanları; insanların sorun çözme, bas etme ve gelişimsel kapasitelerini artırmak kapsamında, “ çevresi içinde birey ” kavramını kullanmaktadır. Çevresi içinde birey ,  bireylerin sadece kişisel özelliklerine göre değil çevresi ile birlikte bütüncül bir şekilde ele alınıp değerlendirilmesi anlamına gelmektedir.  Buna karşın, pozitif sosyal işlevsellik , bireyin toplumda sosyal rollerini gerçekleştirebilmesi için gerekli olan görev ve faaliyetleri başarabilme kabiliyetiyken; sosyal bakım, ihtiyaç halindeki bireylerin gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik olarak birtakım faaliyetlerin yerine getirilmesidir. Proaktif ise, bir olay ortaya çıkmadan önce bu olaya hazırlıklı olma ve planlı bir şekilde harekete geçme anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaklaşımdaki temel amaçlardan biri, bireylerin kök ailesinden kendilerini ayrıştırmasına yardım etmektir. Kendisini ayrıştıran insanlar kendi aile sistemleriyle ilişkilerini sürdürürler ancak ailedeki davranış örüntülerine göre davranmazlar. Kendisini ayrıştıran bireyler, stresle daha iyi baş edebilir ve ilişkilerinde daha az tepkisellerdir. Bowen’in yaklaşımındaki önemli yön, ailelere farklılaşmayı destekleyen duygusal sitemlerin fonksiyonlarını öğretmeyi merkez almasıdır. Eğer çiftler, ailelerini duygusal bir sistem gibi ve nasıl işlevsel olduklarını anlayabilirlerse birbirleriyle ve aile içindeki ve dışındaki diğerleriyle farklılaşmış bir biçimde ilişki kurabilirler (Alle-Corliss ve Alle-Corliss, 1999).

Yanıt Açıklaması: Ben ötesi yaklaşım, en üst seviyede mutluluk yönetimi ve kişiliğin gelişmemiş veya kaybolmuş karanlık kısımlarının bütünleşmesini kapsayan tinsel gelişim üzerine odaklanır.

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf’a göre sanayi çatışması kapitalist toplumun tek çatışması değildir. Eğer bir otorite yapısı varsa güç dengesizliklerini muhafaza etmeye yardımcı olan rol yapılanması da vardır. Bu şekildeki sosyal sistemlere Dahrendorf “mecburi koordine edilmiş topluluklar’’ ismini vermiştir. Bu topluluklar çatışan menfaatleri olan iki ayrı grubun farklılaşmasına neden olur. Bu farklılaşma ve çatışma ise zaman içinde sosyal ilişkilerin değişmesine yol açacak bir yapı ortaya çıkarır

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uzmanlarının bireylerin sorun çözme ve baş etme becerilerinin artırılması amacına yönelik olarak değerlendirme, inceleme, danışmanlık ve savunuculuk gibi işlevleri yerine getirmesi beklenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Görev odaklı yaklaşım, müracaatçının yapması gerekenleri içeren prosedürler bütünüdür. Yaklaşımın kökenleri sosyal hizmet mesleğine dayanmaktadır. Bu yaklaşım sorunların nedenine değil sorunların yol açtığı sonuçlara odaklanmaktadır. Yaklaşımda belirlenen hedeflere müracaatçının gerçekleştireceği eylemler sonucunda ulaşılmaktadır. Görev odaklı yaklaşım kökenlerini gelişim kuramlarından değil öğrenme kuramlarından alır.

Yanıt Açıklaması: Proaktif; bir olay ortaya çıkmadan önce bu olaya hazırlıklı olma ve planlı bir şekilde harekete geçme anlamına gelmektedir. Etkili bir sosyal hizmet uzmanının proaktif olması beklenir. Yani olaylar olmadan önce olasılıkları düşünüp planlı bir şekilde harekete geçer. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkında verilmiştir. Nitekim diğer şıklarda yer alan pozitif sosyal işlevsellik, bireyin toplumda sosyal rollerini gerçekleştirebilmesi için gerekli olan görev ve faaliyetleri başarabilme kabiliyeti; sosyal bakım, ihtiyaç halindeki bireylerin gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik olarak birtakım faaliyetlerin yerine getirilmesidir. Sosyal adalet ise toplumun her üyesinin aynı temel haklara, korumaya, fırsata, yükümlülüklere ve sosyal olanaklara sahip olduğu ideal koşullara işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin yaşadığı çevre ve çevreyle olan uyumu işlevselliğini etkilemektedir. Sosyal hizmeti diğer mesleklerden ayıran temel unsur çevresi içinde birey odağıdır. Sosyal hizmetin odağı toplumsaldır. Sosyal hizmet mesleğinin odağı, baskı altında olan bireylerin güçlendirilmesidir (Landon ve Feit, 1999; Duyan, 2010). Çevresi içinde birey odağı çevresel ve biyogenetik faktörlerle ilgili alanları da içerir. Sosyal hizmet uzmanının tüm bu alanlarla ilgili bilgi sahibi olmasını gerektirir. Sosyal hizmet mesleği bireyi bir bütün olarak ele alır. Sosyal hizmet mesleği sadece bireyin işlevselliği ile ilgilenen bir meslek olmayıp bireyin sorunları ve sosyal koşullarıyla da ilgilenen bir meslektir. Nitekim sosyal hizmet mesleği, dinamik bir çevrede yaşayan insanların karşılaştığı her türlü değişikliği dikkate alarak şimdi ve burada olan sorunlarla ilgilenir. İnsanların çevreleriyle etkili bir şekilde etkileşim kurmalarına yardımcı olmaları sosyal hizmet uzmanlarının dünyanın başkaları tarafından nasıl algılandığını kavramasına bağlıdır. Dar bir dünya görüşüne ve yaşama ilişkin konularda bilgisiz olan birisinin çok farklı türdeki müracaatçılarla empatik ve yaratıcı bir şekilde çalışması mümkün değildir. Sosyal hizmet uzmanı hem kişisel hem de mesleki açıdan kendini geliştirmelidir (Duyan, 2003).

Yanıt Açıklaması: Dahrendorf ’un çatışma konusundaki fikirleri şöyle özetlenebilir: 1. Toplumsal hayatın olduğu yerde çatışma vardır. 2. Çatışma yok edilemez. 3. Çatışma bastırılabilir, kontrol edilebilir veya kanalize edilebilir. Toplumdaki zorlamalar çatışmayı, çatışma ise toplumsal değişmeyi meydana getirir. Sınıflar arası çatışma, Marx’ın da belirttiği gibi ekonomik nedenlerle toplumsal yapıyı etkilemekte ve değiştirmektedir. Çatışma doğal bir süreç olup her daim olumsuzluk içermez.

Yanıt Açıklaması: Güçlendirme yaklaşımı Solomon öncülüğünde ortaya çıkan bir yaklaşımdır. Güçlendirme yaklaşımı, problemlerden ziyade bireyin güçlerine ve güçlü yönlerine odaklanmaktadır. Güçlendirme, bireylerin kendi yaşamları üzerinde kontrol ve söz sahibi olmaları ve bu yönde eyleme geçme gücü kazanmaları için bireylere yardımcı olmayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre bireylerin var olan güçlerinin ortaya çıkarılarak, kendilerine olan güvenlerinin artırılması ve benlik saygılarının yükseltilmesi noktasında bireylere yardımcı olunması son derece önemlidir. Bu bağlamda bireydeki güç en iyi şekilde anlaşılmalıdır.