Sosyal Hizmet Kuramları 1

Yanıt Açıklaması: Yönlendirmesiz Çalışma:  Uzman müracaatçıya karşı yönlendirici olmaz. Uzman müracaatçının sadece hedefleri değil müdahaleleri de belirtmesine olanak sağlar hatta onu destekler. Uzman müracaatçının ilk seanstaki ifadeleri doğrultusunda yol alır. Bu ifadeler her haftaki çalışmanın temelini oluşturur. Örneğin, danışma merkezinde uzmanı görmeye gelen bir müracaatçının ilk ifadesi “Özür dilerim geç kaldım, ofisten şehre hızla gelmem gerekti. Öğlen yemeği saatimden önce bu raporu bitirmem gerekiyordu” şeklindedir. Uzman “Öyle görünüyor ki yine gerçekten yoğunsun” (yansıtıcı dinleme). Müracaatçı ne kadar yoğun olduğundan bahsetmeye başlar. Daha sonra uzman “Bugün ne yapmamız en uygun olur?” şeklinde sorar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Zastrow (1999), sosyal hizmetin amaçlarını ve bu amaçlara ilişkin rollerini şu şekilde belirtmiştir: Sosyal hizmet uzmanları; insanların sorun çözme, baş etme ve gelişimsel kapasitelerini artırmak kapsamında, "çevresi içinde birey" kavramını kullanmaktadır. Bu uygulama düzeyinde sosyal hizmet uygulamasının temel odağı bireydir. Bu odak çerçevesinde sosyal hizmet uzmanı muktedir kılıcı rolünü üstlenir. İnsanlara, kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemler ile insanları bağlantılandırmak kapsamında sosyal hizmet uzmanı yine çevresi içinde birey kavramını kullanır ve bu uygulama düzeyinde odak, bireyler ve bireylerin etkileşimde olduğu sistemler üzerinedir. Bu odakla sosyal hizmet uzmanı bağlantı kurucu hizmetler sunar. Sosyal hizmet uzmanları sistemlerin etkili ve insancıl olarak işlev görmesini sağlamak kapsamında çevresi içinde birey odağını korur ve sosyal hizmet uygulamasının odağı insanların etkileşimde bulunduğu sistemler üzerinedir. Bu düzeyde sosyal hizmet uzmanının üstleneceği rol, savunuculuk rolüdür. Bu role ilave olarak program geliştirici, süpervizör, koordinatör, danışman rollerini de üstlenir. Sosyal politikanın geliştirilmesine ve ilerletilmesine katkı vermek kapsamında, sistemlerin etkili ve insancıl çalışmasını geliştirmek amacında olduğu gibi sosyal hizmet uygulamasının odağı insanların etkileşimde olduğu sistemler üzerindedir. Üçüncü amaç ile dördüncüsü arasında fark vardır; üçüncü amaç hâlihazırdaki kaynakların insanlara hizmet vermesi ile ilgilidir. Dördüncü amaç ise bu kaynakların temelini oluşturan sosyal politikalar ve statüler ile ilgilidir. Bu düzeyde ana roller planlayıcı ve politika geliştiricidir. Bu roller kapsamında sosyal hizmet uzmanları etkisiz veya uygun olmayan politikalar yerine yeni statüler ve yeni politikalar oluşturmayı amaçlar. Planlama ve politika oluşturma sürecinde sosyal hizmet uzmanları savunucu ve kimi örneklerde aktivist rolünü üstlenir.

Yanıt Açıklaması: Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre tüm insanlar  belirli gereksinimlere sahiptir. Burada tüm insanlar vurgusu önemlidir. Maslow'a göre bu ihtiyaçlar evrenseldir. Bu yüzden C seçeneğindeki bazı insanların bazı ihtiyaçlarının olmaması doğru bir yargı değildir. Cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yapısal-işlevselci düşüncenin kaynağı Talcott Parsons’un yazıları olarak görünmektedir. Toplumu bir sisteme; aynı işlemi gerçekleştirmek için birleşen birimlerin karşılıklı ilişkilerinin ortaya çıkardığı bir kümeye benzetmektedir. Toplum, alt sistem adı verilen ve gerek birbirleriyle gerekse bütünle karşılıklı bağımlılık ilişkisi içerisinde olan parçalardan oluşan bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır. Var olmak için birbirlerine ihtiyaç duyan alt sistemler zorunlu olarak dayanışma içine girmekte ve sonuçta toplumsal bütünleşme ortaya çıkmaktadır. Asıl olan toplumdur ve ona göre toplum “kendi kendine yetebilen tek sistem” olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yıllarda Salvador Minuchin tarafından geliştirilen yapısal yaklaşım en önemli modellerden biri hâline gelmiştir. Suçlu çocuklarla çalışmalar yapan Minuchin, 1950’li yıllardan sonra bu çocukların aileleri ile de çalışmalar yapmaya başlamıştır. Bu çalışmaları sırasında da yapısal aile terapisinin gelişmesini sağlamıştır. Yapısal yaklaşım, bugünkü uygulamalar içinde en önemli eylem-yaklaşımlı sistemler teorilerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet uygulaması planlı değişim sürecinin yönetimi ile gerçekleşmektedir. Planlı değişim süreci, müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanının belli bir davranışın değişimi üzere beraber aldıkları karar aşamasını, planlama ve hareket aşamasını ve bunların başarılı olup olmadığının değerlendirilmesi aşamasını ve yardımın sonlandırılması aşamasını kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet mesleği birey ve ailelerin işlevi ile ilgilenen tek disiplin değildir. Fakat sosyal hizmeti diğer disiplinlerden ayıran en önemli odağı bireyi çevresi içinde ele almasıdır

Yanıt Açıklaması: Türkçe karşılığı "Sosyal Hizmet Eğitim Konseyi" olan sivil toplum kuruluşu "Council on Social Work Education (CSWE)"dir. Sosyal Hizmet Eğitimi Konseyi, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2.500'den fazla bireysel üyeyi temsil eden ve profesyonel sosyal hizmet eğitimi lisans ve lisans programlarını temsil eden kar amacı gütmeyen bir ulusal sivil toplum kuruluşudur.

Yanıt Açıklaması: Sistem teorisiyle ilgili kavramlar şu şekilde özetlenebilir (Maguire, 2002): Çevreleriyle iletişim içinde olan ve o sürecin sonucu olarak değişen açık sistemler. Geri bildirim; tipik olarak, açık sistemlerde sistemin, değişim için bilgiyi kullandığı ve kabul ettiği yerde bulunan süreçtir.

Yanıt Açıklaması: İnsan veya toplum davranışlarının parçalarıyla ilgilenmekten ziyade “bütün’’ ile ilgilenen sosyal hizmet yaklaşımı Sistem yaklaşımıdır. “Bütün’’, kendisini oluşturan parçaların toplamından fazlasıdır. Bir sistem, birbirleriyle ilişkili parçaların oluşturduğu bir bütündür.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde verilen rollerden muktedir kılıcı rolü kaynak yönetimi ile ilgili değil danışmanlık işlevi ile ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Yüceltme Freud’un klasik savunma mekanizmalarından biri değildir. Sosyal olarak kabul edilemeyen dürtüler uyarlanır. Sosyal olarak kabul edilebilir dürtü davranışlarla yer değiştirir. Bu şekliyle aslında Freud’ın yer değiştirme olarak ifade ettiği mekanizmayla ilişkili olarak Freud tarafından da tanımlanır. Yüceltme, çoğu analist tarafından anksiyete ve strese karşı verilen sağlıklı bir cevap olarak nitelendirilir. Gelenekselciler ise yüceltmeyi sorunların çözülmesine olanak vermeyen sağlıksız bir mekanizma olarak görürler. Yüceltme, eğlenceli sportif bir kapı olarak görülür. Tenis ve basketbol gibi oyunlar yorucu olabilir fakat rahatlatıcıdır. Örneğin bir birey babasına veya patronuna karşı duyduğu öfkeyi bir tenis topuna vurarak gidermeye çalışır. Yüceltmenin terapotik etkilerinden bazıları psikolojik ve biyolojik açıdan pozitif olarak görülür. Örneğin spor yapmak, günlük yaşamın stresinden ve negatif etkilerden bireyleri uzaklaştırır.

Yanıt Açıklaması: Bilişsel-davranışçı kuram, öğrenme ve davranışçı kuramın kullanılmasını öngörür. Öğrenme kuramı, doğuştan gelen refleksler dışında davranışların öğrenildiğini savunur.

Yanıt Açıklaması: İş yükü yöneticisi olarak sosyal hizmet uzmanı zaman yönetimi, çalışma planı hazırlama gibi işlevleri yerine getirir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet mesleği değişen ve karmaşıklaşan toplum yapısına göre şekillenmektedir. Bu bağlamda her uzman, müracaatçı ve kuruluş içinde bulundukları toplum tarafından yapılandırılırlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Rol çatışmasının altı türü vardır. Bunlar, rol gönder içinin kendi içinde çatışması, göndericiler arası rol çatışması, kişi rol çatışması, aşırı rol yükleme ve roller arası çatışmadır.

Yanıt Açıklaması: Haley’e gore stratejik yaklaşımdaki önemli yaşam aşamaları şunlardır; flört dönemi, evliliğin ilk yılları,  çocuğun dünyaya gelmesi, evliliğin orta yılları, ebeveynlerin çocuktan ayrılması, kopması,  ve emeklilik ve yaşlılık dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Virginia satir’e göre aile terapisi, işlevsel olmayan ailelere, şablonlarını değiştirerek işlevsel olma imkânı tanır ve ona göre, fonksiyonel olmayan bir aile sistemi, aşağıdaki niteliklerin bazılarını ya da tümünü taşır (Alle-Corliss ve Alle-Corliss, 1999): • Aile üyeleri bir diğer üyeye karşı ihtiyatlıdır. • Aile üyeleri birbirlerine karşı mesafelidir. • Aile üyeleri birbirine düşmandır. • Aile üyeleri güçsüzlük ve kontrol hissederler. • Aile üyeleri görüşlerinde ve davranışlarında esnek değillerdir. • Aile sisteminde tutarsız kurallar vardır: üyeler arasında tahmin edilemeyen şekilde hareket eden yapısal güç. • Üyeler arasında farklı olmayan bir dış görünüş vardır; iletişim şablonları ortak değildir. Fonksiyonel olan aile sistemlerinde, aile üyelerinin iletişimi doğrudandır.

Yanıt Açıklaması: Müracaatçı ve müracatçının çevresi sürece katılır. Davranışsal amaçları başarmak ­içi­n aşamalı olarak gen­işleti­len kısa süreli­ ve kolay görevler söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal işlevselliği tanımlamak ve anlamak için bireyin genetik özelliklerine bakılmamaktadır.