Sosyal Hizmet Kuramları 1

Yanıt Açıklaması: Sosyal işlevsellik kavramı, sosyal hizmet mesleğinde son derece önemli ve sosyal hizmet mesleğini anlamaya yardımcı olan bir kavramdır. Sosyal hizmet alanı sosyal işlevsellik üzerinde odaklaşır ve insanlar ile çevreleri arasındaki etkileşimi geliştirmeyi hedefler. Sosyal işlevselliği tanımlamak ve anlamak için bireyin ego işlevlerine, gelişimsel özelliklerine, onu etkileyen biyofiziksel faktörlere, içinde bulunduğu kültürün özelliklerine ve çevresel etmenlere bakmak gerekir. Sosyal işlevsellik, bireylerin toplumdaki rollerini yerine getirmesinde gerekli olan eylemleri gerçekleştirebilmedeki yetenekleridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yapısal işlevci yaklaşımın önemli temsilcileri Talcott Parsons, Robert King Merton ve Emile Durkheim'dır. Soruda yer alan görüşleri savunan kuramcı Emile Durkheim'dir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Davranışçı yaklaşımda göz önünde bulundurulması gerekenler aşağıdaki gibidir: Odak geçmiş değil, müracaatçının davranışlarının şu anki etkileri üzerine olmalıdır. Tedavinin değerini ve etkililiğini ölçmede en önemli kriter, açıkça görülebilen ve ölçülebilen davranış değişiklikleridir. Tedavinin amaçları somut ve nesnel terimlerle belirlenmelidir. Terapist yardım ilişkisinde aktif bir rol oynar. Dolayısıyla IV. maddede verilen ifade yanlıştır ve doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sistem birbiriyle ilişki ve etkileşim içinde olan parçalar ve organizmalardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet mesleği öncelikli olarak dezavantajlı bireyler ve bu bireylerin sosyal işlevselliği ile ilgilenir. Bu bireyler çocuk, genç, yaşlı, kadın, yoksul ve engelli bireyler, LGBTI bireyler, psikiyatrik rahatsızlığı olan bireyler ve azınlık konumunda olan bireylerdir.

Yanıt Açıklaması: Konsülte eden birey tarafından verilen tavsiyeleri diğer görüşü alan kişi kullanır ya da kullanmaz, bu konuda özgürdür. Bu sebeple B seçeneğinde yer alan ifade doğru değildir. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler ise konsültasyona ait özelliklerdendir.

Yanıt Açıklaması: Belirli amaçları gerçekleştirmek amacıyla sosyal hizmet uzmanının on temel rolü ve bu on temel role karşılık gelen işlevler vardır. Sosyal hizmet uzmanı sosyal kaynakların geliştirilmesi işlevini değişim ajanı rolü ile yerine getirir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Hizmet Eğitim Konseyi (CSWE) de su dört amaca vurgu yapmıştır Birey, aile, grup ve toplulukların sosyal islevselliklerinin artırılması, Sosyal politika, hizmet ve kaynakların planlanması, yürütülmesi ve bireylerin gelişiminin desteklemesi, Dezavantajlı ve risk altındaki bireylerin güçlendrilmesi, sosyal adaletin sağlanması için politika, program ve kaynakların takip edilmesi Tüm bu amaçlara yönelik bilgi ve becerilerin geliştirilmesi

Yanıt Açıklaması: Sosyal, çevresel, psikolojik ve biyolojik unsurlar bireylerin ruh sağlığı üzerinde etkilidir. Bu anlamda sosyal hizmet uzmanlarının birincil, ikincil ve üçüncül koruma olmak üzere üç düzeyde görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Birincil korumada bireylerin hastalıklara yakalanması engellenmeye çalışılır. İkincil düzeyde koruma ise birincil koruma hizmetlerinin yetersiz ve etkisiz kalması durumunda uygulanır. İkincil koruma hastalık belirtilerinin yeni ortaya çıktığı durumlarda yapılan teşhis ve tedavi uygulamalarını kapsar. Üçüncül koruma ise alınan tüm tedbirlere rağmen hastalığın önüne gecikmemesi durumunda hastalığın sonuçlarının en az düzeye indirilmesini içeren faaliyetlerdir.

Yanıt Açıklaması: Yapısal işlevselci yaklaşım temelde sosyoloji alanında kullanılan bir yaklaşımdır. Fakat sosyoloji dışında diğer disiplinlerin de yararlandığı bir yaklaşım olmuştur. Sosyal hizmet bu disiplinlerden birisi olarak nitelendirilebilir. Yapısal işlevselci yaklaşım toplum, toplumun işleyişi, toplumsal yapılar, toplumsal yapıların fonksiyonları ve toplumsal sistemlerle ilgili açıklamalar getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Pawson ve diğ. (2003), sosyal hizmetin bilgi çerçevesinin beş kaynaktan beslendiğini ifade etmektedir (akt. Adams, Dominelli ve Payne, 2015). Bunlar: O¨rgütsel bilgi- hükümet ve politikalarla ilgili bilgiler, Uygulayıcı bilgisi- kişisel, içerik odaklı, çoğunlukla sözsüz tepkilerle ilgili bilgiler, Kullanıcı bilgisi- ilk elden deneyimler ve çoğunlukla konuşulmamış ve az değer biçilmiş bilgiler, Araştırma bilgisi- araştırmalar sonucu elde edilmiş bilgidir fakat derinlemesine araştırmanın devam ettiği geniş bir araştırmayı kapsayan bilgiler, Politika toplumu- toplumsal ve politik etmenlerle ilgili bilgilerdir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği de sosyal hizmet uygulamasının amaçlarını şu şekilde belirtmiştir: 1.Bireylerin sorun çözme ve baş etme becerilerini artırmak, 2.İnsanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek, 3.Sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek, 4.İnsanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalısmaları ve etkinliğini özendirmek.

Yanıt Açıklaması: Tüm gereksinimleri karşılanan birey kendini gerçekleştirmek için çaba sarf edecektir.

Yanıt Açıklaması: Satir’e göre ailede şu dört boyut önemlidir. Bunlar: • Kendilik değeri, • İletişim örüntüleri, • Ailedeki kurallar, • Ailenin toplum ile ilişkisi. Toplumsal saygı Satir’e göre ailede önemli olan boyutlardan biri değildir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İnsan gelişimindeki ortak boyutlar ve gereksinimler birlikte değerlendirilir. Bunlar; Fiziksel Boyut ve Fiziksel Gereksinimler duyusal boyut ve duygusal gereksinimler bilişsel boyut ve bilişsel gereksinimler ruhsal boyut ve ruhsal gereksinimler ile sosyal boyut ve sosyal gereksinimler olarak ifade edilmektedir. İlişkisel gereksinim gibi bir tanımlama söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hizmet mesleği özellikle toplumdaki dezavantajlı bireylerin iyilik hâllerinin artırılması amacıyla mikro, mezzo ve makro düzeyde müdahalelerde bulunur. Mikro düzeyde bireylerle, mezzo düzeyde aile ve gruplarla, makro düzeyde ise toplumla çalışır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Stratejik yaklaşım şimdi ve burada odaklıdır. Haley ilk danışma seansını beş aşamaya ayırmıştır (akt. Murdock, 2014): Sosyal: Bu aşamada uzman aileyle konuşarak her bir aile üyesini tanımaya çalış-maktadır. Bu noktada her bir aile üyesinin kendisini önemli hissetmesi son derece elzemdir. Problem: Bu aşamada aileye neden geldikleri sorulur. Her bir aile üyesi problem hakkında fikir beyanında bulunur. Etkileşim: Bu aşamada aile üyelerinin problemle ilgili olarak birbirleriyle konuşması sağlanır. Amaç oluşturma: Her bir aile üyesi arasında etkileşim oluşmaya başlayınca problem de tanımlanır. Problemin ne şekilde çözülebileceği de görülür. Yapılacakları belirleme: Aileden yapmaları istenen ödevler aileye verilir.

Yanıt Açıklaması: Dolaylı liderlik kapsamında başlamak, dolaysız liderlik kapsamında tartışmayı teşvik etmek ve giriftleştirmek, odaklanma, şaşkınlık, yayılma ve belirsizliği kontrol etmek, sorgulama kapsamında açık ve kapalı soruşturmalar tertip etmek liderlik becerileri, duygularını yansıtmak ise yansıtma becerileridir. Sözlü ve sözsüz davranışlara dikkat etmek ise dikkatli dinleme becerisi kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: İletişim ve Dairesel Nedensellik: Yapısal yaklaşımın koşulları, aile üyelerinin bireysel ve alt sistemlerin bir parçası olarak diğer üyeleri hem etkilediği hem de onlardan etkilendiği gerçeği ile ilgilidir. İletişim yaklaşımına göre bir ailenin uzun bir zaman periyodu boyunca karşılıklı etkileşimi üyeler arasındaki ilişkileri belirler.

Yanıt Açıklaması: Aile ilişki kalıpları, insanın değerleri kültürel farklılıkları oluşturur. Benlik algısı ve yaşam denetimi bireysel farklılık boyutunu anlatır. İnsanın sosyal farklılıkları ayrımcılık, ötekileştirme, azınlık bilinci, güç ilişkisi, yaşam kalitesi sorunu gibi etmenlerden oluşmaktadır.