Sağlık Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Teleskopik sedyeler katlanabilir özelliğe de sahiptir. Sedyedeki iki sırığın boyu teleskopik yapıdadır. Sedyenin boyu ayarlanabilir. Tente, branda veya sağlam kumaşlardan yapılmış sedyelerdir. Uzun kenarlarındaki deliklerden halat geçirilmiştir. Bu halatlara taşıma halatı denir. Halattan tutularak yaralı taşınır. Adi sedye, tente, sırıklar, tutamakları ve sabit traverslerden meydana gelir. Adi sedyeler katlanmazlar. Yaygın olarak kullanılan adi sedyeler iki veya dört kişi ile taşınır. Eklemli sedyeler, sadece depolama ve taşıma kolaylığı sağlar.Neil Robertson sedyesi dayanıklı brandadan yapılmıştır ve içerisinde omurga tahtası bulunan sedyedir. Sedyenin baş ve ayak tarafında taşıma halkaları vardır. Neil - Robertson sedyesi dar aralıklardan su yolu ve kanalizasyon kanallarından yaralının çekilerek taşınmasına yarar. Yaralıyı yüksekten indirme veya çukurdan çıkarmaya yarayan mekanik yapıya sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Ameliyat odası boşken 30 cfu/ m3’ ü, kullanılırken de 180 cfu/m3’ ü geçmemek üzere havada bakteri bulunmasına izin verilir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ameliyathanede kullanılan bir diğer temel cihaz cerrahi aspiratördür. Hastanın vücudundaki, ağzındaki veya yarasındaki kanı ve mukusu uzaklaştırmaya yarayan bir alettir.

Yanıt Açıklaması: Laringoskop, dili bastıran bleyti ile ucunda ışığı olan doğrudan larinksin gözle görülmesi için kullanı­lan bir cihazdır. Sap (handle) ve bleyt (blade) adlı iki parçadan oluşur.

Yanıt Açıklaması: Cihazların etiketlenmesinde farklı yöntemler kullanılmaktadır. RFID, radyo frekans dalgaları ile tanılamayı ifade eder. RFID etiketleme yönteminde etiketler ile kullanılan terminal veya okuyucu cihazlar arasında iletişim kurularak bilgi aktarımı sağlanır. Aktif RFID yönteminde Aktif RFID etiketleri bir verici ve güç kaynağına sahiptir. Bu sayede cep telefonlarının baz istasyonlarıyla iletişimi gibi aktif olarak okuyucu kaynakla iletişim hâlinde kalabilmektedir. Pasif RFID etiketler ise güç kaynağına sahip olmayıp okuyucusunun gönderdiği elektromanyetik dalgalarla aktifleşerek iletişim sağlar.  Wi-Fi etiketleme yöntemi ise mevcut değildir. Barkod veya QR kod etiketlemede ise kullanılan klinik mühendislik yazılımlarında yer alan cihaz bilgilerine göre, üzerinde barkod veya kare kodun yer aldığı etiketler cihaz üzerine yapıştırılır.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık teknolojisi yaşam döngüsü akışı tedarik sürecini, kullanım sürecini, kullanım dışı bırakma sürecini ve temin sürecini kapsar. Bu akışta analiz süreci bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Servikal ve spinal immobilizasyon malzemeleri, boyun ve diğer omurgaların yaralanması olan hastalarda taşıma sırasında omurilik (medulla spinalis, Spinal cord) yaralanmasından korumak için kullanılan malzemelerdir. Boyun için kullanılana boyunluk (cervical collar) diğer omurgaların yaralanmaları için kullanılana da travma tahtası, sırt tahtası, vakum sedyesi, Back Raft Sistemi, kaşık sedye (faraş sedye veya scoop sedye) gibi adlarla adlandırılır. Ambu el yardımı ile sıkıştırılmak sureti ile içindeki havayı akciğere gönderebilen yapay solunum cihazıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Emilebilen sütür çeşitleri polyglaktin PGLA, polyglaktin rapid PGLA, polyglikolik asit PGA, polyglikolik asit rapid PGA, polydioxanone loop’dur. Emilemeyen sütür çeşitleri naylon, paslanmaz çelik, polypropilen, polyester ve ipektir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Elektrokardiyograf cihazı; kalpte meydana gelen elektriksel faaliyetin dolayısıyla kalp kası ile ileti sisteminin durumunu kaydetmeye yarayan cihazdır. Kâğıt üzerindeki kayıta da elektrokardiyogram denir. Kalple ilgili herhangi bir problem düşünülen tüm hastalarda elektrokardiyogram (EKG) yapılması gereklidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yapay ışıklandırma yeterli olduğundan günümüzde ameliyathanelerde gün ışığına gereksinim duyulmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ameliyatlar esnasında ameliyathanede insan hareketi ve sayısı en aza indirilmelidir. Havadaki bakteri yoğunluğu odada hareket eden insan sayısı ile doğru orantılı olarak artar. Ameliyathanede her kişi dakikada 10.000 bakteri yayar. Bu sayı hareketle 50.000’e yükselir. Cerrahi ekibin üyeleri genelde ameliyathane giysisi adı verilen bir gömlek ve bir pan­tolon giyer. Kanla veya herhangi bir infeksiyon ihtimali taşıyan madde ile temas etmiş giysiler hemen ya da mümkün olduğunca çabuk değiştirilmelidir. Kirli malzemelerin ta­şınması steril veya temiz malzemelerin taşındığı koridorlardan yapılmamalıdır. Ameliyat ekibinin giydiği eldiven, maske veya kepler infeksiyon önleminin olmazsa olmaz koşullarıdır. Cerrahi ekibin her elemanının saç, deri ve mukozalarından canlı mik­roorganizmalar etrafa yayılır. Bu nedenle de ekibin saç, deri ve mukozaları örterek bu yollardan oluşabilecek yayılmayı önlemek amacıyla kep ve maske kullanmaları, doğru bir uygulama olarak günümüzde kabul edilmektedir. Galoşlar ameliyathane ayakkabılarıyla dış ortamın kirinin içeriye taşınmasını engelle­mek amacıyla kullanılır. Cerrahi ekip, steril eldivenler giymeden önce el ve kollarını antiseptikli solüsyonlar ile yıkar ve fırçalar. Bunun amacı cerrahi alanla doğrudan veya dolaylı olarak karşılaşı­labilecek olan ellerin ve kolların uygun bir antiseptikli bir solüsyon ile yıkanarak yüzeyel floranın azaltılmasıdır. Bu amaçla günümüzde daha çok %4 klorheksidin glukonat veya %7.5’lik köpüren povidon-iyodür kullanılmaktadır. Bu işlemler esnasında tek başına sa­bunun kullanılması yeterli değildir. Yukarıda önerilen antiseptik solüsyonlar ile ellerin ve kolların üç-beş dakika yıkanması ve fırçalanması yeterli kabul edilmektedir. Steril eldi­venler, steril giysiler giyildikten sonra ameliyathane hemşiresi tarafından ameliyat ekibine giydirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi Cihaz Yönetmelikleri kapsamında ülkemizde tıbbi cihazın kaydı hâlihazırda Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına (TİTUBB) yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kan şekeri ölçümünde lazım olacak malzemeler kan şekeri ölçüm cihazı, parmağı delecek lanset veya iğne, test strip kutusu ve alkollü pamuktur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Shortlife ve Blois  biyomedikal bilişim ifadesini tercih etmekle birlikte, bunu toplum sağlığı bilişimi, klinik bilişim, görüntüleme bilişimi ve biyobilişim olmak üzere dört alt başlıkta incelemiştir. Toplum sağlığı bilişiminde merkezde toplum yer almaktadır, klinik bilişimde odak noktası bireydir, görüntüleme bilişiminde organ ve dokular (örn. Bilgisayarlı tomografi), biyobilişimde ise hücreler, hücreiçi yapılar, proteinler, genler ve moleküller odak noktası olarak yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: OECD iyi bir tedarik sisteminin dört bileşenini şu şekilde tanımlamaktadır. Mevzuat / Yasal Çerçeve Şeffaflık ve Bütünlük Kurumsal Kapasite İşletme ve Pazarlar

Yanıt Açıklaması: Sağlık.NET, sağlık kurumlarında elektronik ortamda oluşturulan veriyi, doğrudan veri kaynağından, standartlar dâhilinde toplamayı, topladığı verilerden tüm paydaşlar için nitelikli bilgi üreterek sağlık hizmetlerinde verimliliği ve kaliteyi artırmayı hedefleyen hızlı, güvenli ve geliştirilebilir bir bilgi ve iletişim platformudur. Bu yönüyle e-sağlık, sağlık sektöründeki sorun ve öncelik alanlarını belirlemede, gereken önlemlerin alınmasında, kaynak, çalışma ve yatırım planlarının yapılmasında ve sağlık hizmet kalitesinin değerlendirilmesindeki rolüne ek olarak, bilimsel araştırma ve çalışmalar için gereken nitelikli verinin toplanması ve işlenmesinde de birincil düzeyde role sahiptir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Shortlife ve Blois ise biyomedikal bilişim ifadesini tercih etmekle birlikte, bunu toplum sağlığı bilişimi, klinik bilişim, görüntüleme bilişimi ve biyobilişim olmak üzere dört alt başlıkta incelemiştir. Toplum sağlığı bilişiminde merkezde toplum yer almaktadır, klinik bilişimde odak noktası bireydir, görüntüleme bilişiminde organ ve dokular (örn. Bilgisayarlı tomografi), biyobilişimde ise hücreler, hücreiçi yapılar, proteinler, genler ve moleküller odak noktası olarak yer almaktadır (örn. Genom dizileme).

Yanıt Açıklaması: Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Gümrük Birliğini tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı 1996 yılı başında uygulamaya girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ambulans içinde yer alan cihazlar ambu, laringoskop, oksijen sistemi, kan şeker ölçüm cihazı ve tansiyon aletidir.

Yanıt Açıklaması: Ameliyathane alanları üç gruba ayrılır: a. Steril olmayan alan (Kısıtlanmamış alan): Bu alan soyunma odaları, yönetim odaları ve uyanma odalarını kapsar. Buralarda normal günlük kıyafetinizle dolaşabilmeniz mümkündür. b. Yarı steril alan (Yarı kısıtlanmış alan): Bu alan ameliyathanenin çevresindeki destek alanları ve kısıtlanmış alana giden koridorları kapsar. Buralarda günlük giysilerinizi çıkararak ameliyathane kıyafetiyle dolaşmak zorunluluğu vardır. c. Steril alan (Kısıtlanmış alan): Ameliyathane odaları, yıkanma odaları, temiz merkezi sistemleri ve steril işlemlerin yapıldığı diğer bölümleri kapsar. Buralarda ameliyathane kıyafeti, kep ve maske ile dolaşma zorunluluğu vardır.