Sağlık Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Mikroarray teknolojisi tek bir çip üzerinde tüm genomun (DNA) ve ekspresyon ürünlerinin (RNA ve protein) incelenmesi yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Ultrasonografi karın içi organlar anjiyografi damarlar ortopantomografi diş ve çene, kemik mineral dansitometri kemik yoğunluğu ile ilgili cihazlardır. Mamografi ise meme kanserini erken dönemde teşhis etmek ve hastalarda lezyonların değerlendirilmesi için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mamografi cihazları, meme kanserini erken dönemde saptamak için şikayeti olmayan hastalarda tarama yöntemi olarak kullanıldığı gibi şikâyeti olan hastalarda lezyonların değerlendirilmesi için kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dizi spesifik floresan problar: Hedef diziye özgül ve floroforlarla işaretli problardır. Spesifik DNA dizisi mevcut ise reaksiyona katılırlar. Dizi spesifik problar hibridizasyon ve hidroliz problarını içerir.

Yanıt Açıklaması: Kağıt, agaroz jel, selüloz asetat poliakrilamid jel vb. malzemeleri ortam olarak kullanan ve bu ortamlarda protein, dna gibi maddelerin net elektrik yüküne, molekülün yapısı ve büyüklüğüne, elektrik alanının gücüne, taşıyıcı ortamın özelliklerine ve sıcaklığa bağımlı olarak hareket etmesini ve bu sayede ayrılmalarını sağlayan sistemlere elektroforez sistemleri denir.

Yanıt Açıklaması: Termocycler: Polimeraz zincir reaksiyonlarında (PCR) kullanılan ısı ve zaman döngüsünün programlanabildiği cihazdır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Büyük ve opak materyalin incelenmesinde kullanılan stereo mikroskoplarda büyütme çeşitlerine göre 2X, 40X, 70X, 250X, 400X ve 500X gibi yakınlaştırma yapma imkanı vardır. 10X, 4X,100X ve 300X bu mikroskopların büyütme oranları arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E şıklarında yer alan bilgiler doğrudur. Radyoskopi cihazları girişimsel işlemlerde (kateterizasyon ve tüp yerleştirme işlemleri, kırıkların redüksiyonu v.b.) rehber olarak kullanılabilir. C şıkkında yer alan bilgi yanlış olduğu için doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Support (destek): Metalden yapılmış bir taban, tabandan çıkan destek çubuğu ve çubuk üzerinde de dar boğazlı (balon joje, deney tüpü vb.) cam malzemeleri tutturmaya yarayan malzemedir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Standart MR cihazlarında genellikle süperiletken telden sargılar ve bu sargılardan doğru akım geçirilerek oluşturulan elektromıknatıslar kullanılır. Süper birleşik iletken telin bu özelliğini koruması için sürekli soğutulması gerekir. Bunun için de sıcaklığı 4 Kelvin (-269 ºC) seviyesinde tutmayı sağlayan helyum pompası gerekir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İç İçe (Nested) PCR: İç içe (Nested) PCR özgün olmayan ürünlerin oluşumunu engellemek ve PCR tekniğinin spesifikliğini arttırmak için kullanılan bir PCR yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Santrifüj içine yerleştirilen, içlerinde çözelti bulunan ve ağırlıkları dengelenmiş tüpler, makine yardımıyla döndürülür. Dönme sonucu ortaya çıkan merkezkaç kuvveti nedeniyle, tüplerin içindeki çözeltide bulunan molekül ağırlığı farklı maddeler, farklı tabakalar oluşturarak çöker ve birbirlerinden ayrılmaları sağlanır. Santrifüj işlevini yerine getirirken merkez-kaç kuvvetinden yararlanır.

Yanıt Açıklaması: Kan, serum, plazma, idrar gibi biyolojik maddelerin içinde bulunan organik ve inor­ganik maddeleri çeşitli parametreler kullanarak otomatik olarak analiz eden cihazlara otoanalizör denir. Kabaca otoanalizörler numune ve reaktifleri uygun ölçülerde alıp ka­rıştıran, belirli süre ve ısılarda inkübe eden, gereken noktalarda optik okuma yaparak sonuçta ilgili analize ait sonucu kullanıcıya rapor hâlinde sunan cihazlardır. Otoana­lizörler, her numuneden sadece istenilen testlerin analizini yapar. Analizleri yaparken mikroişlemciler kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Biyogüvenlik kabinleri (BGK), özellikle çalışan personel ve çevreyi enfeksiyöz aerosol ve sıçramalardan korumaya yönelik tasarlanan hava akımı düzenlenmiş cihazlardır. Bu cihazların en önemli iki özelliği amaca yönelik kontrollü hava akımı sağlaması ve hava içindeki mikroskobik partikülleri elimine etmesidir.

Yanıt Açıklaması: Stereo mikroskoplar ışık mikroskobundan farklı olarak sabit dürbün mantığı ile çalışır ve üç boyutlu görüntü elde etmeyi sağlar. Belirli noktalara kadar görüntüyü yakınlaştırabilen tek objektifin kullanıldığı binoküler mikroskoplar düşük büyütme ile derinlikli görüntü elde etmek için ve gözle görülen cisimlerin yüzeyini incelemek amacıyla kullanılırlar. Lam ve lamel kullanılmadan yani herhangi bir preparasyon yapılmadan incelenecek obje tabla üzerine yerleştirilir. Stereomikroskoplar beyin ve gözleri birlikte çalışarak, farklı açıdan alınan iki görüntüyü üst üste çakıştırır ve üç boyutlu, uzaysal bir görüntü oluşturur. Buna stereoskopik görüntü adı verilir. Büyük ve opak materyalin incelenmesinde kullanılan bu mikroskoplarda büyütme çeşitlerine göre 2X, 40X, 70X, 250X, 400X ve 500X gibi yakınlaştırma yapma imkanı vardır. Morfolojik çalışmalarda, daha çok diseksiyon için kullanılır. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Elektroforetik analizin temeli, moleküllerin elektriksel bir alanda jel üzerindeki göçüne dayanır. Bu göç hızı molekülün büyüklüğüne, yapısına, jelde kullanılan maddenin konsantrasyonuna, iyonik kuvvete ve uygulanan akıma bağlı olarak değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Oküler, optik kısmın gözle bakılan ve tüpün üst kısmına konulan parçasını oluşturur. Alt ve üst olmak üzere çift merceklidir. Okülerlerin üzerlerinde 5x, 10x, 15x, 20x gibi kaç kez büyütme yaptıkları belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: DNA Mikroçipi, tüm genomun (DNA) ve ekspresyon ürünlerinin (RNA ve protein) incelenmesi amacıyla mikroarray teknolojisinde kullanılır. Diğerleri, eş zamanlı PCR'da amplifikasyon sürecini göstermek için kullanılan boya ve problardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Eş zamanlı PCR avantajları şunlardır; Yöntemin en önemli avantajları arasında hassas, verimli, hızlı ve kontaminasyon riskinin düşük olması sayılabilir. Klasik PCR belirli sayıda çevrimden sonra ölçüme izin verirken eş zamanlı PCR veriyi eksponansiyel büyüme fazında elde eder. Raportör oresan sinyalindeki artış doğrudan üretilen PCR ürün miktarıyla orantılıdır. Hedef sekansı tespit eden dinamik aralık oldukça geniştir. PCR sonrası ek işlemlere ihtiyaç duymaz. Duyarlılık başlangıç materyalindeki sadece 2 katlık bir değişime kadar düşürülebilmektedir. Mevcut sistemler bu yöntemde Multipleks yetkinliğini sınırlandırmaktadır ancak bu karşımıza dezavantaj olarak çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Diyafram: Işık kaynağından gelen ışığı ayarlamak için kullanılır. Işık kaynağının üstünde ya da kondansörün altında bulunur.