Türev Araçlar

Yanıt Açıklaması: Futures sözleşmelerinin sona erdirilmesi üç şekilde gerçekleşir:Fiziki Teslim, Nakdi Teslim, Karşıt (Ters) İşlemle Pozisyonun Kapatılması

Yanıt Açıklaması: Sözleşme esnekliği, düzenleyici çevre, şeffaflık ve kredi riski tezgahüstü piyasaların özellikleridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Vadeli işlem piyasalarında uzun pozisyon , yapılan işlemler sonucunda alım yönünde net pozisyona sahip olunmasıdır. İlk işlem olarak alım yönünde bir işlem yaptığınızda uzun pozisyon aldığınız söylenecektir. Eğer daha önceden aynı vade ve sözleşme için satım yönünde bir pozisyonunuz var ise alım yönünde yapacağınız işlem bu pozisyonunuzu kapatacaktır. Sonuç olarak sahip olduğunuz net pozisyonunuz alım yönünde ise uzun pozisyona sahipsiniz demektir. Kısa pozisyon , sözleşmelerin satımını ifade eder. Vadeli işlem sözleşmesinde kısa taraf dayanak varlığı sözleşmede belirtilen fiyat üzerinden teslim etmekle yükümlü olan taraftır. Açık pozisyon sayısı herhangi bir sözleşmede yapılan işlemler sonucu uzun ve kısa pozisyonların toplamının yarısıdır. İşlem hacminin ve açık pozisyon sayısının 0 olduğunu ve piyasada sadece 2 yatırımcı (yatırımcı A ve yatırımcı B) olduğunu varsayalım: Eğer yatırımcı A, yatırımcı B’ye bir sözleşme satarsa bir işlem gerçekleşir ve işlem hacmi 1 olur. Aynı zamanda yatırımcı A ve yatırımcı B’nin her birinin açılmış bir pozisyonu olduğu için açık pozisyon sayısı da 1 olur. Eğer yatırımcı B, bu açık sözleşmeyi yatırımcı A’ya geri satarsa işlem hacmi 2’ye çıkarken her iki tarafın da açık pozisyonu olmadığından açık pozisyon sayısı 0’a düşer. Piyasa etkinliği , piyasada işlem gören finansal araçların fiyatının gerçek ekonomik değerlerini yansıttığı bir piyasayı ifade etmektedir. Etkin piyasalarda, fiyatlar tesadüfî olarak hareket etmektedir ve yatırımcılar aldıkları riske göre bekledikleri getiriden daha fazla bir getiriyi sürekli elde edemez. Riskten korunma (Hedging) beklenmeyen fiyat değişimlerinin kârlar üzerindeki olumsuz etkisini elimine etmeyi amaçlayan bir finansal işlemdir. Riskten korunma oranı ise spot piyasada bir birim sahip olunan pozisyon için kaç birimlik vadeli işlem sözleşmesi ile korunma sağlanacağını göstermektedir. Spot piyasalar , belli miktarda bir malın ve bunların karşılığı olan paranın işlemin ardından el değiştirdiği piyasalardır. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi vadeli işlemler piyasasındaki kavramlara ilişkin seçeneklerde yer alan tanımların tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Fiyat Limitli Pozisyon Açma Emirleri: Bu emir türünde, fiyatlar tanımlanan seviyeye ulaştığında piyasa emrine dönüşerek yeni bir pozisyon açılmaktadır. Bir başka ifade ile bu emir türünde öngörülen fiyatın gelmesi durumunda sadece o fiyattan veya daha iyi bir fiyattan işlemin gerçekleşmesini zorunlu kılar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Borsada işlem gören opsiyonların özellikleri şunlardır İşlemler organize borsalarda, borsa kuralları doğrultusunda koltuk sahiplerince gerçekleştirilir. Sözleşme büyüklükleri standarttır. Vade belli ayların belli günleri olarak standartlaştırılmıştır. Pazarda oluşan fiyattır. Opsiyon satıcısı yani yazıcısı, işlemin yapıldığı borsaya sözleşme değerinin belli bir yüzdesini marj yani teminat olarak yatırır.

Yanıt Açıklaması: Faiz, kur, senet ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar finansal piyasalardaki risk kaynakları arasında yer alır, fakat emlak fiyatları finans piyasaları için risk kaynağı değildir.

Yanıt Açıklaması: Tek fiyat kanunu ile yönetilen piyasalar aşağıdaki özelliklere sahiptir: • Yatırımcılar her zaman daha fazla refahı tercih eder. • İki yatırım fırsatı karşısında, yatırımcılar her zaman tüm durumlarda en az diğerleri kadar iyi performans göstereni sadece bir durumda iyi performans gösterene tercih ederler. • Eğer iki yatırım fırsatı eşit sonuçlar doğuruyorsa eşit fiyatlara sahip olmalıdır. • Tüm durumlarda eşit getiri sağlayan bir yatırım risksizdir ve getirisi risksiz faiz oranı kadar olmalıdır. • Etkin piyasalarda, tek fiyat kanunu hiçbir zaman ihlal edilmez. Bazı durumlarda fiyatlar kısa süreli olarak çizginin dışına çıksa da arbitraj mekanizması fiyatları çizgide tutan bir mekanizmadır.

Yanıt Açıklaması: Satma opsiyonu satarak yükümlülük altına giren opsiyon satıcısının beklentisi pay senedi fiyatlarının yükseleceği yönündedir. Vade tarihinde dayanak varlık fiyatı kullanım fiyatının üzerine çıktığında, opsiyon sahibi opsiyonu kullanmayacağından, opsiyon yükümlüsü aldığı prim kadar kazançlı olacaktır. Tersine, vade tarihinde dayanak varlık fiyatı, kullanım fiyatının altına düştüğünde, opsiyon sahibi opsiyonu kullanacağından, opsiyon yükümlüsü bu işlemden zarar etmeye başlayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Opsiyon işlemleri, borsa üyesi aracı kurumlar vasıtasıyla yapılabilir. İşlem yapabilmek için yatırımcının yetkili bir borsa üyesinde (aracı kurum) hesap açtırması gereklidir. Hesap açmak için nelerin gerektiği, Sermaye Piyasası Kurulunun ve Borsanın düzenlemelerinde yer almaktadır. Hesap açma sırasında genellikle aracı kurum ile yatırımcı arasında bir sözleşme imzalanmakta, yatırımcının kimlik bilgileri alınmakta ve yatırımcının opsiyon işlemleri hakkında bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Borsada gerçekleştirilen işlemler, takas kurumu tarafından garanti edilir ve burada ayrıca izlenir. Borsalarda, satın alma ve satma opsiyonları; satırlara vadeler, sütunlara ise prim ve kullanım fiyatları yazılarak listelenir.

Yanıt Açıklaması: Spot Fiyat: Alım satımlarda o an için geçerli piyasa fiyatıdır

Yanıt Açıklaması: Vadeli işlem piyasalarında işlem yapabilmek için borsa üyesi bir aracı kurum nezdinde hesap açtırılması gerekir. Aracı kurumlar vadeli işlem piyasalarında olması zorunlu kuruluşlardır. Vadeli işlem piyasalarında üyeler öncelikle takas üyeleri ve takas üyesi olmayan üyeler olarak iki gruba ayrılır. Takas üyeleri vadeli işlem piyasalarında gerçekleştirdikleri tüm işlemlerin takasını yapabilirler. İşlemlerin takasının yapılması, sözleşme bazında takas kurumunca talep edilen teminatların toplanması ve takas kurumuna yatırılmasıdır. Takas üyeleri kendi nam ve hesaplarına, müşteri nam ve hesabına, kendi namına ve müşteri hesabına işlemlere aracılık yapabilirler. Takas üyeleri diğer üyelerin yapmış olduğu işlemlerin takasını komisyon karşılığını yapar. Takas üyesi olmayan aracı kurumlar vadeli işlem piyasasında işlem yapabilmek için bir takas üyesi ile anlaşma yapmak zorundadırlar. Takas üyesi olmayan üyelerin işlemlerine ait teminatların yatırılması ve takas kurumuna karşı garanti edilmesi anlaşmış oldukları takas üyelerince yapılır. Doğru cevap D'dir çünkü "Takas üyesi olmayan aracı kurumlar vadeli işlem piyasasında işlem yapabilmek için bir takas üyesi ile anlaşma yapmak zorundadırlar."

Yanıt Açıklaması: Emirlerden en basiti piyasa emridir. Piyasa emri, işlemin piyasada geçerli olan en iyi fiyattan acil olarak satılması teklifidir. Piyasa emri dışında farklı emir türleri de mevcuttur: Limitli emir Yayılma emirleri Zarar durdurmalı emirler Zaman sınırlı emirler İptaline kadar geçerli emirler Biri diğerini iptal eden emirler Hepsi veya hiçbiri emirleri Fiyat limitli pozisyon açma emirleri Günlük emirler Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Emirlerden en basiti piyasa emridir. Piyasa emri, işlemin piyasada geçerli olan en iyi fiyattan acil olarak satılması teklifidir. Piyasa emri dışında farklı emir türleri de mevcuttur. Limitli emir Yayılma Emirleri Zarar Durdurmalı Emirler Zaman Sınırlı Emirler İptaline Kadar Geçerli Emirler Biri Diğerini İptal Eden Emirler Hepsi veya Hiçbiri Emirleri Fiyat Limitli Pozisyon Açma Emirleri Günlük Emir

Yanıt Açıklaması: Forward sözleşmelerin özellikleri şunlardır: İki taraf arasındaki özel bir sözleşmedir. Standart değildir. Genellikle sadece bir teslim tarihi vardır. Uzlaşma sözleşme bitimindedir. Genellikle teslim gerçekleştirilir. Kredi riski içerebilir. Borsada işlem görmek futures (gelecek) sözleşmelerin özelliklerindendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çok eski tarihlerden beri kullanılmakta olduğu tespit edilen opsiyonların bugünkü anlamda kullanılmaya başlanması 1900’lu yıllara rastlamaktadır. 1973 yılında The Chicago Board of Trade tarafından dünyanın ilk opsiyon borsası olan Chicago Board Options Exchange faaliyete geçmiş, daha sonra dünyanın çeşitli ülkelerinde açılan opsiyon borsaları bunu izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem  Sözleşmeleri örnek olarak gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bu opsiyon stratejisinde, bir satın alma opsiyonu satmak isteyen yatırımcı, satacağı pay senetlerine fiziki olarak sahip olabileceği gibi vade tarihinde pay senedini piyasa fiyatından satın alarak da yükümlülüğünü yerine getirebilir. Opsiyon satıcısı, pay senedi piyasasında fiyatların düşeceğini düşünmektedir. En azından çekimser, tarafsız bir düşünce yapısındadır. Bir satın alma opsiyonu yazarak sahip olduğu pay senedinin riskini azaltır. Hatta eğer gerçekten fiyatlar düşerse karşılığı olan satın alma opsiyonu satarak kâr dahi elde edebilir.

Yanıt Açıklaması: Risk yönetim süreci dört temel bileşenden oluşmaktadır: • Risklerin tanımlanması • Risklerin ölçülmesi • Uygulama • Takip ve değerlendirme

Yanıt Açıklaması: Spot Piyasalar belli miktarda bir malın ve bunların karşılığı olan paranın işlemin ardından el değiştirdiği piyasalardır.

Yanıt Açıklaması: Tek fiyat kanunu ile yönetilen piyasalar aşağıdaki özelliklere sahiptir: Yatırımcılar her zaman daha fazla refahı tercih eder. İki yatırım fırsatı karşısında, yatırımcılar her zaman tüm durumlarda en az diğerleri kadar iyi performans göstereni sadece bir durumda iyi performans gösterene tercih ederler. Eğer iki yatırım fırsatı eşit sonuçlar doğuruyorsa eşit fiyatlara sahip olmalıdır. Tüm durumlarda eşit getiri sağlayan bir yatırım risksizdir ve getirisi risksiz faiz oranı kadar olmalıdır. Etkin piyasalarda, tek fiyat kanunu hiçbir zaman ihlal edilmez. Bazı durumlarda fiyatlar kısa süreli olarak çizginin dışına çıksa da arbitraj mekanizması fiyatları çizgide tutan bir mekanizmadır. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, seçeneklerde yer alan ifadelerin hangisi/hangileri tek fiyat kanunu ile yönetilen piyasaların özelliklerindendir, dolayısıyla doğru cevap E’dir.