Para ve Banka

Yanıt Açıklaması: Faiz kanalının işleyişini daraltıcı bir para politikasının sonuçlarını gösterecek değerlendirilirse, bu durumda merkez bankası politika faizini artıracaktır. Bunun sonucunda (enflasyon hemen değişmeyeceği için) reel faiz oranları artacaktır. Bu durumda kredi maliyetleri yükselecek, yatırım ve tüketim harcamalarının özellikle dayanıklı tüketim harcamaları kısmında düşüş olacaktır. Böylelikle yurtiçinde üretilen mallara olan talep azalacak ve beraberinde üretim de düşecektir.

Yanıt Açıklaması: Likidite yönetimi tartışmasında bankaların neden likiditeye ihtiyaç duyabileceklerini gördük. Bu kısımda da bilançonun varlıklar kısmının nasıl yönetilmesi gerektiğini tartışacağız. Kâr etmeyi amaçlayan bankalar bu amaca yönelik olarak düşük riskli, yüksek getirili ve yüksek likiditeye sahip varlıkları tercih ederler. Ancak bu üç özelliği aynı anda sağlamak kolay olmayacağı için aşağıdaki temel dört ilkeyi gözetmek gerekir: • Kredilerin riskini düşük tutmak gerekir. Kredilerin geri ödenmeme riskine kredi riski adı verilir ve bankaların karşılaştığı en önemli risklerden biridir. 3. Ünitede anlattığımız bilgi eksikliği bankaların kredi verirken baş etmeleri gereken sorundur. Bu çerçevede bankalar öncelikli olarak borcunu zamanında ödeyecek ve mümkün olan en yüksek faizi ödeyebilecek kredi müşterileri bulmaya çalışırlar. Kredi veren bankanın müşterisinin kredi riskini değerlendirebilmesi ve kredi verirken tutucu davranması beklenir. Geri dönmeyen krediler bankalar açısından kârı azaltan bir unsurdur. Türkiye’de ödenmeyen kredilerin toplam krediler içerisindeki payı son yıllarda %3-5 civarındadır. • Bankaların menkul kıymetler portföyünün yüksek getiri ve düşük faiz getiren varlıklardan oluşması gerekir. • Varlık yönetiminde riski düşürmek için varlık çeşitliliğini sağlamak gereklidir. Varlık çeşitliliği sahip olunan portföydeki varlıkların getirilerinin birbirinden farklı yönde hareket etmesidir. Bu sağlandığında bir varlığın getirisinin düşmesi sonucunda oluşacak zararın diğerinin getirisinin yükselerek kapatması sağlanacağından portföyün taşıdığı toplam risk düşürülmüş olacaktır. • Likidite yönetimine önem vermek gerekir.

Yanıt Açıklaması: Reeskont kredisi, Merkez bankasının bankacılık sistemine kullandırttığı kredilere verilen isimdir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: III, IV ve V. ifadeler doğru iken, I ve II. ifadeler yanlıştır. Çünkü, Banka açısından mevduat; bankaların müşterilerinden alacağı değil, müşterilerine olan borcudur. Ayrıca, Türkiyedeki bankacılık sistemine göre mevduatlar sahipliğe göre beşe değil, üçe ayrılırlar: tasarruf mevduatı, ticari mevduat, resmi mevduat. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: TCMB 2002 yılı ortasından bu yana koridor sistemini kullanıyor. Bu faizleri Para Politikası Kurulu saptıyor. Bu kurulun toplantıları her ay yapılıyor.

Yanıt Açıklaması: TCMB analitik bilançosunun varlıkları (aktifi) ‘dış varlıklar’ ve ‘iç varlıklar’ olmak üzere iki ana kalemden oluşmaktadır. Dış varlıklar kalemi, merkez bankasının döviz üzerinden tuttuğu varlıkları içermektedir. Bu kalemin içerisinde ‘altın mevcudu’, ‘döviz rezervleri’ gibi önemli alt kalemler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: TCMB açık piyasa işlemlerini ya İMKB RepoTers Repo Pazarı’nda ya da kendi bünyesinde gerçekleştiriyor. Repo, ters repo, doğrudan alım ve doğrudan satım yapabiliyor. Ters repo ve doğrudan satım işlemi yapabilmesi için, açık ki portföyünde Hazine tahvili olması gerekiyor. Portföyünün yetersiz olduğu durumlarda likidite senedi de ihraç edebilir. Bunlar vadesi 91 günü aşmayan senetler. Repo ve ters repo işlemlerindeki en uzun vade de 91 günle sınırlı. Doğrudan satın alınacak tahvillerde ise vade sınırı yok. Bu işlemleri İMKB RepoTers Repo Pazarı’nda yapıyorsa işlemler oranın kurallarına bağlı. Kendi bünyesinde ise ihale ya da kotasyon yöntemi kullanıyor. TCMB ayrıca Bankalararası Para Piyasası’nda bankalardan mevduat satın alıyor ya da bankalar mevduat satıyor. Bunlara depo alımı ve satımı da deniliyor. Depo satımı teminat karşılığında yapılıyor, depo alınırken ise TCMB’nin teminat vermesi söz konusu değil.

Yanıt Açıklaması: 1 / 0.5 = 2 Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: TCMB’nin analitik bilançosunda para tabanı yer almaz. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Zorunlu Karşılıklar

Yanıt Açıklaması: Yıllık fiyat artışlarının yıllar, hatta on yıllarla ölçülen uzun dönemler boyunca yüksek rakamlarda kalması kronik enflasyondur.

Yanıt Açıklaması: Mali baskınlığı, kısaca yüksek bütçe açığı ve enflasyonu az önemseyen bir ekonomik yapı olarak tasvir edebiliriz. Bu yapıda, kamu gelirlerinin kamu harcamalarının tamamını karşılamaması durumunda, bu fark para basılarak veya borçlanılarak karşılanacaktır. Mali baskınlığın yaşandığı ekonomik ortamlarda, mali otorite cari yılda ve gelecek yıllarda beklenen bütçe açıklarını, para politikası hedeflerini dikkate almadan belirlemektedir. Yani, mali baskınlıkta maliye politikası aktif konumda, para politikası ise pasif konumdadır.

Yanıt Açıklaması: Reeskont kredisi merkez bankalarınca finansal kurumlara veriliyor. Amaç, bankaların geçici likidite ihtiyaçlarını karşılamak. Merkez bankaları reeskont faizini ve teminat olarak istedikleri mali varlıkların çeşitlerini değiştirerek ekonominin likiditesini ayarlamaya çalışabilirler. Reeskont kredisi kullanmanın kullanıcı açısından maliyetini merkez bankalarınca saptanan reeskont faizi belirliyor. Merkez bankaları açtıkları kredi karşılığında bankalardan teminat istiyorlar. Bu teminatlar, genellikle ülkelerin hazinelerinin ihraç ettikleri tahviller ve kredi notu çok yüksek şirketlerin borçlanma senetleri oluyor (mesela bu şirketlere bankaların açtıkları krediler).

Yanıt Açıklaması: Politika faiz oranının, merkez bankası tarafından belirlenen borç alma ve borç verme faiz oranları arasında yer alması gerektiğinden doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide kamu borcu çok yüksek düzeyde ve üstelik bu borçlara ait vade süreleri kısa süreli ise, borcun ödenemeyebileceği şüphesi ve risk primi artması durumunda ülkede mali baskınlık oluşacaktır ve bunun sonucunda reel faiz oranı ve döviz kuru yükselecektir.

Yanıt Açıklaması: Para birimi cinsinden ölçülen para miktarına nominal para denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Öğrencinin eğlence maliyeti zam öncesinde 80 liranın %25'ine denk gelen 20 liradır. Eğlence kalemi %50 arttığında, ekstradan 10 liraya ihtiyaç olacaktır. Bu da para talebinin fiyat düzeyindeki artışı ile 90 liraya çıkması anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Merkez bankasının politika önceliğini fiyat istikrarı olarak belirlemesi enflasyonu düşürmeye yönelik bir politika uygulamasını öne çıkarır. Bu da merkez bankasının amaç bağımsızlığına sahip  olduğunu gösterir.

Yanıt Açıklaması: Bankaların taşıdıkları açık döviz pozisyonu nedeniyle döviz kurundaki değişikliklerin sonucunda karların düşme riskidir.

Yanıt Açıklaması: Sadece enflasyon açığına yoğunlaşan enflasyon hedeflemesi rejimine "katı enflasyon hedeflemesi" adı verilmektedir.